Quá trình hình thành | Thời gian | Nội dung chính |
| Năm 1945 | - Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra với các nước Đồng minh: + Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn chủ nghĩa phát xít. + Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh. + Phân chia quyền lợi giữa các nước thắng trận... - Từ ngày 4 đến ngày 11-2-1945, tại thành phó I-an-ta (Liên Xô) đã diễn ra Hội nghị giữa ba cường quốc Liên Xô - Mỹ - Anh. Hội nghị đưa ra nhiều quyết định quan trọng: + Thống nhất mục tiêu chung trong việc tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật. + Thành lập tổ chức Liên hiệp quốc đề duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. + Thoả thuận về việc phân chia phạm vi ảnh hưởng giữa các nước lớn, chủ yếu là giữa Liên Xô và Mỹ ở châu Âu. châu Á sau chiến tranh. => Những quyết định của Hội nghị I-an-ta cùng những thoả thuận sau đó giữa ba => Trật tự thế giới hai cực I-an-ta hình thành đã chia thế giới thành hai cực đối lập: cực Liên Xô và cực Mỹ. |
Quá trình tồn tại | Giai đoạn từ năm 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX | Giai đoạn xác lập và phát triển của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta, hình thành hai hệ thống xã hội đối lập nhau về hệ tư tưởng, chính trị, quân sự,... + Về kinh tế: Mỹ thực hiện Kế hoạch Mác-san nhằm viện trợ cho các nước Tây Âu khôi phục kinh tế; Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV), nhằm tăng cường sự hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau. + Về quân sự: năm 1949, Mỹ và các nước tư bản phương Tây thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO); năm 1955, Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va. + Trong thời kỳ Chiến tranh lạnh đã diễn ra nhiều cuộc chiến tranh cục bộ và xung đột: chiến tranh xâm lược Đông Dương của Pháp (1945- 1954), chiến tranh Triều Tiên (1950- 1953), ... |
Giai đoạn từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX đến năm 1991 | Giai đoạn Trật tự thế giới hai cực I-an-ta suy yếu và đi đến sụp đổ. + Đầu những năm 70 của thế kỉ XX, xu thế hoà hoãn giữa hai bên cũng tiếp tục phát triển. + Từ nửa sau thập kỉ 80 của thế kỉ XX, Liên Xô và Mỹ đẩy mạnh đối thoại, bình thường hoá quan hệ. + Tháng 12 – 1989, trong cuộc gặp không chính thức giữa Tổng thống Mỹ G. Bu-sơ và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô M. Goóc-ba-chấp tại đảo Man-ta (Địa Trung Hải), hai bên đã tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh. + Sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu cuối những năm 80 của thế kỉ XX và sự tan rã của Liên Xô (1991) đã chấm dứt Trật tự thế giới hai cực l-an-ta. |