Bài F3. Các lệnh vào/ra và chuyển đổi kiểu dữ liệu

1. Các lệnh vào/ra

a) Lệnh vào (hoặc lệnh nhập)

• Lệnh input() trong Python dùng để nhập dữ liệu từ bàn phím và gán cho một biến.
  Cú pháp:
  <tên biến> = input(<thông báo nhập>)

• Dữ liệu nhập từ input() luôn là kiểu chuỗi. Có thể gán cho nhiều biến bằng cách dùng hàm split() để tách dữ liệu.

Ví dụ 1: Nhập tên và tuổi, gán cho biến.

ten = input("Nhập tên của bạn: ")
print("Tên bạn vừa nhập là:", ten)

Ví dụ 2: Nhập hai giá trị, gán cho hai biến.

a = input("Nhập giá trị a: ")
b = input("Nhập giá trị b: ")
print("Giá trị a là:", a)
print("Giá trị b là:", b)

Ví dụ 3: Nhập ba giá trị cách nhau bởi dấu cách và gán vào ba biến.

a, b, c = input("Nhập ba giá trị (cách nhau bằng dấu cách): ").split()
print("a =", a)
print("b =", b)
print("c =", c)

b) Lệnh ra (hoặc lệnh xuất)

• Lệnh print() dùng để xuất kết quả ra màn hình.
  Cú pháp:
  print(<danh sách biểu thức>, sep = '', end = '')

• sep: xác định ký tự phân cách giữa các giá trị (mặc định là khoảng trắng).

• end: xác định ký tự kết thúc (mặc định là xuống dòng).

• Có thể dùng f-string để định dạng xuất giá trị.

Ví dụ 4: Dùng print() với sep và end.

a = input("Nhập tên: ")
b = input("Nhập họ: ")
c = input("Nhập tên đệm: ")

print(a, b, c)
print(a, b, c, sep=" - ")
print(a, b, c, sep=",", end=".\n")

Ví dụ 5: Dùng f-string.

ho = "Nguyễn"
tenlot = "Văn"
ten = "A"
print(f"Họ và tên: {ho} {tenlot} {ten}")
print(f"Họ tên: {tenlot} {ten}, Tuổi: {6*1}")

2. Ứng dụng chuyển đổi kiểu dữ liệu trong các lệnh vào/ra

• Khi nhập dữ liệu bằng input(), dữ liệu mặc định là kiểu chuỗi.

• Để sử dụng được như số, cần chuyển kiểu bằng các hàm như int(), float().

Ví dụ minh họa:

• Có thể kết hợp chuyển đổi kiểu trong cùng lệnh nhập:
  a = int(input("Nhập giá trị a: "))
  hoặc a, b = map(int, input().split())

Hình 2a, 2b: Minh họa phép cộng chuỗi và phép cộng số sau khi chuyển kiểu.

• Nếu dữ liệu đầu vào không hợp lệ (ví dụ: chữ, dấu thập phân sai…), chương trình báo lỗi.

Hình 3a, 3b, 3c: Minh họa lỗi khi dùng int() và float() sai kiểu.