Bài A1. Dữ liệu và thông tin

1. Mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu

• Thông tin giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh và chính bản thân mình, biểu hiện ở nhiều dạng khác nhau như văn bản, số, hình ảnh, âm thanh... Ví dụ: Dự báo thời tiết có thể thể hiện bằng bảng nhiệt độ (số), hình ảnh đám mây (hình ảnh), tiếng nói (âm thanh)...
• Dữ liệu là tập hợp các yếu tố rời rạc, chưa có ý nghĩa rõ ràng nếu chưa được xử lí. Ví dụ: "bệnh nhân nhiệt độ 38°C" là dữ liệu, nhưng khi phân tích có thể hiểu là bệnh nhân bị sốt.
• Mối quan hệ: Dữ liệu là yếu tố thể hiện, xác định thông tin. Dữ liệu là cơ sở để tạo ra thông tin. Thông tin là cái đích, dữ liệu là công cụ. Khi dữ liệu được thu thập, xử lí và diễn giải thì trở thành thông tin có giá trị sử dụng.
• Quá trình chuyển đổi từ dữ liệu thành thông tin thông qua ba bước:

1. Nhập dữ liệu: Là quá trình đưa dữ liệu vào máy tính thông qua thiết bị (bàn phím, chuột, máy quét, máy ảnh,...).

2. Xử lí dữ liệu: Là quá trình máy tính và các phần mềm phân tích dữ liệu để tạo ra thông tin. Ví dụ: tính điểm trung bình, thống kê tỉ lệ...

3. Xuất kết quả: Là bước hiển thị kết quả dưới dạng văn bản, biểu đồ, âm thanh, hình ảnh... dùng để hỗ trợ ra quyết định.

Dữ liệu là yếu tố thể hiện, xác định thông tin. Quá trình chuyển dữ liệu thành thông tin trải qua các bước: nhập dữ liệu, xử lí, xuất kết quả.

2. Đơn vị lưu trữ dữ liệu

Dữ liệu lưu trữ được mã hoá thành các dãy bit nhị phân. Đơn vị nhỏ nhất để lưu trữ là bit. 1 byte = 8 bit.

Bảng 1: Một số đơn vị lưu trữ dữ liệu