Sự chuẩn bị của nhà Lý
Để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến chống quân xâm lược tống lần 2, nhà Lý tăng cường lực lượng quốc phòng, cử Lý Thường Kiệt là chỉ huy cuộc kháng chiến Lý Thường Kiệt chủ trương : ”tiến công trước để tự vệ”, ông nói: “Ngồi yên đợi giặc, không bằng đem quân đánh trước để chặn thế mạnh của giặc” Các tù trưởng đánh lại các cuộc quấy phá của nhà Tống Ở phía Nam, đánh bại ý đồ phối hợp của nhà Tống và Chăm pa Diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống Mục tiêu của quân ta: Đánh vào căn cứ xuất phát, địa điểm tập trung lương thực, vũ khí của nhà Tống bao gồm: thành Ung Châu, Châu Khâm, Châu Liêm Vào cuối năm 1075, 10 vạn quân ta , chia làm 2 đạo tiến vào đất Tống:+ Đạo quân bộ vượt biên giới đánh lên thành Ung Châu
+ Lý Thường Kiệt chỉ huy quân thủy, đổ bộ vào Châu Khâm rồi từ đó tiến về phía thành Ung Châu.
Trên đường tiến quân, ta treo bảng nói rõ mục đích của mình là tự vệ chứ không phải xâm lược, nhờ đó mà tranh thủ được sự ủng hộ của nhân dân Trung Quốc Sau 42 ngày đêm công phá, quân ta chiếm được thành, sau đó rút quân về và chuẩn bị phòng tuyến chặn địch ở trong nước.Ý nghĩa: là một đòn phủ đầu làm cho quân Tống hoang mang, bị động, từ đó làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược Đại Việt của Nhà Tống
Giai đoạn thứ II (1076-1077) Kháng chiến bùng nổSự chuẩn bị của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống giai đoạn II
Sau khi rút quân khỏi thành Ung Châu, Lý Thường Kiệt bố trí quân mai phục ở biên giới, cử Lý Kế Nguyên giữ vùng biển Quảng Ninh để chặn quân thủy. Xây dựng tuyến phòng vệ Sông Cầu (sông Như Nguyệt). Đây là con sông chặn ngang tất cả các ngả đường bộ từ Quảng Tây (Trung Quốc) và Thăng Long. Việc chọn phòng tuyến Như Nguyệt sẽ thuận lợi cho ta phòng thủ và khó cho địch khi tiến công.Diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần II
Cuối năm 1076 quân Tống tấn công nước ta bằng 2 cánh quân thủy, bộ:
Quân bộ bao gồm 10 vạn bộ binh tinh nhuệ, 1 vạn ngựa chiến, 20 vạn dân phu do Quách Quỳ, Triệu Tiết cầm đầu vượt qua ải Nam Quan vào Lạng Sơn bị Thân Cảnh Phúc chặn đánh phải dừng lại ở bờ bắc sông Như Nguyệt Quân thủy do Hòa Mâu dẫn đầu theo đường biển vào tiếp ứng cho quân bộ nhưng bị Lý Kế Nguyên mai phục đánh bại.Kết quả của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần II: Quân Tống đóng quân ở bờ bắc sông Như Nguyệt, không tiến vào sâu được
Cuộc kháng chiến trên phòng tuyến Như NguyệtDiễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần II trên phòng tuyến Như Nguyệt
Quách Quỳ cho đóng bè 2 lần vượt vượt sông nhưng bị quân ta phản công phải lùi về bờ bắc. Lý Thường Kiệt cho người vào đền bên sông ngâm bài thơ “Nam Quốc Sơn Hà” để khích lệ tinh thần quân sĩ Quân Tống chuyển sang củng cố phòng ngự, mệt mỏi, lương thảo cạn dần, lòng quân chán nản, bị động. Cuối xuân năm 1077, quân Lý Thường Kiệt, bất ngờ vượt sông tấn công vào trại giặc.Kết quả cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần II
Quân Tống thua to, mười phần chết năm sáu phần, Quách Quỳ tuyệt vọng giảng hòa, chấp nhận rút lui, cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống kết thúc.
Ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần II
Tinh thần đoàn kết của dân tộc ta Tinh thần chủ động, tích cực trong kháng chiến và có sự lãnh đạo tài tình của Lý Thường Kiệt Đây là một trận đánh tuyệt vời trong lịch sử dân tộc ta Củng cố nền độc lập của Đại Việt Đập tan âm mưu xâm lược Đại Việt của nhà TốngHai lần xâm lược, quân Tống đều đại bại bởi các vị tướng đại tài và tinh thần đoàn kết của dân tộc ta. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống đã đem lại những kinh nghiệm quý báu cho nhân dân ta trong quá trình dựng nước và giữ nước.