Thực hành tiếng Việt: Nghệ thuật sử dụng điển cố trong tác phẩm văn học

Quoc Tran Anh Le

“Hoa quả sơn” và “Thủy Liêm Động” trong những câu thơ sau có phải là điển cố không? Nêu tác dụng 

Cân nhắc kĩ, ông tính đi men chân núi đá vôi sang rừng dâu da săn khỉ. Chắc ăn hơn mà đã tốn sức. Đây là Hoa Quả Sơn, Thủy Liêm Động của thung lũng này. Ở dâu da có hàng bầy.

"Hoa quả sơn" và "Thủy Liêm Động" trong đoạn thơ có phải là điển cố?

Có, "Hoa quả sơn" và "Thủy Liêm Động" là hai điển cố trong đoạn thơ.

1. "Hoa quả sơn":

-Điển cố: Tên ngọn núi trong tác phẩm "Tây Du Ký" của Ngô Thừa Ân, là nơi sinh sống của Tôn Ngộ Không.

-Ý nghĩa: Thể hiện đây là một ngọn núi hoang vu, hiểm trở, nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã.

2. "Thủy Liêm Động":

-Điển cố: Tên hang động trong tác phẩm "Tây Du Ký", là nơi ở của Tôn Ngộ Không.

-Ý nghĩa: Thể hiện đây là một hang động bí ẩn, sâu thẳm, ẩn chứa nhiều điều kỳ bí.

Tác dụng của việc sử dụng điển cố:

-Tăng tính gợi tả: Giúp người đọc hình dung ra khung cảnh hoang vu, hiểm trở của ngọn núi và hang động.

-Tăng tính biểu cảm: Thể hiện sự e dè, lo lắng của nhân vật khi bước vào nơi hoang vu, bí ẩn.

-Tạo sự liên tưởng: Gợi nhắc người đọc về hình ảnh Tôn Ngộ Không - một nhân vật dũng cảm, thông minh, đại náo thiên cung.

-Làm cho câu thơ thêm hàm súc, ý nghĩa: Gợi cho người đọc suy nghĩ về cuộc phiêu lưu đầy thử thách của nhân vật.

-Lưu ý:

+Việc sử dụng điển cố cần phù hợp với ngữ cảnh và nội dung của tác phẩm.

+Cần giải thích rõ ràng các điển cố để người đọc dễ hiểu.

-Kết luận:

Việc sử dụng điển cố "Hoa quả sơn" và "Thủy Liêm Động" trong đoạn thơ là một dụng ý nghệ thuật tinh tế của tác giả. Nó giúp tăng tính gợi tả, biểu cảm, tạo sự liên tưởng và làm cho câu thơ thêm hàm súc, ý nghĩa.