Nhân vật lão Hạc là một hình ảnh tiêu biểu đại diện cho ngưòi nông dân trong xã hội cũ. Cuộc đời của ông phải trải qua rất nhiều sóng gió, thăng trầm. Vợ mất sớm, con trai do không lấy đuợc vợ vì nghèo nên phận chí bỏ đi khỏi làng làm đồn điền cao su, để lại lão cùng căn nhà và chú chó Vàng. ĐỂ bảo vệ mảnh vuờn, giữ lại làm vốn cho con trai, ông đã phải đi làm thêm. Nhưng do ốm đau kéo dài nên ông không thể làm việc tiếp. Vì cũng không còn tiền để mua thức ăn nuôi cậu Vàng và bản thân, ông phải bán cậu Vàng-ngưòi ông coi là một ngưòi bạn tri âm, tri kỉ, như con trai ruột. Sau khi bán xong, ông vô cùng ân hận, day dứt. Vì sợ sẽ dùng đến số tiền bán cậu Vàng, rồi sau khi hết tiền đó ông lại phải bán mảnh vuờn nên ông đã đưa tiền bán chó nhờ ông giáo lo ma chay và giữ giùm mảnh vườn cho con trai. Lão Hạc đã chết trong đau khổ và dữ dội vì rất nhiều lí do. Qua truyện ta thấy lão Hạc là ngưòi có nhiều phẩm chất tốt đẹp, đáng ra phải phải đuợc sống sung sướng chứ không phải chết trong đau khổ như vậy.
Đoạn trích Tức nước vỡ bờ và truyện ngắn Lão Hạc được sáng tác theo phong cách hiện thực, phản ánh cuộc đời và tính cách của người nông dân trong xã hội cũ. Họ là người sống khổ cực vì bị áp bức bóc lột nặng nề, phải chịu sưu cao thuế nặng. Cuộc sống của họ lâm vào cảnh bần cùng, bế tắc. Tuy vậy, họ có những phẩm chất đáng quý là trong sạch, lương thiện, giàu tình thương yêu. Họ quyết liệt phản kháng hoặc thậm chí dám chọn cái chết để giữ gìn phẩm chất trong sạch của mình. Điều đó cho thấy: người nông dân trong xã hội cũ tiềm tàng một sức mạnh của tình cảm, một sức mạnh phản kháng chống lại áp bức, bất công.
