Tóm tắt văn bản nghị luận

Nội dung lý thuyết

Các phiên bản khác

I . Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận

1. Mục đích

- Tóm tắt văn bản nghị luận là trình bày lại một cách ngắn gọn nội dung của văn bản nghị luận gốc theo một mục đích đã định trước.

- Việc lựa chọn thông tin đưa vào văn bản tóm tắt bao giờ cũng phụ thuộc vào mục đích của công việc tóm tắt.

- Trước tiên, việc tóm tắt giúp người đọc hiểu được bản chất của văn bản. Văn bản tóm tát còn là nguồn tài liệu tiện dụng trong nhiều trường hợp khác nhau. Ngoài ra, thông qua việc tóm tắt, người đọc nắm chắc các thao tác đọc văn bản, có dịp rèn luyện tư duy và cách diễn đạt.

@1840967@

2. Yêu cầu

Để đạt được yêu cầu này, khi tóm tắt, cần chú ý các điểm sau:

- Văn bản tóm tắt phải phản ánh trung thành các tư tưởng, luận điểm của văn bản gốc, không được xuyên tạc hoặc tự ý thêm những điểm không có trong văn bản gốc.

- Diễn đạt ngắn gọn, súc tích, loại bỏ những thông tin không phù hợp với mục đích tóm tắt.

II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận

1. Vấn đề được đem ra bàn bạc (nghị luận) là gì? Dựa vào đâu mà anh (chị) biết được điều đó?

Trả lời:

- Vấn đề được đem ra bàn bạc là luân lý xã hội ở nước ta → Dựa vào nhan đề và các câu chủ đề của các đoạn.

2. Mục đích viết văn bản này của nhà chí sĩ Phan Châu Trinh là gì? Phần nào trong văn bản thể hiện rõ nhất điều này?

Trả lời:

Mục đích của Phan Châu Trinh nhằm vạch rõ thực trạng không có luân lý xã hội ở nước ta, khuyến khích xây dựng đoàn thể, truyền bá chủ nghĩa xã hội. Mục đích này thể hiện rõ nhất trong phần kết luận của đoạn trích.

3. Để dẫn người đọc đến mục đích ấy, tác giả đã trình bày những luận điểm nào? Hãy tìm các câu thể hiện rõ nhất những luận điểm ấy. 

Trả lời:

Để dẫn người đọc đến mục đích ấy, tác giả trình bày ba luận điểm lớn:

- Luận điểm 1: Nước ta chưa có luân lý xã hội -> thể hiện ở câu: "Xã hội luân lý… dốt nát hơn nhiều".

- Luận điểm 2: Thực trạng và nguyên nhân nước ta không có luân lý xã hội -> thể hiện ở câu: "cái xã hội chủ nghĩa bên Âu… là gì".

- Luận điểm 3: Phương hướng đem lại luân lý xã hội cho nước nhà -> thể hiện ở câu: "mà muốn có đoàn thể… dân Việt Nam này".

4. Hãy tìm các luận cứ làm sáng tỏ cho từng luận điểm trong bài viết của tác giả.

Trả lời:

Hệ thống luận cứ phục vụ cho các luận điểm:

- Luận điểm 1: 

+ So với quốc gia luân lý, người mình dốt nát hơn nhiều.

+ Tiếng “bè bạn” không thể thay cho luân lý, chủ ý bình thiên hạ cũng mất từ lâu.

- Luận điểm 2:  

+ Thực trạng nước ta không có ý thức nghĩa vụ giữa người với người, không có đoàn thể.

+ Vua quan phản động, phá tan đoàn thể, thi hành ngu dân để vơ vét bóc lột.

+ Bọn người xấu đua nhau buôn quan bán tước, chạy theo danh lợi.

+ Dân không biết đoàn thể, không biết bình luận, đấu tranh.

- Luận điểm 3: Cần xây dựng đoàn thể, truyền bá chủ nghĩa xã hội.

5. Trình bày các luận điểm, luận cứ bằng lời văn của mình.

Trả lời:

      Nước ta tuyệt nhiên không có và không biết đến luân lý xã hội. Trong khi đó, luân lý xã hội như ý thức nghĩa vụ giữa người với người và tổ chức đoàn thể đã rất thịnh hành ở châu Âu. Ở nước ta, ai bị kẻ mạnh lấy quyền lực đè nén, người xung quanh cũng mặc kệ thì ở châu Âu, ở Pháp họ đấu tranh đòi công bằng cho kỳ được. Nguyên nhân khiến nước ta không có luân lý xã hội là bọn vua quan phản động tìm cách phá đoàn thể, thực hiện ngu dân để lo thân mình; thói chạy theo quyền tước trở thành xu thế của xã hội; dân ta ngu dốt không biết lên tiếng đấu tranh. Chỉ có cách truyền bá chủ nghĩa xã hội, gây dựng đoàn thể mới giúp nước ta thoát khỏi thực trạng này.

@1841044@

III. Ghi nhớ

1. Tóm tắt văn bản nghị luận là trình bày ngắn gọn nội dung của văn bản gốc theo một mục đích định trước.

2. Để tóm tắt đc tốt, cần:

+ Đọc kĩ văn bản gốc. Dựa vào nhan đề, phần mở đầu và kết thúc để lựa chọn những ý, những chi tiết phù hợp với mục đích tóm tắt. Đọc từng đoạn trong phần triển khai để nắm được các luận điểm và luận cứ làm sáng tỏ cho chúng.

+ Tìm cách diễn đạt lại các luận điểm, luận cứ một cách mạch lạc

3. Văn bản tóm tát cần phản ánh trung thực nội dung văn bản gốc.

@1841120@