Nội dung:

OLM.VN, BINGCLASS.COM, HOC24.VN, DOC24.VN 1 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KHÁNH HÒA ĐỀ CHÍNH THỨC (Đề thi có 01 trang) KỲ THI VÀO 10 THPT NĂM HỌC 2019 – 2020 Ngày thi: 4/6/2019 Môn NGỮ VĂN Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề) I. ĐỌC HIỂU (3 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Trí tuệ giống như ngọn đèn trong đêm tối, soi sáng con đường chông gai phía trước. Trí tuệ giống như chiếc chìa khóa diệu kỳ, mở ra cánh cửa tâm hồn. Trí tuệ giống như những tia nắng mặt trời ấm áp, xua tan bóng tối lạnh giá. Đấng tạo hóa có trí tuệ thì mới có thể tạo ra một thế giới diệu kỳ, nhân loại có trí tuệ chỉ đường sẽ bước sang thế giới hiện đại văn minh. Khi có trí tuệ, bạn sẽ dễ dàng gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống. Bảy trăm năm trước, Giovanni Boccaccio đã nói: “Trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người”. Thật vậy, có trí tuệ, bạn sẽ có nhiều niềm vui và mang lại hạnh phúc cho những người xung quanh. (trích Lời nói đầu, Kĩ năng sống dành cho học sinh, sự kiên cường – Ngọc Linh, NXB Thế giới, 2019) Câu 1. Chỉ ra hai phép liên kết câu được sử dụng trong đoạn văn. Câu 2. Theo tác giả, tạo sao Giovanni Boccaccio cho rằng: “Trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người”? Câu 3. Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh trong câu: “Trí tuệ giống như chiếc chìa khóa diệu kỳ, mở ra cánh cửa tâm hồn”? Câu 4. Theo em, cuộc sống con người sẽ ra sao nếu chúng ta không chú trọng đến việc phát triển trí tuệ? II. LÀM VĂN (7 điểm) Câu 1. (2 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về việc cần làm để phát triển trí tuệ của bản thân. Câu 2 (5 điểm) OLM.VN, BINGCLASS.COM, HOC24.VN, DOC24.VN 2 Vẻ đẹp của biển cả và niềm vui của người lao động trong đoạn thơ sau: Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. Câu hát căng buồm cùng gió khơi, Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời Mặt trời đội biển nhô màu mới Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi (Trích Đoàn thuyền đánh cá – Huy Cận, Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr. 140) OLM.VN, BINGCLASS.COM, HOC24.VN, DOC24.VN 3 ĐÁP ÁN I. ĐỌC HIỂU (3 điểm) Câu 1. Hai phép liên kết câu được sử dụng là: - Phép lặp từ “trí tuệ”. - Phép nối “thật vậy”. Câu 2. Theo tác giả, Giovanni Boccaccio cho rằng: “Trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người” bởi vì có trí tuệ, con người mới có thể hiểu sâu sắc và thấm thía những vui, buồn, mừng, giận ở đời. Và thực chất, không ai có thể cướp đi trí tuệ trong bộ óc của con người, những thứ vật chất chỉ là thứ ngoài thân, nhưng trí tuệ thì sẽ còn gắn với một người mãi mãi. Bởi vậy, trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người. Câu 3. Phép so sánh đã hữu hình hóa khái niệm vốn vô hình, trừu tượng, khó nắm bắt là “trí tuệ” với một thứ có thể thấy được “chìa khóa”, “cánh cửa”. Điều này phần nào giúp người đọc định hướng rõ hơn về tầm quan trọng của trí tuệ đối với mỗi người trong cuộc sống. Câu 4. Cuộc sống con người sẽ không thể có bước tiến, thậm chí sẽ thụt lùi nếu con người không phát triển về trí tuệ. Bởi: cuộc sống mỗi ngày đều vận động, nhu cầu con người ngày càng nâng cao. Nếu con người vẫn sử dụng như công cụ thô sơ, kĩ thuật đơn giản để phục vụ cuộc sống thì chẳng khác nào sống ở thời tối cổ. Bởi vậy, phát triển có vai trò cực kì quan trọng trong cuộc sống và cho tương lai. II. LÀM VĂN (7 điểm) Câu 1 (2 điểm) 1. Yêu cầu về hình thức - Trình bày đúng hình thức đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ. - Văn phong lưu loát, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu. 2. Yêu cầu về nội dung: * Thế nào là trí tuệ con người? Phát triển trí tuệ bản thân là gì? - Trí tuệ là sự thông minh, hiểu biết của con người, có thể do bẩm sinh và do tích lũy không ngừng qua mỗi ngày. - Phát triển trí tuệ bản thân là kích thích và không ngừng đưa ra những thử thách, nhiệm vụ để sử dụng, rèn luyện, nâng cao vốn tri thức, sự hiểu biết. OLM.VN, BINGCLASS.COM, HOC24.VN, DOC24.VN 4 * Tại sao cần phải phát triển trí tuệ bản thân? - Để con người không bị tụt hậu, lạc hậu. - Để con người phục vụ tốt hơn cuộc sống của chính mình và của xã hội. - Để con người sống có ích và tìm thấy được ý nghĩa cuộc sống. * Làm thế nào để phát triển trí tuệ của bản thân? - Không ngừng học hỏi, tích lũy những tri thức từ sách vở. - Tích lũy cả kĩ năng mềm, những kiến thức đời sống. Bởi trí tuệ con người cần phải sử dụng khéo léo và linh hoạt trong thực tiễn đời sống. * Nếu không phát triển trí tuệ bản thân, con người sẽ ra sao? - Nếu không có trí tuệ, con người sẽ bị tụt hậu. - Thật đáng buồn cho những kẻ lười biếng, tự bằng lòng với chính mình hay trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác, trông chờ vào trí tuệ và khả năng của người khác. * Liên hệ bản thân: Bài học nhận thức và hành động. Câu 2 (5 điểm) 1. Yêu cầu về hình thức - Trình bày đúng hình thức bài văn nghị luận với 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài. - Văn phong lưu loát, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu. 2. Yêu cầu về nội dung: a. Giới thiệu chung: - Huy Cận được xem là nhà thơ của những mối sầu vạn cổ thời trước cách mạng nhưng sau cách mạng, ông lại có sự lạc quan và tin tưởng vào sự phát triển của đất nước. - Bài thơ được sáng tác năm 1958, khi Huy Cận có chuyến đi thực tế lên vùng biển Quảng Ninh. Bài thơ được viết nhanh, trong khoảng 2 tiếng buổi chiều khi Huy Cận có dịp quan sát những người ngư dân đánh bắt cá. Bài thơ viết thành công, ít sửa chữa. b. Phân tích: * Vẻ đẹp của biển cả: - Thiên nhiên lớn lao kì vĩ, giàu có. OLM.VN, BINGCLASS.COM, HOC24.VN, DOC24.VN 5 - Thiên nhiên đồng hành cùng với công cuộc lao động của con người. * Niềm vui lao động: - Cảnh lao động khẩn trương, sôi nổi, tấp nập. - Con người khỏe mạnh, rắn rỏi, tư thế làm chủ, chinh phục thiên nhiên. - Câu hát là khúc ca khải hoàn trở về. - Thành quả lao động đầy ắp là kết quả xứng đáng mà con người nhận được nhờ lao động chăm chỉ. c. Đánh giá: - Bài thơ nói chung và khổ thơ nói riêng cho thấy vẻ đẹp của thiên nhiên vùng biển Quảng Ninh và sự lao động hăng say, chăm chỉ, miệt mài của con người trong công cuộc xây dựng đất nước. - Đây thực sự là những vần thơ giản dị mà ấn tượng viết quê hương, sâu sa cho thấy tình yêu nước, yêu cuộc sống, gắn bó với cuộc đời của nhà thơ.