Ôn tập chủ đề 6

Bài tập 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

a)

STT

Cơ quan

Hệ cơ quan

1

Não bộ

Hệ thần kinh

2

Phổi

Hệ hô hấp/ hệ bài tiết

3

Tim

Hệ tuần hoàn

4

Gan/ túi mật

Hệ tiêu hóa/ hệ bài tiết (Gan vừa thuộc hệ tiêu hóa vừa thuộc hệ bài tiết)

5

Cơ và xương

Hệ vận động

b) Khi chạy, hệ vận động tăng cường hoạt động dẫn đến hệ tuần hoàn cũng tăng cường hoạt động hơn để cung cấp đủ oxygen và các chất dinh dưỡng cho các cơ quan hoạt động; hoạt động của hệ hô hấp cũng tăng lên để đáp ứng nhu cầu trao đổi khí liên tục của cơ thể; da thuộc hệ bài tiết tăng cường tiết mồ hôi, giúp cơ thể điều hòa thân nhiệt; hệ thần kinh tăng cường hoạt động để điều khiển, điều hòa và phối hợp các hệ cơ quan nhằm thực hiện hoạt động chạy.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

Xương được cấu tạo từ hai thành phần là chất hữu cơ và chất vô cơ, trong đó chất vô cơ (chủ yếu nhất là calcium) làm cho xương cứng chắc còn chất hữu cơ giúp xương có tính mềm dẻo. Ở người già, tỉ lệ chất vô cơ tăng dần lên và tỉ lệ chất hữu cơ giảm xuống khiến cho xương giòn và dễ gãy.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

10 nguyên tắc vàng (theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO) cần thực hiện trong quá trình chế biến thức ăn:

1. Chọn thực phẩm an toàn. Chọn thực phẩm tươi. Rau, quả ăn sống phải được ngâm và rửa kỹ bằng nước sạch. Quả nên gọt vỏ trước khi ăn. Thực phẩm đông lạnh để tan đá, rồi làm đông đá lại là kém an toàn.

2. Nấu chín kỹ thức ăn. Nấu chín kỹ hoàn toàn thức ăn là bảo đảm nhiệt độ trung tâm thực phẩm phải đạt tới trên 70°C.

3. Ăn ngay sau khi nấu. Hãy ăn ngay sau khi vừa nấu xong vì thức ăn càng để lâu thì càng nguy hiểm.

4. Bảo quản cẩn thận các thức ăn đã nấu chín. Muốn giữ thức ăn quá 5 tiếng đồng hồ, cần phải giữ liên tục nóng trên 60°C hoặc lạnh dưới 10°C. Thức ăn cho trẻ nhỏ không nên dùng lại.

5. Nấu lại thức ăn thật kỹ. Các thức ăn chín dùng lại sau 5 tiếng và nhất thiết phải được đun kỹ lại.

6. Tránh ô nhiễm chéo giữa thức ăn chín và sống với bề mặt bẩn. Thức ăn đã được nấu chín có thể bị nhiễm mầm bệnh do tiếp xúc trực tiếp với thức ăn sống hoặc gián tiếp với các bề mặt bẩn (như dùng chung dao, thớt để chế biến thực phẩm sống và chín).

7. Rửa tay sạch trước khi chế biến thức ăn và sau mỗi lần gián đoạn để làm việc khác. Nếu bạn bị nhiễm trùng ở bàn tay, hãy băng kỹ và kín vết thương nhiễm trùng đó trước khi chế biến thức ăn.

8. Giữ sạch các bề mặt chế biến thức ăn. Do thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn, bất kỳ bề mặt nào dùng để chế biến thức ăn cũng phải được giữ sạch. Khăn lau bát đĩa cần phải được luộc nước sôi và thay thường xuyên trước khi sử dụng lại.

9.  Che đậy thực phẩm để tránh côn trùng và các động vật khác. Che đậy giữ thực phẩm trong hộp kín, chạn, tủ kính, lồng bàn... Đó là cách bảo vệ tốt nhất. Khăn đã dùng che đậy thức ăn chín phải được giặt sạch lại.

10. Sử dụng nguồn nước sạch an toàn. Nước sạch là nước không màu, mùi, vị lạ và không chứa mầm bệnh. Hãy đun sôi trước khi làm đá uống. Đặc biệt cẩn thận với nguồn nước dùng nấu thức ăn cho trẻ nhỏ.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

Vì tĩnh mạch phổi chứa máu vừa nhận oxygen và thải carbon dioxide (máu giàu oxygen) từ quá trình trao đổi khí ở phổi để vận chuyển về tim. Trong khi đó, tĩnh mạch chủ chứa máu vừa nhận carbon dioxide và thải oxygen (máu nghèo oxygen) từ quá trình trao đổi khí ở tế bào để vận chuyển về tim.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 5 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

- Ý kiến "Tiêm vaccine giúp tiêu diệt mầm bệnh" là sai. Vaccine không trực tiếp tiêu diệt mầm bệnh, mà nó giúp cơ thể tạo ra khả năng miễn dịch để chống lại các mầm bệnh khi chúng xâm nhập vào cơ thể.

- Cơ chế hoạt động của vaccine là tiêm vào cơ thể một phần mầm bệnh khiến hệ thống miễn dịch nhận diện và ghi nhớ chúng. Sau đó, khi cơ thể gặp phải mầm bệnh thật, hệ miễn dịch sẽ nhanh chóng phản ứng và tiêu diệt mầm bệnh.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 6 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

- Các cơ quan hô hấp có các đặc điểm cấu tạo giúp làm ẩm, sưởi ấm và làm sạch không khí trước khi vào phổi. 

+ Mũi có lông mũi và niêm mạc giúp lọc bụi bẩn, vi khuẩn và làm ẩm không khí. Ngoài ra, mạch máu trong mũi giúp sưởi ấm không khí. 

+ Các phế quản và tiểu phế quản cũng có lông chuyển và niêm mạc nhầy, tiếp tục lọc bụi và vi sinh vật, đồng thời duy trì độ ẩm cho không khí. 

- Để làm sạch không khí nơi em sống và học tập, em có thể sử dụng máy lọc không khí, trồng cây xanh, giữ vệ sinh môi trường, đảm bảo thông gió tốt và tránh sử dụng các chất ô nhiễm như thuốc lá hay các sản phẩm hóa học, từ đó bảo vệ sức khỏe hô hấp của bản thân và mọi người xung quanh.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 7 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

Một số biện pháp giúp cơ thể chống nóng:

- Mặc quần áo thoáng mát: Chọn trang phục nhẹ, rộng rãi, làm từ vải tự nhiên như cotton hoặc linen, giúp cơ thể dễ dàng thoát nhiệt và giảm mồ hôi.

- Sử dụng mũ, nón: Đội mũ rộng vành để che chắn nắng trực tiếp lên đầu, giúp giảm thiểu tác động của ánh nắng và giữ cho đầu không bị nóng.

- Đeo kính râm: Kính râm giúp bảo vệ mắt khỏi tia UV và giảm ánh sáng mạnh, giúp mắt không bị căng thẳng.

- Uống đủ nước: Giữ cho cơ thể luôn đủ nước bằng cách uống nhiều nước lọc hoặc nước có bổ sung điện giải để bù lại lượng nước mất qua mồ hôi.

- Tìm bóng râm hoặc nơi có điều hòa: Khi cảm thấy quá nóng, nên tìm bóng râm hoặc vào những nơi có điều hòa để làm mát cơ thể.

- Sử dụng kem chống nắng: Thoa kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp lên da để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, tránh cháy nắng và lão hóa da.

- Tránh ra ngoài vào giờ cao điểm: Tránh ra ngoài vào khoảng thời gian nắng gắt từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, khi nhiệt độ và tia UV mạnh nhất.

- Ăn nhẹ và dễ tiêu hóa: Tránh ăn thức ăn quá nặng hoặc nóng, vì chúng sẽ làm cơ thể khó tiêu hóa và tăng thêm nhiệt độ cơ thể.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 8 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

- Thói quen tốt để có hệ bài tiết nước tiểu khỏe mạnh:

+ Thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lí: hạn chế thức ăn chế biến sẵn chứa nhiều muối, hạn chế uống nước giải khát có gas.

+ Uống đủ nước theo nhu cầu và thể trạng cơ thể.

+ Rèn luyện thể dục, thể thao phù hợp.

+ Cần tiểu tiện khi buồn tiểu, hạn chế tối đa việc nhịn tiểu.

+ Thường xuyên giữ vệ sinh cho cơ thể và hệ bài tiết nước tiểu.

+ Không ăn thức ăn ôi thiu và nhiễm chất độc hại.

+ Không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

+ Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, tránh tiếp xúc với mầm bệnh.

- Thói quen chưa tốt:

+ Ăn quá mặn, quá chua, nhiều đường.

+ Không uống đủ nước.

+ Nhịn đi tiểu khi buồn tiểu.

+ Không giữ vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu.

+ Chưa thực hiện khám sức khỏe định kì.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 9 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

Ý kiến của bạn B là đúng. Vì sau khi ăn, nồng độ glucose trong máu tăng lên, kích thích tuyến tụy tăng tiết insulin, giúp tế bào cơ thể tăng nhận glucose, gan tăng nhận và chuyển hóa glucose thành dạng glycogen dự trữ, nhằm đưa nồng độ glucose trong máu giảm xuống mức bình thường. Kết quả nồng độ insulin sau khi ăn no cao hơn trước bữa ăn.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Bài tập 10 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 192)

Hướng dẫn giải

- Khi đang đi bộ trên đường, nếu vô tình giẫm phải đinh hoặc gai nhọn chúng ta có phản ứng rụt chân lên nhanh và kêu đau.

- Phản ứng trên là một phản xạ của cơ thể trước tác nhân kích thích từ môi trường → Hệ cơ quan điều khiển phản ứng này của cơ thể là hệ thần kinh.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)