Thế nào là hệ thống sông, là lưu vực sông?
Em hiểu thế nào là tổng lượng nước trong mùa cạn và tổng lượng nước trong mùa lũ của một con sông?
Tổng nước mưa trong mùa cạn là vào mùa cạn nước sông dâng lên dc bao nhiêu nước thì được tính vào làm 1 tổng. Lượng nước trong mùa lũ cũng vậy. Lượng nước trong mua lũ bao giờ cũng gấp từ 2-4 lần lượng nước mùa cạn
Dựa vào bảng sau, hãy tính và so sánh tổng lượng nước (bằng m3) của sông Hồng và sông Mê Công trong mùa cạn và mùa lũ. Vì sao có sự chênh lệch đó?
Bảng: Lưu vực và tổng lượng nước của sông Hồng và sông Mê Công
| Sông Hồng | Sông Mê Công | |
| Lưu vực (km2) | 143.700 | 795.000 |
| Tổng lượng nước (tỉ m3/năm) | 120 | 507 |
| Tổng lượng nước mùa cạn (%) | 25 | 20 |
| Tổng lượng nước mùa lũ (%) | 75 | 80 |
Tổng lượng nước của sông Hồng:
- Mùa cạn: 120m3 X (25/100) = 30m3
- Mùa lũ: 120m3 X (75/100) = 90m3
Tổng lượng nước của sông Cửu Long:
- Mùa cạn: 507m3 X (20/100) = 101,4m3
- Mùa lũ: 507m3 X (80/100) = 405,6m3
Có sự chênh lệch đó vì diện tích lưu vực ở sông Cửu Long lớn hơn 4,6 lần so với sông Hồng. Do đó lượng nước mùa cạn và lũ của sông Cửu Long đều lớn hơn ở sông Hồng.
- Dựa vào lược đồ hình 59, hãy xác định lưu vực, các phụ lưu và chi lưu của con sông chính.
- Theo em lưu lượng của một con sông lớn hay nhỏ phụ thuộc vào những điều kiện nào?
* Lưu vực của hệ thống sông ở hình 59 SGK gồm toàn bộ diện tích tô màu xanh cùng với diện tích các sườn núi của hai dãy núi ở hai bên của hệ thống sông.
* Hệ thống sông này gồm ba phụ lưu và bốn chi lưu.
* Lưu lượng của một con sông là lớn hay nhỏ phụ thuộc vào:
- Diện tích lưu vực.
- Nguồn cung cấp nước.
- Diện tích mặt cắt ngang của sông.
Qua bảng trên, hãy so sánh lưu vực và tổng lượng nước của sông Mê Công và sông Hồng.
Sông Mê Công có tổng lượng nước gấp khoảng 4,2 lần tổng lượng nước sông Hồng. Diện tích lưu vực của sông Mê Công gấp khoảng 4,7 lần diện tích lưu vực sông Hồng.
Bằng những hiểu biết thực tế, em hãy cho ví dụ về những lợi ích của sông.
Các lợi ích của sông là:
- Đường giao thông.
- Cung cấp nước cho các hoạt động sản xuất và đời sống.
- Cung cấp nguồn lợi thuỷ sản đáng kể, đồng thời còn là nơi để nuôi trồng thuỷ sản.
- Bồi tụ phù sa cho các đồng bằng.
- Sông còn tạo cảnh quan cho du lịch.
Hãy nêu tên một số hồ nhân tạo mà em biết. Các hồ này có tác dụng gì?
Tên một số hồ nhân tạo:
- Hồ Thác Bà. - Hồ cấm Sơn.
- Hồ Hoà Bình - Hồ Đắc Lắc.
- Hồ Trị An.
Tác dụng: cung cấp nước cho các nhà máy thủy điện, cung cấp thùy sản, cung cấp nước tưới,..
Hệ thống sông là một hệ thống gồm: sông chính, phụ lưu, chi lưu hợp lại.
Lưu vực sông là nguồn đất đai cung cấp nước thường xuyên cho một con sông.