Thầy: Người dạy dỗ, chỉ ta từng nét chữ cái bút giúp chúng ta nên người
Mày: Ở đây nói đến học sinh
Ý nghĩa tục ngữ không thầy đố mày làm nên là: Nghĩa đen: không có thầy thì chúng ta không thể nên người, không thể biết từng con chữ mặt giấy như thể nào.
Nghĩa bóng: nói lên những ý nghĩa về việc tôn sư trọng đạo luôn luôn uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây, người đã giúp chúng ta khôn lớn và trưởng thành.
Do đó để tưởng nhớ thầy cô người đã giúp chúng ta khôn lớn thường có ngày nhà giáo việt nam 20 – 11 để học sinh đến thăm hỏi những thầy cô giáo cũ của mình và có những thành phần luôn luôn phủ nhận những công ơn của thầy cô qua cầu rút ván và luôn cho mình là người biết hết mọi thứ như ếch ngồi đáy giếng nhưng cuối cùng cái nhận lại được sẽ là sự thất bại và những lời nói xấu từ mọi người mà thôi.
Câu tục ngữ "Không thầy đố mày làm nên'' chỉ có nghĩa đen.