I. Phần văn bản
1) Tác giả , tác phẩm :
- Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lý Bạch).
- Phò giá về kinh (TQK).
- Tiếng gà trưa (Xuân Quỳnh).
- Cảnh khuya (Hồ Chí Minh).
- Rằm thng ging(Hồ Chí Minh).
- Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hạ Tri Chương).
- Bạn đến chơi nhà (NK).
- Buổi chiều đứng ở PTT trơng ra(TrầnNhân Tông).
- Bi ca Cơn Sơn ( NT)
- Bánh trôi nước (HXH)
- Qua đèo Ngang( BHTQ)
2) Nội dung, tư tưởng, tình cảm của một số tác phẩm :
- Bài ca nhà tranh bị gió thu phá: Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả.
- Qua đèo Ngang: Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn lẻ thầm lặng giữa núi đèo hoang sơ.
- Ngẫu nhiên viết về buổi mới về quê: Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc mới trở về quê.
- Sông núi nước Nam: Ý thức độc lập, tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch.
- Tiếng gà trưa: Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ.
- Bài ca côn sơn: Nhân cách thanh cao và sự giao hòa tuyệt đối với thiên nhiên.
- Tĩnh dạ tứ: Tình yêu quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc đêm vắng.
- Cảnh khuya: Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và phong cách ung dung, lạc quan.
3) Thể thơ:
- S/phút chia ly: S/thất lục bát.
- Qua Đèo Ngang: Thất ngơn bát cú Đường luật.
- Bài ca côn sơn: Lục bát.
- Tiếng gà trưa: Thơ 5 tiếng (ngũ ngôn).
- Phò giá về kinh: Thơ ngũ ngơn tứ tuyệt
- Sông núi nước Nam: Thơ Thất ngơn tứ tuyệt
- Bài ca nhà tranh bị gió thu phá:Thơ cổ thể
- chết đuối bám được cọc
- bụi bám vào quần áo
à Các nghĩa của từ “bám” có liên quan với nhau.
9. Thành ngữ:
- Vai trò cú pháp của thành ngữ?
10. Điệp ngữ
- Điệp ngữ có mấy dạng? Tác dụng
11. Chơi chữ
- Tìm một số VD về chơi chữ
- Các lối chơi chữ thường gặp
III. Phần tập lm văn
1. Sự khác nhau giữa văn miêu tả và văn biểu cảm
- Văn miêu tả: Nhằm tái hiện lại đối tượng (người, cảnh, vật) à người học cảm nhận được nó.
- Văn biểu cảm: Bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người viết.
2. Sự khác nhau giữa văn tự sự và văn biểu cảm
- Văn tự sự: kể lại một chuỗi sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia cuối cùng dẫn đến một kết thúc.
- Văn biểu cảm: Yếu tố tự sự chỉ là cái nền để bộc lộ cảm xúc, dựa vào các sự việc để nêu cảm nghĩ.
3. Vai trò, nhiệm vụ của tự sự miêu tả trong văn biểu cảm
- Đóng vai trò làm giá đỡ cho tác giả bộc lộ tình cảm à cảm xúc. Thiếu tự sự, miêu tả thì đoạn văn sẽ mơ hồ, không cụ thể.
4. Cch lập ý bi văn biểu cảm
* Thực hiện qua các bước
- Tìm hiểu đề , tìm ý
- Lập dàn bài
- Viết bài
- Đọc lại và sửa chữa.
Đề bài “Cảm nghĩ mùa Xuân”
* Tìm ý và sắp xếp ý:
- Mùa xuân đem lại cho mỗi người một tuổi trong đời.
- Mùa xuân là mùa đâm chồi, nảy lộc của thực vật, là mùa sinh sôi của muôn loài.
- Là mùa nở đầu cho một năm, một kế hoạch, một dự định.
à Đem lại nhiều suy nghĩ cho em về mình, về mọi người xung quanh.
5. Các biện pháp tu từ thường gặp trong văn biểu cảm
- So sánh, ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ.
- Ngôn ngữ văn biểu cảm gần với ngôn ngữ thơ.
* Một số dn bi của đề văn biểu cảm
Đề: Cảm nghĩ về lồi cy m em yu thích nhất
Dn bi:
a. Mở bài: Giới thiệu loài cây và lý do mà em yêu thích.
b.Thn bài:
- Miêu tả những nét nổi bật của cây, nêu cảm xúc của em.
- Nêu những đặc điểm , phẩm chất, tính chất của cây.
- Ích lợi của cây trong cuộc sống con người, trong cuộc sống của em.
- Kểlạinhữngk/ niệm của em với cây.
- Những suy nghĩ, cảm xúc, mong muốn của em trong từng ý+ Tả chi tiết hình ảnh của cây đ̉ khu gợi cảm xúc
c. Ḱt bài: Tình cảm của em đối với lồi cy
Đề. Cảm nghĩ về thầy, cô giáo, những “người lái đò” đưa thế hệ trẻ “cập bến” tương lai.
* Dàn bài:
a. MB: -Giới thiệuthầy (cô)em yêu quý? (thầy (cô) nào? Dạy lớp? Trường?)
- Lí do em yêu quý
b. TB:
- Tả sơ lược về hình dáng, tính cách của thầy (cô) giáo.
- Vì sao em yêu, quý và nhớ mãi? (giọng nói, cử chỉ, sự chăm sóc, lo lắng, vui mừng …)
- Kể một vài kỷ niệm về thầy (cô) đối với em, với lớp.
c. KB: Khẳng định lại tình cảm của em đối với thầy (cơ)
Đề . Cảm nghĩ về tình bạn.
* Dàn bài:
a. MB: - Giới thiệu người bạn mà em yêu quý (bạntên gì? học lớp nào? ở đâu)
- Lí do yu quí
b. TB: - Tả sơ lược hình dáng, tính tình của bạn.
- Ở bạn có những nét gì đáng yêu làm em nhớ mãi?
- Tình bạn giữa em và bạn như thế nào ? (chơi thân với nhau, hết lòng vì nhau).
- Kể những kỷ niệm đáng nhớ giữa em và bạn.
c. KB. C/nghĩ về tình bạn
Đề: cảm xúc về vườn nhà.
* Dàn bài:
a) MB: Giới thiệu vườn và tình cảm đối với vườn nhà.
b) TB: Miêu tả vườn, lai lịch vườn.
- Vườn và cuộc sống vui, buồn của gia đình.
- Vườn và lao động của cha mẹ.
- Vườn qua bốn mùa.
c) KB: Cảm xúc về vườn nhà.
Chúc Hữu Thịnh Trần thi tốt nha ^^