Nhận xét : Phong trào công nhân nửa đầu thế kỉ XIX đánh dấu bước trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế. Từ đấu tranh tự phát bằng hình thức đập phá máy móc, đốt công xưởng ở giai đoạn đầu, công nhân đã bước đầu đấu tranh có ý thức chính trị. Đặc biệt là phong trào hiến chương ở Anh, mặc dù sau đó bị đàn áp nhưng phong trào đã có mục tiêu chính trị rõ ràng và có được sự hưởng ứng rộng rãi của quần chúng.