Tham khảo:
Sông núi nước Nam là của người Nam. Đó là sự thật hiển nhiên. Không ai có quyền phủ định? Bởi sự phân định núi sông, bờ cõi đâu phải là ý muốn chủ quan của một người hay một số người, mà do “Trời” định đoạt. Bản đồ ranh giới lãnh thổ của các quốc gia đã in dấu ấn trong sách trời: Ai có thể thay đổi được? Tác giả bài thơ đã đưa ra những lí lẽ thật xác đáng. Qua cách lập luận, nổi lên một quan niệm, một chân lí thiêng liêng và cao cả: chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt. Thật là một khí phách kiên cường! Thay mặt cả dân tộc, nhà thơ đã lớn tiếng cảnh cáo bọn giặc xâm lược: Chúng bay phạm vào bờ cõi này, tức là chúng bay đã phạm vào sách trời; mà phạm vào sách trời, tức là làm trái với đạo lí trở thành kẻ đại nghịch vô đạo (nghịch lỗ), lẽ nào Trời đất dung tha. Mặt khác chúng bay phạm vào bờ cõi này tức là phạm vào chủ quyền thiêng liêng của một dân tộc, nhất là dân tộc đó lại là một dân tộc có bản lĩnh kiên cường, có ý chí độc lập mạnh mẽ, vậy thì, sự thất bại sẽ là điều không thể tránh khỏi, thậm chí còn bị đánh cho tơi bời thủ bại hư. Chưa bao giờ trong văn học Việt Nam lại có một khí phách hào hùng như thế! Cảm xúc thơ thật mãnh liệt, tạo nên chất trữ tình chính luận- một đặc điểm của thơ ca thời Lí - Trần, khiến người đọc rưng rưng!
Tác phẩm ''Sông núi nước nam '' của Lí Thường Kiệt được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc ta . Năm 1077 , quân Tống sang xâm lược nước ta , Lí Thường Kiệt đã chỉ huy quân ta đánh tan quân xâm lược trên sông Như Nguyệt và bài thơ cũng được ra đời trong hoàn cảnh đó . Tác giả khẳng định rằng '' Nam quốc sơn hà Nam đế cư'' có nghĩa là '' Sông núi nước Nam vua Nam ở '' đó được coi là điều dĩ nhiên , nhưng chân lí đó đã được đánh đổi bằng mồ hôi , xương máu của nhân dân ta . Trong tác phẩm tác giả đã khẳng định chủ quyền dân tộc , nước ta là một nước độc lập - tự do, có chủ quyền và lãnh thổ . Những câu văn thể hiện niềm kiêu hãnh , tự hào của một đất nước độc lập và tự do . Cuộc kháng chiến của quân dân ta dành thắng lợi chính là thể hiện tinh thấn yêu nước của nhân dân ta , nguyện vọng giải phóng dân tộc của người dân nước Đại Việt. Bài thơ đã trở thành sức mạnh to lớn , cổ vũ tinh thần yêu nước và nguyện vọng giải phóng dân tộc của nhân dân ta trong các phong trào đấu tranh chống ngoại xâm sau này .
