*Đặc điểm
- Sự thức tỉnh mạnh mẽ của các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc.
- Tính chất quần chúng ngày càng sâu rộng.
- Các hình thức đấu tranh đòi độc lập phong phú, quyết liệt.
- Cuộc đấu tranh giành độc lập gắn liền với phong trào cộng sản, công nhân và các lực lượng tiến bộ.
- Cuộc đấu tranh đòi độc lập về kinh tế phát triển mạnh mẽ.

Vì Liên Xô có đường lối kinh tế riêng, khủng hoảng kinh tế không ảnh hưởng đến Liên Xô. Nhưng cuộc khủng hoảng dầu mỏ là sự khởi đầu cho cuộc khủng hoảng về nhiều mặt của thế giới, đòi hỏi các nước phải có những cải cách về kinh tế và chính trị - xã hội, Liên Xô không là ngoại lệ.

Chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô&Đông Âu sụp đổ, chỗ dựa vững chắc của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế đã không còn, các nước XHCN còn lại đứng trước thử thách khốc liệt do hệ quả của sự tổn thất đó để lại.

*Nguyên nhân khủng hoảng Liên Xô&Đông Âu :
→Liên Xô
- Năm 1973, cuộc khủng hoảng dầu mỏ đã tác động mạnh mẽ đến tình hình kinh tế, chính trị thế giới.
- Do chậm sửa đổi để thích ứng với tình hình mới, cuối những năm 70 đến đầu những năm 80, kinh tế Liên Xô lâm vào tình trạng trì trệ, suy thoái. Dẫn đến những diễn biến phức tạp về chính trị tư tưởng.
- Do sai lầm trong quá trình cải cách kinh tế-chính trị, đất nước Xô Viết khủng hoảng toàn diện: kinh tế rối loạn , thu nhập giảm sút , chính trị bất ổn , thực hiện đa nguyên chính trị, vai trò lãnh đạo của Đảng suy yếu. Nhiều nước cộng hòa tách ra khỏi liên bang.
- Tháng 08/1991, sau cuộc đảo chính lật đổ Gorbachev thất bại, Đảng Cộng sản Liên Xô bị giải thể và đình chỉ hoạt động.Chính phủ Liên bang bị tê liệt .
- Cuộc khủng hoảng dầu mỏ 1973 nền kinh tế Đông Âu lâm vào tình trạng trì trệ, nhân dân mất niềm tin , cuộc sống sa sút , khủng hoảng ngày càng trầm trọng .
- Ban lãnh đạo Đảng và Nhà nước cố gắng điều chỉnh phát triển kinh tế
- Do sai lầm và bế tắc trong công cuộc cải tổ ở Liên Xô và hoạt động phá hoại của các thế lực phản động làm cho cuộc khủng hoảng của các nước Đông Âu ngày càng gay gắt .
- Ban lãnh đạo lần lượt từ bỏ quyền lãnh đạo của Đảng, chấp nhận đa nguyên, đa đảng và tiến hành tổng tuyển cử , chấm dứt chế độ xã hội chủ nghĩa , lập các nước cộng hòa .
-Đông Đức sát nhập vào Tây Đức (10-1990), bức tường Bec lin bị phá bỏ ; SEV giải thể ngày 28-8-1991: Tổ chức Vác xa va giải thể ngày 1-7-1991.
⇒ Cuối những năm 1980, hầu như tất cả các nền kinh tế ở các nước XHCN ở Đông Âu và Liên Xô đều có vấn đề.
*Nguyên nhân tan rã của Liên Xô&Đông Âu :
- Đường lối lãnh đạo chủ quan, duy ý chí, Đông Đức sát nhập vào Tây Đức (3-10-1990); SEV giải thể ngày 28-8-1991: Tổ chức Vác xa va giải thể ngày 1-7-1991.
- Quan liêu bao cấp làm cho sản xuất trì trệ, đời sống nhân dân không được cải thiện.
- Thiếu dân chủ, thiếu công bằng, … làm nhân dân bất mãn.
- Không bắt kịp bước phát triển của khoa học- kỹ thuật tiên tiến,dẫn đến tình trạng trì trệ ,khủng hoảng kinh tế – xã hội.
- Phạm phải nhiều sai lầm trong cải tổ làm khủng hoảng thêm trầm trọng.
- Sự chống phá của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước.
*Nhận xét về sự sụp đổ :
Đây chỉ là sự sụp đổ của một mô hình xã hội chủ nghĩa chưa khoa học, chưa nhân văn và là một bước lùi tạm thời của chủ nghĩa xã hội.
*Việt Nam không sụp đổ vì không bị khủng hoảng. (Mình nghĩ là như vậy.)

Nguyên nhân : Công nghiệp phát triển , giai cấp tư sản thu nhiều lợi nhuận, công nhân làm việc 14,16 giờ/ ngày, điều kiện ăn ở tồi tàn, đàn bà trẻ em cũng làm việc nặng nhọc lương thấp.
=>Do sự bóc lột nặng nề của giai cấp tư sản.

*Giống nhau
- Mục tiêu đấu tranh : Chống lại giai cấp tư sản.
- Lực lượng đấu tranh : Chủ yếu là công nhân.
*Khác nhau :
- Về hình thức đấu tranh
→ Phong trào đập phá máy móc :
+ Đập phá máy móc
+ Đốt công xưởng
→ Phong trào công nhân ở Anh :
+ Mít tinh, biểu tình có tổ chức
+ Khởi nghĩa vũ trang
- Về mục tiêu đấu tranh :
→ Phong trào đập phá máy móc :
+ Đòi tăng lương
+ Giảm giờ làm
→ Phong trào công nhân ở Anh :
+ Đòi tăng lương, giảm giờ làm
+ Đòi thiết lập chế độ cộng hoà
+ Chống sự hà khắc chủ xưởng và điều kiện lao động tồi tệ
+ Đòi quyền phổ thông bầu cử

Bản chất của Công xã Pari hoàn toàn đối lập với nhà nước của giai cấp tư sản, vì thế giai cấp tư sản Pháp đã điên cuồng chống phá Công xã. Chính phủ Đức vì quyền lợi chung của giai cấp tư sản, sợ ảnh hưởng của Công xã lan rộng ra Châu Âu nên đã sẵn sàng ủng hộ, cấu kết với chính phủ tư sản Pháp để tiêu diệt Công xã.

Bastille từng là pháo đài của hoàng gia, sau chuyển thành nhà ngục, vốn đã trở thành biểu tượng cho sự tàn bạo của dòng họ Bourbon.

*Đặc điểm của cách mạng tư sản ?
- Do giai cấp tư sản lãnh đạo.
- Lực lượng tham gia chủ yếu là tầng lớp nhân dân.
- Mục đích lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
*Các cuộc cách mạng tư sản :
- Cách mạng Hà Lan thế kỷ XVI.
- Cách mạng Anh giữa thế kỷ thứ XVII.
- Chiến tranh dành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.
- Cách mạng tư sản Pháp (1789-1794).
- Cách mạng tháng 10 Nga (1917).
#Mình chỉ sơ kết được như này thôi :v bạn tìm hiểu thêm nhé.

1. Fe₁O₂+CO -> FeO+CO₂