“Trẻ trồng na/già trồng chuối”. Cây na trên đất tốt thì sau ba năm, còn thường thì phải từ bốn năm năm trở lên mới trổ hoa cho trái. Còn chuối thì chỉ sau một năm cho buồng. Câu ngạn ngữ đúc kết kinh nghiệm đời sống nhà nông về chọn giống cây trồng.
Cây chuối mềm như loài cỏ cây. Tôi chưa đọc tài liệu nào nhưng chuối có lẽ thuộc loài thân ngầm. Những bẹ chuối ôm lấy nhau tạo nên thân cây. Những năm đói kém củ chuối cũng có thể là món ăn cứu sống người. Củ chuối non, loại chuối lá ít vị chát, thân non thường được thái làm rau ghém, củ chuối thái con cờ bóp riềng mẻ om lươn có thể coi là món đặc sản đồng quê có chất lượng cao. Chuối là bạn với mọi nhà. Nông thôn hầu như nhà nào cũng có vài bụi chuối. Chuối cho quả rồi mà thân chuối vẫn dùng thái ra nấu cám chăn lợn. Con lợn vào ngày sắp giết mổ, người ta chăm rau chuối nhiều nên lòng ruột sạch thơm và dòn. Người hiểu cây chuối nhất vẫn là nông dân. Thân phận cây chuối chính là thân phận người nông dân. Cái gốc nông xưa nay sức mạnh bao giờ cũng như cây chuối, bóc đi vài lớp bẹ là trơ củ, thứ củ mà thời nay chẳng ai nghĩ tới giá trị của nó. Coi thường nhau, vẫn bảo là đồ “củ chuối”!
Vườn nhà tôi có trồng một hàng chuối, vì vườn rộng nên trồng chuối cũng dễ dàng, chuối sinh trưởng nhanh và mang lại nhiều lợi ích nên gia đình nào ở quê nhà nào cũng trồng chuối.
Cây chuối khi còn nhỏ chỉ là thân cây thẳng đứng trơn nhẵn, sau đó được chăm sóc nó sẽ bén rễ, mọc lá, đơm hoa và kết quả. Cây chuối nhà tôi không cao cây chuối chỉ cao 2 đến 3m. Thân chuối thẳng, tròn xòe, thông thường vòng đời của chuối chỉ vài tháng vì vậy sau 4-5 tháng gia đình tôi lại chặt đi mà thay vào những cây chuối con.
Chuối không chỉ lấy quả mà lá chuối còn được dùng để gói bánh trong những ngày lễ tết,thân được dùng làm thức ăn cho gà, vịt. Mỗi tuần bố và tôi đi kiểm tra thu hoạch những buồng chuối sắp chín, những buồng chuối chín ngọt lịm ăn rất ngon và bổ dưỡng.
Nhớ lại những ngày lũ lụt, thân chuối như những đồ chơi của tụi con nít, những cây chuối lớn chúng tôi đốn hạ, kết thành bè và lướt đi trên mặt nước như những chiếc thuyền thực thụ, quả thực rất vui khi được vui đùa cùng lũ bạn trong xóm.
Cả nhà như sống dựa vào vườn rau, vườn chuối. Chuối xanh bà nấu bún ốc, bún đậu, nải chuối chín bà bày lên bàn thờ. Mùa nào cũng có mấy chục buồng chuối hàng trăm nải chín đem bán ở chợ mang lại thu nhập cho gia đình. Cây chuối như không phụ lòng người chăm sóc khi thường sai quả và sống khỏe cho ra những nải chuối ngon và bổ dưỡng.
