Tây Tiến (Quang Dũng)

Quoc Tran Anh Le

Bài thơ Tây Tiến đậm chất nhạc, chất họa, có cách kết hợp từ mới độc lạ, độc đáo. Hãy phân tích những thành công nghệ thuật đó?

Chất liệu của hội họa là đường nét, màu sắc, hình khối…còn chất liệu của âm nhạc là âm thanh, nhịp điệu, tiết tấu… Trong thơ của Quang Dũng có đầy đủ những yếu tố trên.

- Chất nhạc: Giọng thơ có sự biến đổi linh hoạt phù hợp với nội dung từng đoạn

+ Mở đầu là nỗi nhớ Tây Tiến “chơi vơi”, vừa xa xăm, sâu lắng, vừa thiết tha, quyến luyến: “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!”. Từ “ơi” kết hợp với từ láy “chơi vơi” tạo nên âm hưởng ngân vang, tha thiết.

+ Tiếp đó là những nhịp thơ trầm bổng với những câu thơ bằng trắc đan xem để miêu tả thiên nhiên dữ dội

+  Khi miêu tả sự hi sinh của người lính, nhịp thơ trầm xuống khiến câu thơ như một “khúc độc hành” tiễn đưa.  

- Chất họa: 

+ Đoạn thơ sử dụng nhiều từ ngữ tạo hình, kết hợp với nghệ thuật tương phản và những nét vẽ gân guốc: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút, súng ngửi trời, ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống…đã vẽ được một bức tranh núi rừng Tây Bắc hiểm trở, dữ dội.

+ Xen vào những nét vẽ gân guốc giàu tính tạo hình là những nét vẽ mềm mại, gam màu lạnh của mài khói cơm, màu sương mờ ảo làm xoa dịu cả khổ thơ. 

+ Giữa khung cảnh thiên nhiên là hình ảnh con người tuy nhỏ nhưng hiện lên với tư thế hiên ngang, làm chủ thiên nhiên