1 Ghép cành
Bước 1: Chọn và cắt cành ghép
- Chọn cành bánh tẻ, có lá, mầm ngủ to, không sâu bệnh.
- Đường kính của cành ghép phải tương đương với gốc ghép.
- Cắt vát đầu gốc của cành ghép (có 2 - 3 mầm ngủ) một vết dài từ 1,5 - 2cm.
Bước 2: Chọn vị trí ghép và cắt gốc ghép
- Chọn vị trí ghép trên thân gốc ghép, cách mặt đất 10-15cm.
- Cắt các cành phụ, gai ở gốc ghép và ngọn gốc ghép.
- Cắt vát gốc ghép tương tự như ở cành ghép.
Bước 3: Ghép đoạn cành
- Đặt cành ghép lên gốc ghép sao cho chồng khít lên nhau.
- Buộc dây ni lông cố định vết ghép.
- Chụp kín vết ghép và đầu cành ghép bằng túi PE trong.
Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép
- Sau khi ghép từ 30 - 35 ngày, mở dây buộc kiểm tra, nếu thấy vết ghép liền nhau và đoạn cành ghép xanh tươi là được.
2 Ghép chồi
Bước 1. Chọn vị tri ghép và tạo miệng ghép
- Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất 15 - 20cm.
- Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm, rồi rạch tiếp một đường (vuông góc với đường rạch trên) dài 2cm ở giữa, tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa vừa đủ để đưa mắt ghép vào.
Bước 2. Cắt mắt ghép
- Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5 - 2cm, có một ít gỗ và mầm ngủ.
Bước 3. Ghép mắt
- Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đẩy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.
- Quấn dây ni lông cố định vết ghép.
- Chú ý : Dây quấn không đè lên mắt ghép và cuống lá.
Bước 4. Kiểm tra sau khi ghép
- Sau khi ghép 15-20 ngày, mở dây buộc kiếm tra, thấy mắt ghép xanh tươi là được.
- Tháo dây buộc được 7-10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép ở phía trên mắt ghép khoảng 1,5 - 2cm.
3 Chiết cành
Bước 1. Chọn cành chiết
- Cành mập, có 1 – 2 năm tuổi, đường kính từ 0,5 – 1,5 cm.
- Nằm giữa tầng tán và vươn ra ánh sáng, không bị sâu bệnh.
Bước 2. Khoanh vỏ
- Dùng dao khoanh vỏ cành chiết ở vị trí cách chạc cành từ 10 - 15 cm.
- Độ dài phần khoanh từ 1,5 - 2,5 cm.
- Bóc hết lớp vỏ rồi cạo sạch phần vỏ trắng sát phần gỗ rồi để khô.
Bước 3. Trộn hỗn hợp bó bầu
- Trộn 2/3 đất với 1/3 mùn, bèo tây, chất kích thích ra rễ và làm ẩm tới 70% độ ẩm bão hoà.
Bước 4. Bó bầu
- Bôi thuốc kích thích ra rễ vào vết cắt khoanh vỏ ở phía trên hoặc trộn cùng với đất bó bầu
- Bó giá thể bầu vào vị trí chiết cho đều, hai đầu nhỏ dần. Phía ngoài bọc mảnh PE trong rồi buộc hai đầu.
- Kích thước bầu đường kính từ 6- 8cm, dài 10- 12cm. Cũng có thể tuỳ thuộc vào loại cây, đường kính cành chiết.
Bước 5. Cắt cành chiết
- Sau 30 - 60 ngày quan sát bầu đất thấy rễ xuất hiện và có màu vàng ngà thì cắt cành chiết ra khỏi cây.
- Bóc vỏ PE bó bầu rồi đem giâm ở vườn ươm.
4 Giâm cành
Bước 1: Cắt cành giâm:
- Dùng dao sắc cắt vát cành giâm có đường kính 0,5cm thành từng đoạn 5 – 7cm, có từ 2 – 4 lá.
- Bỏ ngọn cành và phần sát thân cây mẹ, cắt bớt phiến lá, làm giảm sự thoát hơi nước của cành giâm
- Cắt vát cành giâm có tác dụng làm tăng khả năng hút nước của cành giâm và làm tăng lực (áp lực) khi cắm cành giâm
Bước 2: Xử lý cành giâm:
- Nhúng cành giâm vào dung dịch thuốc kích thích ra rễ , nhúng sâu từ 1 - 2 cm trong thời gian 5 - 10 giây.
- Sau đó vẩy cho khô. Làm cho rễ cành giâm mau hình thành.
Bước 3: Cắm cành giâm :
- Cắm cành giâm hơi chếch so với mặt luống với độ sâu 3 - 5cm, khoảng cách các cành là 5cm x 5cm hoặc 10cm x 10cm.
- Nếu cắm vào bầu thì mỗi bầu một cành và xếp các bầu sát nhau để tiện chăm sóc. Cắm cành giâm hơi - chếch so với mặt luống có tác dụng làm tăng khả năng quang hợp của lá và cành non khi cành giâm phát triển
Bước 4: Chăm sóc cành giâm :
- Tưới nước thường xuyên dưới dạng sương mù đảm bảo cho mặt luống luôn ẩm.
- Phun thuốc trừ nấm và vi khuẩn
- Sau khi giâm khoảng 15 ngày, kiểm tra thấy rễ mọc nhiều, dài và hơi chuyển từ màu trắng sang màu vàng thì chuyển ra vườn ươm hoặc đưa vào bầu đất
- Một số loại cây nhân giống được bằng phương pháp giâm cành như cây: Chanh, bưởi, mận, đào, rau ngót, sanh, dâu....
Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép ?
- Vì nếu cắt bỏ hết lá ở cành ghép vì để giảm mất nước qua con đường thoát hơi nước, nhằm tập trung nước nuôi các tế bào ghép, nhất là các tế bào mô phân sinh được đảm bảo.
Nêu điểm của cành chiết , cành dâm so với cây trồng mọc từ hạt .
So với cây mọc từ hạt, cành chiết và cành giâm có những ưu điểm sau:
+ Nhân nhanh giống cây trồng.
+ Giữ nguyên được tính trạng tốt mong muốn.
+ Thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn vì cây từ cành giâm và cành chiết sớm ra hoa, kết quả: chỉ 2-5 năm tùy loài cây, tùy tuổi sinh lí (tuổi chủng loại) của cành.
