Tuần 11

I. Mở đầu: "Bão tố" trong Tình bạn là chuyện bình thường

1. Mục tiêu

- Hoạt động mở đầu này giúp các em nhận ra và chấp nhận một sự thật quan trọng: tình bạn thân thiết đến mấy cũng sẽ có lúc gặp phải "sóng gió". Bất đồng, mâu thuẫn, hay giận hờn là một phần bình thường của mọi mối quan hệ.

- Điều quan trọng không phải là chúng ta không bao giờ cãi nhau, mà là chúng ta học được cách làm hòa và thấu hiểu nhau hơn sau mỗi cơn "bão" đó.

Hoạt động 6: Kể những câu chuyện nói về sự bất đồng trong quan hệ bạn bè

1. Cảm xúc khi có bất đồng

- Khi mâu thuẫn với bạn, chúng ta thường có những cảm xúc rất mạnh và khó chịu như: tức giận, buồn bã, thất vọng, cảm thấy bị tổn thương hoặc không được thấu hiểu.

- Đây là những cảm xúc hoàn toàn tự nhiên. Bước đầu tiên để giải quyết bất đồng chính là nhận diện và gọi tên được cảm xúc của chính mình và của bạn mình lúc đó.

2. Hướng dẫn chia sẻ

- Các em hãy ngồi lại trong nhóm và thử nhớ lại một lần mình và bạn có ý kiến không giống nhau.

- Hãy chia sẻ câu chuyện đó dựa trên các gợi ý:

+ Chuyện đã xảy ra: Mâu thuẫn đó bắt đầu như thế nào? (Ví dụ: "Lúc đó, Dũng và em tranh cãi về ý kiến của mình trong giờ thảo luận nhóm...")

+ Cảm nhận của em và bạn lúc đó: Khi đó, em cảm thấy thế nào? (Tức giận, bực bội...). Em đoán bạn mình cảm thấy ra sao? (Có lẽ bạn cũng cảm thấy giống em).

- Việc chia sẻ này giúp chúng ta thấy rằng ai cũng từng trải qua những chuyện tương tự. Chúng ta không hề đơn độc trong những cảm xúc khó chịu đó.

II. "Hoà giải": Con đường để trời quang mây tạnh sau cơn bão

Khi "cơn bão" đi qua, những người bạn tốt sẽ tìm cách cùng nhau dọn dẹp và xây dựng lại. Đó chính là quá trình hòa giải.

Hoạt động 7: Tìm hiểu về những cách để hoà giải bất đồng với bạn bè

1. Mục tiêu: Hoạt động này trang bị cho các em một quy trình 4 bước cụ thể và hiệu quả để có thể chủ động làm hòa với bạn bè sau khi có mâu thuẫn, giúp hàn gắn những rạn nứt và làm cho tình bạn trở nên bền chặt hơn.

2. Quy trình Hòa giải 4 bước

Quan sát các bức tranh trong sách, chúng ta có thể đúc kết được một quy trình hòa giải vô cùng hiệu quả. Cô sẽ gọi đây là "Quy trình Hòa giải Diệu kỳ":

- Bước 1: BÌNH TĨNH VÀ SUY NGẪM 

+ Đây là bước quan trọng nhất nhưng thường bị bỏ qua. Khi cơn giận còn đang bừng bừng, chúng ta không thể nói chuyện một cách sáng suốt.

+ Hành động: Hãy tạm thời đi ra chỗ khác, hít thở thật sâu, uống một ly nước. Khi đã bình tĩnh lại, hãy tự suy ngẫm: "Chuyện gì đã thực sự xảy ra vậy? Tại sao mình lại nổi nóng? (Giống như hình a: Lúc đó tớ cũng muốn giữ ý kiến của mình nên đã nói nặng lời với cậu.). Mình đã có thể làm gì khác đi? (Giống như hình c: Nếu được làm lại thì tớ sẽ lắng nghe cậu.).

- Bước 2: DŨNG CẢM XIN LỖI

+ Đây là bước đòi hỏi nhiều lòng dũng cảm nhất. Người xin lỗi trước không phải là người sai, mà là người trân trọng tình bạn nhiều hơn.

+ Hành động: Hãy tìm gặp bạn (như hình trái tim có miếng băng "Gặp bạn và xin lỗi") và nói một lời xin lỗi chân thành.

+ Lưu ý: Một lời xin lỗi tốt cần cụ thể. Thay vì chỉ nói "Tớ xin lỗi", hãy nói rõ hơn (như hình d: "Tớ xin lỗi vì đã nặng lời với cậu. Lúc đó tớ không hiểu ý cậu nên đã làm vậy."). Điều này cho bạn thấy em thực sự hiểu mình đã sai ở đâu.

- Bước 3: LẮNG NGHE BẠN NÓI 

+ Sau khi em đã xin lỗi, hãy dành thời gian để im lặng và lắng nghe bạn mình chia sẻ cảm xúc của họ. Đây là lúc em thể hiện sự tôn trọng và mong muốn thấu hiểu bạn. Đừng ngắt lời, đừng tranh cãi, chỉ lắng nghe thôi. (Như hình trái tim có miếng băng "Lắng nghe bạn nói").

- Bước 4: CÙNG NHAU HƯỚNG VỀ PHÍA TRƯỚC 

+ Sau khi cả hai đã hiểu nhau, hãy cùng nhau đưa ra một cam kết cho tương lai.

+ Hành động: (Giống như hình b: "Chúng mình sẽ không nặng lời với nhau nữa để không ai phải buồn."). Cam kết này giống như một lời hứa, giúp cả hai cùng nhau cố gắng để không lặp lại sai lầm cũ.

3. Thực hành đóng vai: Bây giờ, các nhóm hãy chọn một tình huống mâu thuẫn và thử đóng vai để thực hành lại "Quy trình Hòa giải Diệu kỳ" 4 bước này nhé.

III. Xây dựng "Quy ước yêu thương": Lời hứa của cả lớp

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Thay vì chờ mâu thuẫn xảy ra rồi mới giải quyết, chúng ta có thể chủ động xây dựng một môi trường lớp học tích cực để hạn chế tối đa các bất đồng.

1. Mục tiêu: Hoạt động này giúp cả lớp cùng nhau xây dựng một "Bản Hiến pháp" về tình yêu thương và sự tôn trọng. "Quy ước yêu thương" này sẽ là những nguyên tắc ứng xử chung, là lời hứa mà tất cả chúng ta cam kết thực hiện để lớp học thực sự trở thành một "ngôi nhà hạnh phúc".

2. Hướng dẫn xây dựng và thực hiện

- Bước 1 (Viết ra những điều tốt đẹp): Mỗi em hãy tự viết ra những điều mình có thể làm để thể hiện sự yêu quý, tôn trọng bạn bè.

- Bước 2 (Thảo luận và thống nhất): Cả lớp sẽ cùng nhau chia sẻ và thống nhất để chọn ra 5 quy ước quan trọng nhất. Hãy cùng cô phân tích ý nghĩa của 5 quy ước trong sách nhé:

+ Lắng nghe và chia sẻ: Không chỉ là nghe bằng tai, mà là lắng nghe bằng cả trái tim để thấu hiểu. Luôn sẵn sàng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn cùng bạn.

+ Giúp đỡ đúng lúc: Khi thấy bạn gặp khó khăn (trong học tập, cuộc sống), hãy chủ động đề nghị giúp đỡ một cách chân thành.

+ Mỉm cười chào nhau khi đến lớp: Một hành động nhỏ nhưng có sức mạnh lan tỏa năng lượng tích cực, khiến mọi người cảm thấy được chào đón và vui vẻ.

+ Tôn trọng lẫn nhau: Tôn trọng ý kiến khác biệt, tôn trọng sở thích, tôn trọng bí mật và không gian riêng của bạn. Không bao giờ chế giễu, nói xấu bạn.

+ Cùng sống hoà thuận: Đây là kết quả của việc thực hiện 4 quy ước trên. Cả lớp sẽ trở thành một tập thể đoàn kết, không có cãi vã, bắt nạt.

- Bước 3 (Thực hiện): "Quy ước" sẽ chỉ có ý nghĩa khi chúng ta cùng nhau thực hiện mỗi ngày. Chúng ta sẽ trang trí bản "Quy ước yêu thương" thật đẹp và treo ở nơi trang trọng nhất trong lớp để luôn ghi nhớ và làm theo.