Chạy dọc dải đất hình chữ S, đâu đâu ta cũng bắt gặp hình ảnh thân thuộc của bông sen bởi từ lâu sen đã trở thành quốc hoa của dân tộc. Thật vậy, sen như người thiếu nữ vừa có nhan sắc vừa có duyên, là biểu tượng đẹp cho con người Việt Nam.
Hoa sen đến từ đất nước Ấn Độ sau đó trải rộng ra khắp các quốc gia vùng Châu Á. Bén rễ trên mảnh đất Việt Nam, sen đã chiếm một vị trí không nhỏ:
“Tháp Mười đẹp nhất bông senViệt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”
Sen ưa môi trường sống ẩm nơi đầm lầy, với thân hình mảnh dẻ sen có thể thích ứng với cả thời tiết miền Bắc và miền Nam tổ quốc. Có lẽ sen cũng “ linh hoạt trong môi trường linh hoạt” ( Nê-mô). Trong khi khí hậu Nam Bộ ấm áp sen nở quanh năm thì ở cùng Bắc Bộ sen chỉ khoe sắc vào mùa hè. Đầu hạ, đầm sen được những chiếc lá to, xanh rờn như chiếc ô che kín mặt nước. Hoa sen mọc vươn lên lớp lá xanh mơn mởn ấy. Lúc đầu nụ hoa nhỏ như những mũi tên đâm ngược lên bầu trời. Tới khi hấp thụ đủ dưỡng chất từ lớp bùn màu mỡ, những lớp hoa cong cong như chiếc thuyền con, bung nở, từng cánh xếp chồng lên nhau. Cánh hoa mịn màng tựa nhung, màu hồng phớt dịu mắt kết hợp hài hòa với nhị hoa màu vàng tươi. Hương sen dìu dịu làm ngây ngất lòng người trong những trưa hè đổ lửa. Cánh hoa, nhị hoa ân cần ôm ấp chiếc nhụy bé xíu ở giữa. Sau này khi hoa sen tàn, chỉ còn lại đài sen xanh như cái bát chứa nhiều hạt sen to trong khi cánh hoa trở về với bùn đất. Có thể trông sen từ thân rễ, rễ cây nhanh chóng nhú lên mang sự sống mới.
Ngắm nhìn bông sen bé nhỏ mà mấy ai biết rằng đóa sen ấy sẵn sàng hiến dâng cả cuộc đời cho con người. Gian phòng trở nên thanh lịch hơn khi được những đóa sen tô điểm. Sen cung cấp nhiều nhiên liệu cho những món ăn dân dã mà bổ dưỡng. Hạt sen có vị ngọt giòn là thức quà không thể thiếu của tuổi thơ hay trong mỗi nồi chè sen thơm ngào ngạt của mẹ. Tâm sen tuy đắng mà là bài thuốc hữu dụng chữa chứng mất ngủ, dùng để ướp trà sẽ được thưởng thức hương vị thanh đạm của chốn đồng quê. Lá sen mượt mà tôn thêm sức hấp dẫn của món cốm làng Vòng, khiến thức quà của lúa non mang một vị ngọt dịu, hương thơm thoang thoảng khó quên.
Sống trên môi trường nước nên sen có sức sống mạnh mẽ nên sen không dễ bị dịch bệnh nhưng người trồng cũng cần thường xuyên theo dõi để bắt sâu bệnh ăn lá. Dân gian có câu: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” bởi vậy, sen cũng cần được chăm bón phân đúng liều lượng để tăng năng suất hạt. Sen dễ trồng và dễ chăm sóc nên được mọi người dân yêu quý, trân trọng.
Mỗi loài hoa đều mang trên mình ý nghĩa riêng. Ta biết tới hoa hồng tượng trưng cho tình yêu nồng nàn, hoa cúc gợi lòng hiếu thảo hay khí chất người quân tử... còn hoa sen biểu tượng cho vẻ đẹp, sức sống kiên cường của nhân phẩm con người, dân tộc. “ Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”, đóa sen đẹp giản dị như người nông dân chất phác nhưng ở đó vẫn sáng lên tâm hồn cao đẹp- đó là sự gắn bó chung thủy, lòng yêu nước sâu sắc, khí chất bất khuất... Nét đẹp ấy không được phô diễn mà âm thầm ngấm trong từng dòng máu như hương sen nhè nhẹ, không nồng nàn như hương lan, hương huệ. Sen còn gắn liền với vị trí cao quý trong tôn giáo, hoa sen trở thành biểu tượng đẹp nơi Đức Phật tọa lạc. Mỗi người con xa quê hương nhớ về cố hương lại nhớ về đóa sen nhỏ mà kiêu dũng để lòng tràn đầy sức mạnh. Chính bởi vẻ đẹp dung dị đó, hoa sen trở thành nguồn cảm hứng của bao thi nhân và nghệ thuật.
Tạo hóa đã ban tặng cho con người loài hoa sen quý giá, với vẻ đẹp riêng, một lối sống riêng và nó luôn bất tử trong lòng người dân Việt Nam.
