Truyện Lặng lẽ Sa Pa là kết quả chuyến thăm Lào Cai của Nguyễn Thành Long vào mùa hè năm 1970. Cốt truyện của tác phẩm rất đơn giản. Một họa sĩ già đi từ Hà Nội lên Sapa để gặp một họa sĩ trẻ. Một kỹ sư có trình độ đã nhận được một công việc ở Sapa và bắt xe buýt đến tham gia cùng chúng tôi. Tại đỉnh Jenson cao 2.600 mét, người lái xe nói về một chàng trai trẻ là “một trong những người cô đơn nhất thế giới,” trước khi gặp gỡ và trò chuyện giữa các họa sĩ, kỹ sư và thanh niên tại nơi anh ta ở. và nơi làm việc. Anh là một thanh niên 27 tuổi đến từ Lào Cai. Ông nghiên cứu khí tượng học và địa vật lý. Công việc của nó là đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo độ lắc của mặt đất và dự báo thời tiết hàng ngày cho sản xuất. Nó làm việc đó một ngày bốn lần, phải báo cáo về trung tâm. 4:00, 11:00, 7:00 tối và 1:00 sáng. Đó là công việc đòi hỏi sự chính xác và kiên trì nhưng tôi rất yêu nghề và có tinh thần trách nhiệm cao với nó. Ông đã tạo ra một cuộc sống vật chất và tinh thần đầy đủ. Anh ấy có một ngôi nhà sạch sẽ và ngăn nắp, một vườn rau, một vườn hoa và những cuốn sách như những người bạn. Anh ta tặng vợ một chiếc xe ba bánh, một bó hoa cho người kỹ sư và một giỏ trứng cho người nghệ sĩ. Người họa sĩ nhìn thấy vẻ đẹp của chàng trai trẻ. Ông ấy muốn vẽ anh ta, nhưng anh ta từ chối và giới thiệu những người khác đáng để vẽ, chẳng hạn như kỹ sư làm vườn su hào và người vẽ bản đồ tia chớp. Cuộc gặp gỡ chỉ kéo dài nửa tiếng nhưng chàng thanh niên đã để lại trong cô gái và chàng họa sĩ rất nhiều cảm xúc và ấn tượng tốt đẹp về những con người lao động cần mẫn nhưng thầm lặng vì Tổ quốc giữa cái lặng lẽ của Sa Pa - nơi tôi nghĩ mọi người chỉ nghỉ ngơi
Trên chuyến xe khách từ Lào Cai đi Lai Châu bác lái xe trò chuyện với ông họa sĩ và cô kĩ sư mới ra trường. Chiếc xe dừng lại lấy nước và nghỉ ngơi, bác lái xe giới thiệu với cô kĩ sư và ông họa sĩ về một người''Cô độc nhất thế gian'', đó là anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh núi Yên Sơn 2600 mét. Xúc động trước vẻ đẹp tâm hồn của anh, ông họa sĩ đã phác họa bức chân dung anh thanh niên. Sau cuộc trò chuyện ấy, cô kĩ sư càng thấy vững tiên hơn vào quyết định lên nhận công tác ở miền núi của mình. Họ chia tay trong niềm xao xuyến, bàng khuâng với lời hẹn của ông họa sĩ nhất định sẽ trở lại SaPa.
