Bài G3. Một số nghề ứng dụng tin học và một số ngành thuộc lĩnh vực Công nghệ thông tin

1. Ngành nghề và lĩnh vực có sử dụng nhân lực công nghệ thông tin

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và nhu cầu chuyển đổi số khiến nhu cầu về nhân lực công nghệ thông tin ngày càng tăng cao. Chuyên viên công nghệ thông tin có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau: giáo dục, y tế, tài chính, ngân hàng, logistics,…

a) Giáo dục

Chuyên viên công nghệ thông tin trong giáo dục đảm nhiệm việc thiết kế, phát triển các giải pháp công nghệ hỗ trợ các hoạt động dạy và học.

Một số nhiệm vụ chính:

• Quản lí hệ thống thông tin: Thiết kế, vận hành các hệ thống thông tin đảm bảo hiệu quả và bảo mật.

• Phát triển phần mềm: Xây dựng phần mềm hỗ trợ học tập, đánh giá kết quả.

• Thiết kế đồ họa: Tạo ra trang web, khóa học trực tuyến, bài giảng điện tử.

b) Y tế

Chuyên viên công nghệ thông tin trong lĩnh vực y tế tham gia phát triển các giải pháp hỗ trợ chức năng y tế, vận hành hệ thống, chuẩn đoán, quản lí hồ sơ sức khỏe, mô phỏng điều trị,...

Một số công việc tiêu biểu:

• Phát triển các ứng dụng y tế: Giúp bác sĩ và bệnh nhân quản lí dữ liệu, chẩn đoán hình ảnh, hỗ trợ tư vấn từ xa.

• Hỗ trợ kĩ thuật: Hỗ trợ kỹ thuật tại bệnh viện, phòng khám.

• Tư vấn công nghệ y tế: Cung cấp giải pháp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.

Ngoài ra:

• Phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo: Hỗ trợ chẩn đoán bệnh, phát hiện sớm bệnh lý, đề xuất phương pháp điều trị.

• Nghiên cứu y học: Tham gia nghiên cứu, phân tích dữ liệu để đưa ra kết luận và phương pháp điều trị.

c) Tài chính, ngân hàng

Chuyên viên công nghệ thông tin đảm nhiệm vai trò báo cáo tài chính, phân tích dữ liệu, bảo mật thông tin, thực hiện các giao dịch, điều phối hệ thống ngân hàng thông minh,...

Một số công việc chính:

• Phát triển và bảo trì hệ thống: Đảm bảo hệ thống tài chính – ngân hàng hoạt động ổn định, đáp ứng nhu cầu khách hàng.

• Thiết kế, phát triển website và ứng dụng: Cung cấp tiện ích giao dịch trực tuyến.

• Quản lí và bảo mật dữ liệu khách hàng: Bảo đảm an toàn thông tin, chống đánh cắp dữ liệu.

• Thực hiện phân tích và chiến lược chuyển đổi số: Phân tích dữ liệu, đề xuất cải tiến.

• Phân tích dữ liệu: Tối ưu quy trình làm việc, ra quyết định chính xác.

d) Logistics

Chuyên viên công nghệ thông tin giúp vận hành hệ thống logistics hiệu quả hơn nhờ sử dụng phần mềm và công nghệ số.

Một số nhiệm vụ:

• Quản lí hệ thống thông tin: Quản lí và phát triển hệ thống logistics, tối ưu dữ liệu kho, vận chuyển.

• Phân tích và tối ưu hóa: Hỗ trợ ra quyết định, cải tiến quy trình.

• Thiết kế xây dựng và tích hợp hệ thống: Liên kết các hệ thống vận hành, tạo luồng vận chuyển tối ưu.

• Bảo mật và an toàn thông tin: Bảo vệ dữ liệu quan trọng, chống rò rỉ và mất mát thông tin.

2. Đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin ở bậc đại học và cao đẳng

a) Đại học

• Trước sự phát triển mạnh mẽ của Cách mạng công nghiệp 4.0, nhu cầu nhân lực Công nghệ thông tin ngày càng tăng. Nhiều ngành nghề liên quan đến công nghệ được các doanh nghiệp săn đón với chế độ đãi ngộ hấp dẫn. Ngành này bao trùm các lĩnh vực như kinh tế, xã hội, sản xuất và kinh doanh, góp phần nâng cao năng suất lao động, đổi mới sáng tạo và khả năng cạnh tranh quốc gia.
• Các chuyên ngành đào tạo phổ biến gồm Khoa học máy tính, Kỹ thuật máy tính, Hệ thống thông tin, Mạng máy tính và truyền thông, An toàn thông tin, Kỹ thuật phần mềm, Dữ liệu lớn, Trí tuệ nhân tạo,... Nhiều trường đại học có đào tạo ngành này như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP.HCM (Hình 5), Đại học FPT,...

b) Cao đẳng, dạy nghề

• Các trường cao đẳng và dạy nghề chú trọng đào tạo công nhân lành nghề, có kỹ năng thực hành để đáp ứng yêu cầu “thực học, thực nghiệp”. Sau khi tốt nghiệp, người học có thể làm nhiều công việc như lập trình phần mềm, phát triển ứng dụng di động, quản trị hệ thống mạng, sử dụng công cụ phân tích dữ liệu, thiết kế giao diện, vận hành website và tham gia quản lý, điều hành dự án công nghệ thông tin tại doanh nghiệp.
• Một số trường tiêu biểu đào tạo nhân lực ở bậc này là Trường Cao đẳng thực hành FPT, Trường Cao đẳng Công nghệ Bách Khoa Hà Nội, Trường Cao đẳng nghề Đà Nẵng, Cao đẳng Công nghệ Thông tin TP.HCM (Hình 6), Trường Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn, Trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt,...