Bài A1. Giới thiệu Trí tuệ nhân tạo

1. Khái niệm Trí tuệ nhân tạo

• Thuật ngữ “Trí tuệ nhân tạo” (AI - Artificial Intelligence) được giáo sư John McCarthy đưa ra năm 1955, với ý nghĩa là khoa học và kỹ thuật chế tạo máy móc thông minh.

• Mục tiêu của AI: Giúp máy tính thực hiện các hành vi thông minh như con người (học, suy luận, nói, nhận biết môi trường...).

Các khả năng cơ bản của AI:

• Khả năng học: Rút trích thông tin từ dữ liệu để học và tích lũy tri thức.

• Khả năng suy luận: Vận dụng tri thức và logic để đưa ra quyết định hoặc giải quyết vấn đề.

• Khả năng nhận thức: Nhận và hiểu môi trường thông qua cảm biến, từ đó điều chỉnh hành động phù hợp.

• Khả năng hiểu ngôn ngữ: Hiểu, diễn giải và tạo ra văn bản tương tự con người.

• Khả năng giải quyết vấn đề: Kết hợp học, nhận thức, suy luận, ngôn ngữ... để đưa ra quyết định tối ưu.

Phân loại AI:

• AI hẹp hay AI yếu (ANI - Artificial Narrow Intelligence): Giải quyết nhiệm vụ cụ thể trong từng lĩnh vực (ví dụ: nhận diện khuôn mặt, tìm kiếm ảnh).

• AI tổng quát hay AI rộng (AGI - Artificial General Intelligence): Có khả năng tư duy như con người, chuyển đổi giữa các nhiệm vụ khác nhau (ví dụ: GPT-4).

2. Một số ứng dụng phổ biến của Trí tuệ nhân tạo

• AI đang phát triển nhanh chóng và ứng dụng vào hầu hết các lĩnh vực như: giáo dục, y tế, tài chính, nông nghiệp, giao thông...

• Một số ứng dụng tiêu biểu của AI bao gồm: tìm kiếm bằng giọng nói trên trình duyệt, nhận dạng khuôn mặt, điều khiển thiết bị thông minh, hỗ trợ y tế, hỗ trợ học tập, phân tích dữ liệu...

Robot thông minh có tích hợp AI

• Các mô hình AI được tích hợp vào robot để thực hiện nhiều nhiệm vụ một cách tự động.

• Ứng dụng: Nhận dạng gói hàng, phân loại, sắp xếp, vận chuyển hàng hóa trong kho.

Nhận dạng giọng nói và xử lý ngôn ngữ tự nhiên

• AI giúp máy tính chuyển đổi giọng nói sang văn bản.

• Lợi ích: Giao tiếp giữa người và máy thuận tiện, hỗ trợ ra lệnh, truy vấn, học ngoại ngữ...

Nhận dạng hình ảnh, chữ viết tay và khuôn mặt

• AI giúp máy tính phân tích và nhận dạng: chữ viết tay, khuôn mặt, đối tượng trong ảnh...

• Ứng dụng: Xác thực tài khoản ngân hàng, chấm điểm bài thi viết tay, phân loại ảnh, giám sát an ninh...

Nhận dạng khuôn mặt nâng cao

• Xác thực khuôn mặt mở khóa thiết bị, hỗ trợ điểm danh, bảo mật tài khoản...

• Ứng dụng: Nhà thông minh, camera giám sát, ngân hàng số.

Nhận dạng ngôn ngữ tự nhiên và hỗ trợ học tập

• AI hiểu và phản hồi văn bản hoặc giọng nói của con người.

• Ứng dụng:

  • Trợ lý ảo (Siri, Google Assistant, ChatGPT...)

  • Hỗ trợ học sinh học ngoại ngữ, làm bài tập

  • Giao tiếp bằng lời nói với máy tính

Ứng dụng AI trong y tế

• AI được dùng để nhận dạng và phân tích hình ảnh y tế (X-quang, MRI, ảnh nội soi...).

• Ứng dụng:

  • Chẩn đoán bệnh từ ảnh

  • Đọc kết quả xét nghiệm

  • Hỗ trợ bác sĩ đưa ra phương án điều trị

• Ví dụ: AI tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) có thể phát hiện ung thư vú từ ảnh chụp X-quang chính xác hơn bác sĩ.