Bài D2. Gìn giữ tính nhân văn trong không gian mạng

1. Tính nhân văn

• Khái niệm: Tính nhân văn là phẩm chất thể hiện qua việc biết lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ, không phân biệt đối xử, công bằng, tôn trọng luật pháp và trách nhiệm xã hội.

• Biểu hiện: Không phân biệt giới tính, dân tộc, tôn giáo...; bảo vệ quyền riêng tư, lợi ích cá nhân và cộng đồng.

• Vai trò: Giúp cá nhân ứng xử văn minh, góp phần xây dựng xã hội nhân ái.

2. Một số vấn đề phát sinh về tính nhân văn trong không gian mạng

• Sự gia tăng của không gian mạng: Người dùng được bảo vệ danh tính, dễ thể hiện suy nghĩ cá nhân → hành vi ứng xử thiếu chuẩn mực tăng.

• Xu hướng sống ảo: Thể hiện hình ảnh không thực tế, khoe khoang, bịa đặt, thao túng cảm xúc.

• Ảnh hưởng của KOL: Một số lợi dụng sức ảnh hưởng để truyền thông tiêu cực, cổ súy hành vi sai trái.

• Thiếu kiểm chứng thông tin: Người dùng dễ bị lôi kéo vào những nội dung thiếu nhân văn, dẫn đến:

  • Dễ bị lừa đảo

  • Mất khả năng phân biệt thật – giả

  • Dễ tổn thương

3. Biện pháp giữ gìn tính nhân văn trong không gian mạng

a. Với cá nhân

1. Nâng cao ý thức, rèn luyện hành vi đạo đức:

   • Nhận diện các điểm mẫn cảm.

   • Kiểm tra, đánh giá nội dung kỹ lưỡng trước khi chia sẻ.

   • Tránh đăng tải thông tin kích động, phân biệt, xúc phạm...

2. Tìm hiểu pháp luật, tuân thủ quy định:

   • Nắm rõ các luật liên quan: Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng, Luật Báo chí, Luật Viễn thông...

   • Biết quyền và nghĩa vụ cá nhân khi sử dụng mạng.

3. Kiểm soát thông tin cá nhân:

   • Sử dụng các công cụ bảo mật thông tin cá nhân.

   • Thiết lập chế độ riêng tư.

   • Tham gia các lớp học nâng cao nhận thức số.

4. Kêu gọi cộng đồng cùng hành động:

   • Không sử dụng từ ngữ xúc phạm, phân biệt, cổ vũ hành vi sai trái.

   • Cổ vũ, tuyên truyền hành vi nhân văn, tích cực, truyền thống tốt đẹp.

b. Với cơ quan chuyên môn và nhà nước

1. Tăng cường vai trò kiểm duyệt nội dung:

   • Giám sát nội dung mạng xã hội, diễn đàn, trò chơi trực tuyến.

   • Tránh lan truyền nội dung bạo lực, vi phạm pháp luật.

2. Nâng cao chất lượng phối hợp quản lý:

   • Kết nối hệ thống giám sát với các cơ quan chuyên trách: Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông...