Bài 1: Liên hợp quốc

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 6)

Hướng dẫn giải

- Bối cảnh thành lập: Liên hợp quốc được thành lập sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945) với mục tiêu ngăn chặn chiến tranh, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phát triển hợp tác quốc tế.
- Mục tiêu và nguyên tắc hoạt động:
+ Mục tiêu:
    - Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
    - Phát triển quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia.
    - Thúc đẩy hợp tác quốc tế giải quyết các vấn đề kinh tế, xã hội, văn hóa, nhân đạo.
+ Nguyên tắc hoạt động:
   - Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia.
   - Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước.
   - Không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.
   - Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.
   - Tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế và luật pháp quốc tế.
- Vai trò trong việc thúc đẩy sự phát triển:
+ Kinh tế:
   - Hỗ trợ các nước đang phát triển thông qua các chương trình viện trợ, tài trợ.
   - Khuyến khích hợp tác kinh tế quốc tế, thương mại tự do.
+ Văn hóa:
   - Bảo vệ và phát huy di sản văn hóa thế giới.
   - Khuyến khích giao lưu văn hóa giữa các quốc gia.
+ Xã hội:
   - Xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống.
   - Bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.
   - Thúc đẩy bình đẳng giới, bảo vệ quyền trẻ em.
- Lý do trở thành tổ chức toàn cầu lớn nhất:
+ Tính phổ quát: Gồm 193 quốc gia thành viên, đại diện cho hầu hết các quốc gia trên thế giới.
+ Góp phần giải quyết các vấn đề chung của toàn cầu.
+ Có nhiều thành tựu trong việc duy trì hòa bình, an ninh và thúc đẩy phát triển. 
- Một số điều em biết là:
+ Sự bất đồng giữa các nước lớn

Ví dụ:
   - Mỹ và Nga bất đồng về cách giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine.
   - Trung Quốc và Mỹ bất đồng về vấn đề Biển Đông.
Hậu quả:
   - Cản trở việc giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, khủng bố, đại dịch COVID-19.
   - Làm suy yếu hiệu quả hoạt động của Liên hợp quốc.
+ Khả năng thực thi các quyết định:

Ví dụ:
   - Một số quốc gia không tuân thủ lệnh cấm vận của Hội đồng Bảo an.
   - Các nước giàu không thực hiện cam kết hỗ trợ tài chính cho các nước nghèo.
Hậu quả:
   - Gây mất niềm tin vào Liên hợp quốc.
   - Ảnh hưởng đến việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1a (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 7)

Hướng dẫn giải

Bối cảnh lịch sử và quá trình thành lập Liên hợp quốc:
- Bối cảnh lịch sử:

+ Chiến tranh thế giới thứ hai: Gây ra hậu quả tàn khốc về người và tài sản, thúc đẩy các quốc gia tìm kiếm giải pháp để ngăn chặn chiến tranh trong tương lai.
+ Hạn chế của Hội Quốc Liên: Không thể ngăn chặn sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ hai, dẫn đến nhu cầu thành lập một tổ chức quốc tế mới có hiệu quả hơn.
- Quá trình thành lập:

+ Tuyên ngôn của Liên hợp quốc: Ký kết vào ngày 1 tháng 1 năm 1942 bởi 26 quốc gia cam kết chống lại phe Trục.
+ Tại hội nghị Tê - Hê - Ran ( I-ran, từ này 28 - 11 đến ngày 1 - 12 - 1943), ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh khẳng định quyết tâm thành lập Liên Hợp quốc.
+ Tại hội nghị I-an-ta ( Liên Xô, tháng 2 - 1945) ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh đã ra quyết định về việc thành lập Liên Hợp Quốc và đồng ý triệu tập hội nghị để thông qua hiến chương Liên hợp quốc.
+ Hội nghị San Francisco: Diễn ra từ tháng 4 đến tháng 6 năm 1945, với sự tham dự của 50 quốc gia, thông qua Hiến chương Liên hợp quốc.
+ Ngày thành lập: 24 tháng 10 năm 1945, khi Hiến chương Liên hợp quốc có hiệu lực.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1b (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 9)

Hướng dẫn giải

Mục tiêu hoạt động:
- Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

- Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.
Nguyên tắc hoạt động:
- Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.

- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.

- Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kì nước nào.

- Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.

- Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa 5 cường quốc: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2a (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 10)

Hướng dẫn giải

- Là diễn đàn quốc tế, vừa hợp tác vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, giữ vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp và xung đột khu vực.

- Thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế,... giữa các quốc gia thành viên.

- Giúp đỡ các dân tộc về kinh tế, văn hóa, ý tế, nhân đạo, giáo dục.

- Tuy nhiên, hiện nay vai trò của Liên hợp quốc đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi những hoạt động của tổ chức này không mang lại hiểu quả tích cực, và tác động từ mâu thuẫn Mĩ - Trung.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2b (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 10)

Hướng dẫn giải

- Thúc đẩy hợp tác quốc tế:
+ LHQ tạo diễn đàn cho các quốc gia thảo luận và đề ra các chiến lược phát triển chung.
+ Hỗ trợ các nước đang phát triển thông qua các chương trình viện trợ và hợp tác kỹ thuật.
+ Thúc đẩy thương mại quốc tế tự do và công bằng.
+ Khuyến khích đầu tư quốc tế vào các nước đang phát triển.
- Hỗ trợ phát triển kinh tế:
+ LHQ hỗ trợ các nước thành viên trong việc xây dựng và thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế.
+ Cung cấp các khoản vay ưu đãi và hỗ trợ tài chính cho các dự án phát triển.
+ Hỗ trợ phát triển khoa học kỹ thuật và chuyển giao công nghệ.
- Nâng cao đời sống người dân:

+ LHQ thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), bao gồm xóa đói giảm nghèo, cải thiện giáo dục, y tế, và bảo vệ môi trường.
+ Hỗ trợ các chương trình y tế và giáo dục cho các nước đang phát triển.
+ Cung cấp cứu trợ nhân đạo trong các trường hợp khẩn cấp.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2c (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 12)

Hướng dẫn giải

- Đảm bảo quyền con người:

+ LHQ soạn thảo và thông qua Tuyên ngôn Nhân quyền năm 1948, là văn kiện quốc tế đầu tiên khẳng định các quyền và tự do cơ bản của con người.
+ Giám sát và thúc đẩy việc thực thi các quyền con người trên toàn thế giới.
+ Hỗ trợ các quốc gia xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người.
+ Can thiệp trong các trường hợp vi phạm quyền con người nghiêm trọng.
- Phát triển văn hóa, xã hội:

+ LHQ thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học và y tế.
+ Hỗ trợ các nước đang phát triển trong việc nâng cao đời sống văn hóa, xã hội.
+ Bảo vệ di sản văn hóa thế giới.
+ Thúc đẩy đối thoại liên tôn giáo và hòa bình.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 12)

Hướng dẫn giải
Tiêu chíNội dung
Bối cảnh thành lập- Thành lập sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945).
- Mục đích: ngăn chặn chiến tranh, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
Mục tiêu- Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
- Phát triển quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia.
- Thực hiện hợp tác quốc tế.
- Làm trung tâm điều hòa các nỗ lực quốc tế.
Nguyên tắc hoạt động- Bình đẳng về chủ quyền quốc gia
- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị quốc gia
- Cấm đe doạ sử dụng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế
- Không can thiệp vào công việc nội bộ các nước;
- Thực hiện các nghĩa vụ quốc tế
- Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hoà bình.
(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 12)

Vận dụng 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 12)

Hướng dẫn giải

Theo quan điểm của em, ý kiến cho rằng vai trò quan trọng nhất của Liên hợp quốc là góp phần ngăn ngừa không để xảy ra một cuộc chiến tranh thế giới mới kể từ năm 1945 đến nay là một ý kiến có cơ sở nhưng chưa hoàn toàn chính xác, em không đồng ý với ý kiến này.

Lý do:
- LHQ không chỉ ngăn ngừa chiến tranh mà còn thực hiện nhiều hoạt động khác để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Ví dụ: LHQ giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình, triển khai các hoạt động gìn giữ hòa bình, hỗ trợ các quốc gia xây dựng lực lượng an ninh và hòa giải.
- Hơn nữa, việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế là một nhiệm vụ phức tạp và đòi hỏi nhiều nỗ lực khác nhau.
- LHQ đóng vai trò quan trọng trong việc phối hợp các nỗ lực quốc tế để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
\(\rightarrow\) Em cho rằng vai trò quan trọng nhất của LHQ là duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Vận dụng 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 12)

Hướng dẫn giải

Liên hợp quốc (LHQ) đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Việt Nam trên nhiều lĩnh vực, bao gồm:

- Phát triển kinh tế - xã hội:

+ Hỗ trợ tài chính: LHQ cung cấp tài trợ cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam, bao gồm xóa đói giảm nghèo, y tế, giáo dục, môi trường, biến đổi khí hậu,...
+ Chuyên môn kỹ thuật: LHQ cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam trong các lĩnh vực như quản lý nhà nước, phát triển nông nghiệp, công nghiệp, y tế, giáo dục,...
+ Hợp tác quốc tế: LHQ giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài, tham gia vào các tổ chức quốc tế.
- Duy trì hòa bình và an ninh:

+ Giải quyết tranh chấp: LHQ hỗ trợ Việt Nam giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.
+ Gìn giữ hòa bình: LHQ đã cử phái đoàn gìn giữ hòa bình đến Việt Nam trong giai đoạn 1992-1993.
+ Hỗ trợ khắc phục hậu quả chiến tranh: LHQ hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh, bao gồm rà phá bom mìn, hỗ trợ người khuyết tật, xây dựng cơ sở hạ tầng,...
- Nâng cao vị thế quốc tế:

+ Thành viên LHQ: Việt Nam gia nhập LHQ năm 1977 và hiện là thành viên tích cực của tổ chức này.
+ Tham gia các hoạt động quốc tế: Việt Nam tham gia vào các hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ, đóng góp vào các chương trình phát triển của LHQ.
+ Nâng cao vị thế quốc tế: Việc tham gia LHQ giúp nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam, tăng cường quan hệ hợp tác với các quốc gia khác.
Một số nguồn thông tin để bạn tham khảo:

- Website của Liên hợp quốc tại Việt Nam: https://vietnam.un.org/vi
- Website của Bộ Ngoại giao Việt Nam: https://www.mofa.gov.vn/vi

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)