Hình 14.1 là “O du kích nhỏ” Nguyễn Thị Kim Lai (xã Phú Phong, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) đang bồng súng áp giải phi công Mỹ Rô-bin-son. Bức ảnh do Phan Thoan - phóng viên báo Hà Tĩnh chụp ngày 21-9-1965, là một trong những biểu tượng sinh động về sức mạnh của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Vậy trong công cuộc xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa và trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975), nhân dân Việt Nam đã đạt được những thành tựu tiêu biểu nào? Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là gì?
a. Thành tựu tiêu biểu:
- Kinh tế:
+ Miền Bắc đã hoàn thành cải cách ruộng đất, xây dựng nền kinh tế tập trung, thống nhất.
+ Nông nghiệp, công nghiệp và các ngành kinh tế khác đều có tốc độ phát triển khá.
+ Đời sống của nhân dân được cải thiện.
- Văn hóa - xã hội:
+ Miền Bắc đã xóa bỏ nạn mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học.
+ Hệ thống y tế, giáo dục, khoa học kỹ thuật được phát triển.
+ Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật được đẩy mạnh.
- Quân sự:
+ Quân và dân ta đã đánh thắng hai cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ bằng không quân và hải quân.
+ Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
b. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước
- Nguyên nhân thắng lợi: Thắng lợi của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước có sự kết hợp của nhiều yếu tố và mang ý nghĩa dân tộc, quốc tế sâu sắc.
+ Dân tộc:
Truyền thống yêu nước và ý chí kiên cường, bất khuất của nhân dân Việt Nam
+ Đảng Lao động Việt Nam lãnh đạo nhân dân thực hiện đồng thời hai chiến lược cách mạng: tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam.
+ Miền Bắc đã xây dựng được bước đầu cơ sở vật chất – kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội, bảo đảm cho chiến đấu, sản xuất và chi viện cho miền Nam.
+ Quốc tế: Sự đoàn kết của ba nước Đông Dương cùng chống kẻ thù chung; sự ủng hộ, giúp đỡ và cổ vũ của các nước xã hội chủ nghĩa (Liên Xô, Trung Quốc, Cu-ba....) cùng các lực lượng yêu chuộng hoà bình, dân chủ và tiến bộ trên thế giới.
- Ý nghĩa lịch sử:
+ Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thẳng lợi đã kết thúc 30 năm chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc (1945 – 1975), chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc và hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước.
+ Thắng lợi này cũng mở ra kì nguyễn mới trong lịch sử Việt Nam: kỉ nguyên cả nước độc lập, thông. nhất và cũng đi lên chủ nghĩa xã hội.
+ Thắng lợi của nhân dân Việt Nam và sự thất bại của Mỹ còn tác động mạnh mẽ đến nội bộ nước Mỹ và thế giới, cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ La-tinh....