1. Đế quốc Anh
* Kinh tế:
- Năm 1870 kinh tế Anh dẫn đầu.
- Năm 1913 xuống hạng 3 sau Mỹ và Đức do:
+ Công nghiệp Anh phát triển sớm, kỹ
thuật lạc hậu.
+ Tư sản Anh đầu tư vào thuộc địa có lời
(có hệ thống thuộc địa rông nhất thế giới,
nguyên nhiên liệu, nhân công rẻ )
- Dẫn đầu thế giới về xuất khẩu tư bản thương
mại và thuộc địa.
- Đầu thế kỷ XX công ty độc quyền về công
nghiệp và tài chính ra đời.
* Chính trị:
Anh là nước Quân Chủ lập Hiến (Đảng Tự do và
Bảo thủ thay nhau cầm quyền bảo vệ quyền lợi
của tư sản.
* Đối ngoại:
- Đẩy mạnh xâm lược thuộc địa.
- Thuộc địa Anh: 33 triệu km2 – ¼ diện tích thế
giới ; 400 triệu dân – ¼ dân số thế giới
- Đế quốc mà mặt trời không bao giờ lặn:
thuộc địa có khắp nơi Niu Di lân, Ôx trây lia, An
Độ, Ai Cập, Xu đăng, Nam Phi, Ca na đa …. , nên
gọi là
“Chủ nghĩa đế quốc thực dân”
2. Đế quốc Pháp:
* Kinh tế
- Công nghiệp của Pháp phát triển chậm từ
đang từ hạng nhì sau Anh, xuống hạng tư sau
Mỹ, Đức, Anh do:
+ Pháp phải bồi thường chiến phí cho
Đức, và cắt 1 phần lãnh thổ giàu tài nguyên cho
Đức.
+ Pháp nghèo tài nguyên.
+ Tư sản xuất khẩu tư bản,phần lớn cho
Thổ, Nga,Cận Đông, Trung Âu, Mỹ la tinh vay
lấy lãi,…. đế quốc Pháp là “Chủ nghĩa đế quốc
cho vay lãi”
- Các Công ty độc quyền ra đời trong điều kiện
công nghiệp xuống hãng tư.
- Nông nghiệp vẫn lạc hậu do không được
trang bị kỹ thuật mới.
* Chính trị
- Sau 4- 9- 1870 nền Cộng Hòa thứ ba: đàn áp
nhân dân chạy đua vũ trang, xâm lược thuộc
địa.
* Đối ngoại
- Tăng cường xâm lược thuộc địa: hạng nhì thế
giới, bằng 1/3 diện tích thuộc địa Anh
- Một số nước là thuộc địa của Pháp như: An
giê ri, Tuy ni di, Ma rốc, Ma-đa-ga-xca; Việt
Nam, Lào, Cam pu chia…
Lược đồ hệ thống thuộc địa Pháp
3. Đế quốc Đức
* Kinh tế
- Công nghiệp Đức đứng đầu Châu Au, hạng
nhì thế giới sau Mỹ do:
+ Thị trường dân tộc thống nhất.
+ Nhờ tiền bồi thường chiến tranh của
Pháp.
+ Có nhiều than đá, biết ứng dụng
những thành tựu mới nhất của khoa học kỹ
thuật vào sản xuất.
- Quá trình tập trung sản xuất và tư bản, hình
thành công ty luyện kim, than đá chi phối nền
kinh tế Đức.
- Các công ty độc quyền của Đức ra đời trong
điều kiện: kinh tế Đức phát triển nhan h, đứng
đầu Châu Âu và đứng thứ hai thế giới sau Mỹvề
công nghiệp.
* Chính trị:
- Thể chế liên bang, nhà nước chuyên chế dưới
sự thống trị của quý tộc địa chủ và tư sản độc
quyền.
- Thi hành chính sách đối nội và đối ngoại phản
động ; tích cực chạy đua vũ trang và xâm chiếm
thuộc địa.
- Giai cấp thống trị hiếu chiến âm mưu dùng vũ
lực để chia lại thế giới nên chủ nghĩa đế quốc là
“Chủ nghĩa quân phiệt, hiếu chiến”.
Lược đồ hệ thống thuộc địa Đúc
Lược đồ hệ thống thuộc địa Đức
4. Đế quốc Mỹ
* Kinh tế:
- Công nghiệp Mỹ từ vị trí thứ tư vươn lên đứng
nhất thế giới do:
+ Tài nguyên thiên nhiên phong phú.
+ Thị trường trong nước mở rộng, thu
hút nhân lực từ Châu Âu.
+ Ứng dụng khoa học kỹ thuật và hợp lý
hóa sản xuất.
+ Lợi dụng vốn đầu tư từ Châu Âu.
+ Đất nước hòa bình lâu dài.
- Các công ty độc quyền Mỹ hình thành khi
kinh tế phát triển mạnh nhất trong các nước
công nghiệp, vươn lên đứng nhất thế giới, năm
1894 công nghiệp Mỹ gấp đôi Anh và bằng
nửa các nước Tây Âu gộp lại.
- Công ty độc quyền khổng lồ xuất hiện: như
vua dầu mỏ của Rốc phe lơ, vua thép Moóc
gan,vua xe hơi Hen ri Fo, họ đã lũng đoạn trongnước và quốc tế về kinh tế và chính trị, nên Mỹ
là xứ sở của các “Vua công nghiệp”
- Nông nghiệp với phương pháp canh tác hiện
đại.
* Chính trị:
- Vai trò tổng thống do 2 đảng Dân Chủ và
Cộng hòa thay nhau cầm quyền.
- Chính sách đối nội, đối ngoại phục vụ cho
Giai cấp tư sản.
- Mở rộng biên giới đến Thái Bình Dương.
- Chiến tranh với Tây Ban Nha để giành thuộc
địa Cuba và Phi líp pin.
- Dùng sức mạnh của đô la để can thiệp vào
Trung và Nam Mỹ.
