Nói và nghe: Trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống

1. Định hướng

a. Trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống là nêu lên những suy nghĩ của người nói trước một vấn đề trong đời sống; đưa ra được lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ ý kiến của mình, nhằm thuyết phục người nghe.

b. Gợi ý một số vần đề:

• Vấn đề trong đời sống hằng ngày:
  • Thế nào là lòng nhân hậu, vị tha?
  • Thế nào là lòng dũng cảm?
  • Tình cảm và giáo dục trong gia đình có vai trò quan trọng như thế nào?
• Vấn đề từ các tác phẩm văn học: Suy nghĩ về lòng yêu nước sau khi đọc các văn bản như: Người đàn ông cô độc giữa rừng (Đoàn Giỏi), Dọc đường xứ Nghệ (Sơn Tùng), Buổi học cuối cùng (Đô-đê),…​

c. Để trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống, các em chú ý:

• Xác định được vấn đề có ý kiến.
• Tìm ý và lập dàn ý cho bài nói.
• Chuẩn bị các thiết bị hỗ trợ như tranh, ảnh, máy chiếu… (nếu có) và chú ý kĩ năng thuyết trình trước tập thể.

2. Thực hành

Đề bài: Các văn bản đã học như: Người đàn ông cô độc giữa rừng (Đoàn Giỏi), Dọc đường xứ Nghệ (Sơn Tùng), Buổi học cuối cùng (Đô-đê),… đều nói đến những biểu hiện của lòng yêu nước. Ý kiến của em như thế nào?

a. Chuẩn bị

• Xem lại nội dung đọc hiểu của ba văn bản đã học.
• Xác định các biểu hiện của lòng yêu nước có trong ba văn bản.
• Chuẩn bị các thiết bị như tranh, ảnh, video,… và phương tiện trình bày (nếu có).

b. Tìm ý và lập dàn ý

• Tìm ý cho bài nói bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi:
  • Thế nào là lòng yêu nước?
  • Biểu hiện cụ thể của lòng yêu nước trong mỗi văn bản.
  • Tại sao đó lại là những biểu hiện của lòng yêu nước?
• Lập dàn ý:
  • Mở đầu: Nêu vấn đề cần trình bày.
    • ​Yêu nước là tình cảm sẵn có, luôn tồn tại trong mỗi con người. Tình cảm đó luôn âm thầm chảy trong chúng ta. Trong những hoàn cảnh đặc biệt, tình cảm ấy lại được bộc lộ rõ ràng, dễ thấy. Trong văn bản Người đàn ông cô độc giữa rừng, Buổi học cuối cùng, Dọc đường xứ Nghệ, ta có thể thấy được rõ tình yêu nước dù nó được thể hiện bằng nhiều cách khác nhau.
  • Nội dung chính: Dựa vào các ý đã tìm được, trình bày ý kiến của em theo một trình tự nhất định. Ví dụ:
    • Giải thích vấn đề: Lòng yêu nước là tình cảm, tình yêu thương của con người đối với quê hương, đất nước, cội nguồn của con người. Lòng yêu nước được thể hiện từ những việc làm nhỏ nhất của mỗi người.
    • Biểu hiện của lòng yêu nước thể hiện cụ thể ở mỗi văn bản:
      • Trong Người đàn ông cô độc giữa rừng, lòng yêu nước của người đàn ông bị coi "kì hình dị tướng" chính là tinh thần kiên trung, bất khuất,sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ tổ quốc.
      • Ở Buổi học cuối cùng, lòng yêu nước chính là tình cảm trân quý tiếng mẹ đẻ, niềm tự hào về một thứ ngôn ngữ đẹp đẽ, nỗi đau đớn khi không còn được học ngôn ngữ dân tộc.
      • Còn ở Dọc đường xứ Nghệ, lòng yêu nước được thể hiện qua tình cảm với những di tích, địa danh của đất nước. Nó còn được thể hiện qua niềm tự hào về những di tích cùng lịch sử hào hùng của dân tộc.
    • Đưa ra lí lẽ, lập luận giải thích vì sao những biểu hiện đó được coi là lòng yêu nước.​
  • Kết thúc: Khẳng định lại vấn đề và liên hệ với cuộc sống hiện nay.
    • ​Lòng yêu nước là tình cảm đáng quý, cần có ở mỗi người. Cần lên án, phê phán những người thờ ơ, làm hại đất nước...

c. Nói và nghe

d. Kiểm tra và chỉnh sửa