1. Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

Chuẩn bị (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 88)

Hướng dẫn giải

- Tác giả: 

+ Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) là một nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng ở Việt Nam. Ông là cha đẻ của những vở kịch nổi tiếng như: Vũ Như Tô, Bắc Sơn, Sống mãi với Thủ đô,…

+ Nguyễn Huy Tưởng được sinh ra trong một nhà Nho ở làng Dục Tú, Từ Sơn, Bắc Ninh, nay thuộc xã Dục Tú huyện Đông Anh, Hà Nội.

+ Nguyễn Huy Tưởng là người sáng lập và giám đốc đầu tiên của nhà xuất bản Kim Đồng.

+ Mặc dù đến với văn chương khá muộn, không có được yếu tố thiên bẩm thế nhưng với sự cố gắng không ngừng nghỉ cùng đam mê của bản thân Nguyễn Huy Tưởng đã gặt hái được rất nhiều thành công trong sự nghiệp văn chương. Văn của ông luôn mộc mạc, giản dị và gần gũi với cuộc sống con người.

+ Trong những trang văn của Nguyễn Huy Tưởng luôn chất chứa đầy chất thơ của cuộc sống cùng với đó là những bài ca về tình yêu thương con người, đồng loại. Nguồn cảm hứng lớn nhất trong các tác phẩm của ông thiên về khai thác lịch sử. Ông viết văn để thể hiện tinh thần yêu nước.

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 90)

Hướng dẫn giải

- Vũ Như Tô không biết về thế cuộc: 

+ Sao bà nói lạ? Đài Cửu Trùng chưa xong, tôi trốn đi đâu. Làm gì phải trốn?

+ Tôi làm gì nên tội?

+ ...Mà tôi không làm gì nên tội. Họ hiểu nhầm. 

→ Trước việc Đan Thiềm khuyên chạy trốn cũng như trình bày về việc người dân đang đi tìm phá Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô vẫn không biết mình làm gì nên tội và không chịu rời đi. 

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 91)

Hướng dẫn giải

Những cái chết gồm Hoàng thượng, Nguyễn Vũ. Đây không phải là cái chết của nhân vật bi kịch vì đây không phải là những nhân vật bi kịch, không có lí tưởng, không chết do bảo vệ lí tưởng cái đẹp. 

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 91)

Hướng dẫn giải

- Những chỉ dẫn sân khấu giúp cho khung cảnh, tâm trạng của nhân vật thể hiện rõ ràng, sinh động hấp dẫn. 

(thản nhiên); (Có tiếng quân reo dữ dội...); (Có tiếng nhà đổ, cửa đổ)...

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 92)

Hướng dẫn giải

Vũ Như Tô bị xếp cùng hạng với những người cung nữ vì trong mắt quân khởi loạn thì Vũ Như Tô cũng là người nghe theo lời của vua và làm việc theo. 

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 93)

Hướng dẫn giải

- Hình ảnh Đan Thiềm trong mắt quân khởi loạn và Ngô Hạch: 

+ ...con đĩ già...

+ ...con dâm phụ...

 Hình ảnh Đan Thiềm trong mắt quân khởi loạn và Ngô Hạch là một người dâm phụ, chuyên dụ dỗ người khác, tỏ rõ thái độ khinh bỉ.

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 93)

Hướng dẫn giải

Vũ Như Tô lúc này hoàn toàn cô độc vì người hiểu duy nhất là Đan Thiềm đã không còn, xung quanh chỉ còn những người coi khinh và xem thường. 

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 94)

Hướng dẫn giải

- Phản ứng của quân sĩ: 

+ ...Quân điên rồ, câm ngay đi không chúng ông vả vỡ miệng bây giờ...Người ta oán mày hơn oán quỷ. Câm ngay đi.

 Phản ứng của quân sĩ là coi thường, tức giận trước những việc mà Vũ Như Tô đã làm. Không muốn nghe những lời Vũ Như Tô nói. 

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 95)

Hướng dẫn giải

- Câu nói cuối cùng: 

+ Thôi thế là hết. Dẫn ta đến pháp trường. 

→ Nhân vật có tâm trạng chua chát, chán chường không còn hy vọng gì về cuộc sống, nhân vật đã buông xuôi chấp nhận cái chết.

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)

Trả lời câu hỏi cuối bài (SGK Ngữ văn 11 tập 2 - Bộ sách Cánh Diều - Trang 95)

Hướng dẫn giải

- Những ví dụ tiêu biểu cho thấy các chỉ dẫn sân khấu của tác giả có vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ bối cảnh, hành động, tâm trạng nhân vật, xung đột trong lời thoại của nhân vật là:

+ "Đan Thiềm: Tôi ở đây. (Có tiếng quân reo dữ dội: “Giết chết Vũ Như Tô, giết chết lũ cung nữ.").

+ Vũ Như Tô (thản nhiên): Bà ở đây. Vậy tôi cũng ở đây, nguy biến ta cùng chịu."

→ Chỉ dẫn "thản nhiên" ở nhân vật Vũ Như Tô đã thể hiện suy nghĩ, thái độ của nhân vật khi nghe tiếng quân reo dữ dội khi đòi giết mình.

+ "Đan Thiềm (thở hổn hển): Nguy đến nơi rồi...Ông Cả!"

→ Chỉ dẫn “thở hổn hển” thể hiện rõ hành động mệt mỏi, khó thở của nhân vật Đan Thiềm khi vội vã chạy đến giục Vũ Như Tô đi trốn.

+ "Đan Thiềm: Ông phải trốn đi. (Có tiếng quân ầm ầm, tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng tù và, tiếng ngựa hí). Ông phải trốn đi (lời có vẻ van lơn). Trong lúc biến cố này, ông hãy tạm lánh đi. Khi dân nổi lên, họ nông nổi vô cùng. Họ không phân biệt..."

→ Chỉ dẫn nằm trong ngoặc kép đã làm rõ hoàn cảnh xung quanh cuộc đối thoại của các nhân vật.

(Trả lời bởi Toru)
Thảo luận (1)