Nội dung lý thuyết

Hồ Chí Minh (1890 – 1969)
- Quê hương: Làng Sen, thuộc xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
- Gia đình: Nhà nho yêu nước
(Cha là một nhà nho yêu nước, nguồn gốc nông dân; mẹ là nông dân, chị gái và anh trai đều tham gia chống Pháp và bị tù đày)
- Thời thơ ấu: được học chữ Hán trong gia đình. Sau đó được học chữ quốc ngữ và tiếng Pháp tại trường Quốc học Huế.
- 5/6/1911: Tại Bến Cảng Nhà Rồng, Người đã ra đi tìm đường cứu nước.
- Năm 1919: Người gửi tới Hội nghị Véc – xây Bản yêu sách của nhân dân An Nam (tại Pháp)
- Năm 1920: Người dự Đại hội Tua bỏ phiếu ủng hộ việc thành lập Đảng Cộng Sản Pháp
- Ngày 3/2/1930 Người đã tổ chức hợp nhất 3 Đảng thành 1 Đảng duy nhất: Đảng Cộng Sản Đông Dương (ở Hồng Kông)
- Tháng 1/1941: Sau 30 năm bôn ba hải ngoại Người về nước thành lập Mặt Trận Việt Minh và trực tiếp lãnh đạo phong trào Cách Mạng ở trong nước.
- Tháng 8/1942, Người sang Trung Quốc tranh thủ sự viện trợ của quốc tế cho cuộc cách mạng Việt Nam, Người bị bắt giam vô cớ suốt 13 tháng.
- Tháng 9/1943: Người về nước tiếp tục lãnh đạo nhân dân cả nước giành chính quyền vào ngày 19/8/1945
- 2/9/1945: Tại quảng trường Ba Đình lịch sử, Người đã đọc bản Tuyên Ngôn Độc Lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng Hòa
- Năm 1946: Người được bầu làm chủ tịch nước. Ở cương vị này, Người đã lãnh đạo cuộc cách mạng của nhân dân Việt Nam giành được những thắng lợi to lớn.
- Ngày 2/9/1969 Người qua đời tại Hà Nội.
=> Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Đồng thời cũng là một nhà hoạt động cách mạng lỗi lạc của phong trào quốc tế vô sản.
Năm 1990, Người được UNESCO suy tôn là Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa lớn.
- Hồ Chí Minh đòi hỏi mỗi tác phẩm phải trở thành vũ khí, mang tính chiến đấu cao, đạt hiệu quả thiết thực, dễ tiếp nhận với đại chúng, có thể soi đường cho quốc dân đi.
- Trước khi cầm bút, Người luôn tự đặt ra và giải quyết các câu hỏi: Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết cái gì? Viết như thế nào?
- Cơ sở hình thành quan điểm sáng tác
+ Hồ Chí Minh luôn hướng tới xây dựng một nền văn hóa, văn học mới phục vụ quần chúng lao động và đấu tranh vì mục tiêu cao cả của cách mạng.
+ Điều đó cho thấy trong bối cảnh đặc biệt của lịch sử Người vẫn luôn ưu tiên đưa nghệ thuật vào chính trị, luôn toàn tâm toàn ý với sự nghiệp cách mạng và giải phóng dân tộc.
a. Văn chính luận:
- Tác phẩm chính: Bản án chế độ thực dân Pháp( 1925), Tuyên ngôn độc lập( 1945), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến( 1946), Không có gì quý hơn độc lập, tự do( 1966)...
- Đặc điểm:
+ Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, bằng chứng xác thực, giàu sức thuyết phục
+ Chan chứa nhiệt huyết, phụng sự đắc lực cho sự nghiệp cách mạng.
b. Truyện kí:
- Tác phẩm chính: Pari, Lời than vãn của Bà Trưng Trắc, “Vi hành”, Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu....
- Đặc điểm:
+ Nhằm bóc trần bộ mặt giả nhân giả nghĩa của TDP, lật tẩy thói nô lệ đê hèn của bè lũ tay sai bán nước, phơi bày đời sống tối tăm của tầng lớp lao động, ca ngợi những tấm gương yêu nước...
+ Ngắn gọn, phong cách truyện hiện đại, tình huống truyện độc đáo, sử dụng các thủ pháp châm biếm, đả kích của cái tôi giàu tinh thần dân tộc.
c. Thơ:
- Tác phẩm chính: Ngục trung nhật kí( 1960), Thơ Hồ Chủ Tịch( 1967)
- Đặc điểm:
+ Thể hiện rõ lòng yêu nước thương dân nồng cháy, tinh thần lạc quan, tin tưởng ở tương lai cách mạng
+ Ngắn gọn, súc tích.
- Hồ Chí Minh là một cây bút đa dạng và thống nhất
- Nguyên nhân:
Do viết về nhiều vấn đề, nhiều đối tượng, khác nhau với nhiều mục đích, nhiều thể loại khác nhau nên mỗi tác phẩm của Người lại có nét riêng về cấu trúc, ngôn ngữ, giọng điệu... nhưng vẫn luôn hướng về 1 nhiệm vụ phục vụ cách mạng
- Biểu hiện:
+ Văn chính luận: giàu sức thuyết phục, lập luận logic, tư duy khoa học, giọng điệu linh hoạt (khi tố cáo tội ác giọng đanh thép, khi kêu gọi thống thiết, hùng hồn, khi thể hiện quyết tâm giọng rắn rỏi, cương quyết...)
+ Truyện kí: viết bằng tiếng Pháp hình thức hiện đại, hài hước, ngôn ngữ đối thoại, giàu sức châm biếm, mỉa mai; viết bằng tiếng Việt, chủ yếu cho người Việt đọc Người lại dùng cách kể giản dị, hóm hỉnh, ngắn gọn đưa bài học thông điệp trực tiếp.
+ Thơ: chia 2 bộ phận thơ tuyên truyền kêu gọi và thơ trữ tình. Khi kêu gọi thơ Người có nội dung rõ ràng, ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp với đại chúng; khi trữ tình( thường viết bằng chữ Hán) thơ Người đậm màu sắc cổ điển ở cấu tứ, ở nhãn tự, tình yêu thiên nhiên và phong thái của NVTT.
- Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc; người chiến sĩ cộng sản yêu nước, trung kiên, lạc quan...
- Quan điểm sáng tác: coi văn chương là vũ khí của cách mạng, đề cao tính dân tộc...
- Thành tựu: chia làm 3 bộ phận, ở thể loại nào cũng độc đáo, phong phú
- Phong cách: đa dạng và thống nhất.