Đọc mở rộng: Trên xuồng cứu nạn (Trích cuộc đời của Pi)

Nội dung lý thuyết

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

- Y- an Ma - ten sinh năm 1963 tại Tây Ban Nha, là công dân Ca - na - đa, là tác giả của một số cuốn tiểu thuyết và truyện ngắn nổi tiếng.

- Cuốn tiểu thuyết “Cuộc đời của Pi” là cuốn sách thứ ba của nhà văn được tặng giải thưởng Man Booker năm 2022.

2. Tác phẩm

- Xuất xứ: được xuất bản năm 2001 bởi nhà xuất bản Knopf Canada. Năm 2002, cuốn sách giúp tác giả giành được giải Man Booker. Năm 2003, văn bản tiếng Anh, Life of Pi, được chọn cho giải Canada Reads và văn bản tiếng Pháp.

- Nội dung: Tác phẩm kể về cậu bé Piscine Molitor Patel, sau đó, cậu tự gọi mình là Pi. Pi là con trai của một chủ vườn thú tại vùng Pondicherry của Ấn Độ. Cậu say mê tôn giáo và cùng một lúc theo cả đạo Hinduđạo Hồi và đạo Thiên Chúa. Để tránh những biến cố chính trị, gia đình cậu chuyển toàn bộ vườn thú tới Canada trên một con tàu của Nhật Bản có tên là Tsimtsum. Con tàu đã gặp một cơn bão lớn và chìm, còn Pi lạc mất gia đình mình, cậu sống sót trên chiếc thuyền cứu hộ cùng một con hổ Bengal có tên Richard Parker, một con linh cẩu, một con đười ươi và một con ngựa vằn. Cuối cùng, chỉ còn lại con hổ và cậu lênh đênh trên biển. Sử dụng những hiểu biết về nuôi dưỡng thú hoang, Pi đã duy trì sự sống của cả cậu và Richard Parker cho tới khi cả hai dạt lên một bờ biển. Câu chuyện bắt đầu khi tác giả gặp Pi, lúc này đã ở tuổi trung niên có vợ và hai con, tại Winnipeg - Canada và bắt đầu ghi chép lại chuyện đời của anh.

II. Khám phá văn bản

1. Trải nghiệm phong phú của người gặp nạn trên biển khi một mình đối mặt với sự bí ẩn vô cùng của vũ trụ.

* Chi tiết:

- Thầy nhiều kiểu trời: 

+ Trời có đám mây trắng

+ Trời tịnh không một gợn mây

+ Trời mỏng dính và u ám

+ Trời là trận mưa đen ngòm

+ Trời là trận nước đổ xuống, là trận đại hồng thủy…

- Thấy nhiều loại biển:

+ Biển gầm thét như một con hổ

+ Biển thì thầm vào tai ta như người bạn rủ rỉ tâm tình

+ Biển kêu lanh canh như một đồng xu lẻ trong túi quần

+ Biển sấm sét như những trận đất lở

+ Biển rít lên như giấy nháp cọ trên mặt gỗ

+ Biển kêu như người nôn mửa

+ Biển lặng ngắt như chết

- Cảm nhận thấy giữa trời và biển là gió

- Thấy được đêm và trăng

* Nhận xét:

Người gặp nạn cảm nhận sự bí ẩn của vũ trụ. Họ đối diện với cảm giác lớn lao của vũ trụ, sự im lặng của đêm, và sự hoang dã của biển cả. Trong những giây phút đơn độc, họ nhận ra sự nhỏ bé trước vẻ đẹp tự nhiên, và cảm nhận sự kỳ diệu của cuộc sống giữa bao điều bí ẩn.

2. Những nghịch lý cuộc sống được nhìn qua con mắt của nạn nhân vụ đắm tàu

* Những câu văn mang tính triết lí, thể hiện quan điểm qua con mắt của nạn nhân đắm tàu

- Là một kẻ đắm tàu tức là thường trực tại tâm điểm của một vòng tròn. Cho dù mọi vật có vẻ như biến động vô cùng… Cái hình học kia không bao giờ thay đổi.

→ Khi đắm tàu, khi nạn nhân đang tiến gần hơn với cửa tử thì góc nhìn cũng như suy nghĩ sẽ chỉ dừng lại ở một khía cạnh nhất định, dù mọi vật có biến động ra sao, có đang thay đổi theo hướng tích cực hay tiêu cực thì con người sẽ chỉ nhìn thấy rằng, mình đang bước vào cửa tử.

- Cái nhìn ngây dại của ta luôn luôn là đường bán kính mà thôi. Cái vòng tròn đó mãi lớn lao. Mà thực tế là, cái vòng tròn còn nhân bản lên nữa

→ Đây có thể là một cách miêu tả cho sự ngây thơ, sự tin tưởng mù quáng mà chúng ta thường có đối với thế giới xung quanh, Đôi khi, những niềm tin và hy vọng của chúng ta có thể bị lạc quan, ngây thơ, và chúng ta không nhận ra rằng thế giới có thể đầy rẫy những mặt trái và nguy hiểm.

- Một kẻ đắm tàu là kẻ bị mắc cạn trong một màn múa ba lê kì bí của các vòng tròn. Ta là tâm điểm của một vòng tròn, trong khi trên đầu ta, hai vòng tròn còn nhân bản lên nữa.

→ Khi đối mặt với cái chết, con người có thể hi vọng nhưng họ sẽ bị kéo về thực tại vì họ hiểu họ đã bị mắc kẹt và không thể nào thoát ra, họ dần chấp nhận với sự thực này.

- Là một kẻ đắm tàu là bị mắc kẹt giữa những đối nghịch lạnh lùng và mệt mỏi.

→ Khi đối mặt với cái chết, con người sẽ bị mắc kẹt giữa sự lạnh lùng và cảm giác lúc ấy chỉ là sự mệt mỏi.

- Nhiều khi cuộc đời là một chuỗi những chuyển dịch như quả lắc đồng hồ từ cái này sang cái kia.

→ Cuộc sống luôn luôn vận động và ta sẽ không biết chuyện gì có thể xảy ra.

- Cuộc sống trên một chiếc xuồng không thực sự là cuộc sống. Nó như một ván cờ đang lao vào kì chung cục, một ván cờ chỉ còn vài quân.

→ Khi bạn gặp nguy hiểm và đứng giữa một cơ hội mong manh để sống, bạn sẽ chẳng còn cơ hội nào khác và chỉ biết nỗ lực để tìm ra con đường sống.

III. Tổng kết

1. Nội dung

Văn bản kể về hành trình của Pi trên chiếc xuồng cứu nạn  và những trải nghiệm phong phú của người gặp nạn trên biển khi một mình đối mặt với sự bí ẩn vô cùng của vũ trụ. Những nghịch lí cuộc sống được nhìn qua con mắt một nạn nhân vụ đắm tàu.

2. Nghệ thuật

- Xây dựng điểm nhìn: Cái nhìn độc đáo của tác giả thông qua nhân vật. Cách nhìn của nhân vật về thế giới, về cuộc sống và về những giá trị cơ bản được trình bày một cách sâu sắc và tinh tế thông qua cái nhìn của nhân vật về sự vật xung quanh

- Tác giả có những khám phá độc đáo và khái quát các chân lí, giá trị, và bài học muôn đời trong cuộc sống.

- Dùng những từ ngữ mang tính triết lí, giàu hình ảnh tượng trưng, so sánh để khái quát được những chân lí muôn đời.