Bài 8: Thiên nhiên vùng Đồng bằng Bắc Bộ

1. Vị trí địa lí

• Vùng Đồng bằng Bắc Bộ được bồi đắp bởi phù sa của hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình.
• Tiếp giáp với vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, vùng Duyên hải miền Trung và vịnh Bắc Bộ.

2. Đặc điểm thiên nhiên

a. Địa hình

• Vùng Đồng bằng Bắc Bộ có địa hình tương đối bằng phẳng, độ cao trung bình dưới 25m.
• Đồng bằng có dạng hình tam giác và vẫn tiếp tục mở rộng về phía biển.

b. Khí hậu

• Vùng có khí hậu nhiệt đới gió mùa với nhiệt độ trung bình năm trên 23^oC. Mùa đông lạnh, ít mưa. Mùa hạ nóng, mưa nhiều.
• Lượng mưa trung bình năm từ 1600mm đến 1800mm.

c. Sông ngòi

• Vùng có hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình với nhiều nhánh là sông Đáy, sông Đuống, sông Luộc, sông Trà Lý,... toả khắp vùng.
• Hệ thống sông cung cấp cho vùng lượng nước và phù sa lớn.

d. Đất và sinh vật

• Vùng Đồng bằng Bắc Bộ chủ yếu là đất phù sa màu mỡ. Ở ven biển, đất phèn, đất mặn ít màu mỡ hơn.
• Sinh vật tự nhiên của vùng rất phong phú nhưng chịu tác động mạnh mẽ bởi con người. Hiện nay, nhiều loài động, thực vật tự nhiên được bảo vệ trong các khu bảo tồn thiên nhiên (vườn quốc gia và khu dự trữ sinh quyển,...).

3. Một số thuận lợi và khó khăn của vùng Đồng bằng Bắc Bộ

a. Thuận lợi

• Vị trí địa lí: thuận lợi cho việc giao lưu, trao đổi hàng hóa với các vùng khác.
• Địa hình: vùng có địa hình bằng phẳng, thuận lợi cho giao thông, sinh hoạt và sản xuất của người dân.
• Sông ngòi: Vùng có hệ thống sông ngòi dày đặc cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất, phát triển giao thông đường thủy.

b. Khó khăn

• Vào mùa đông nhiệt độ của vùng xuống thấp ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây trồng, vật nuôi và sức khỏe con người.
• Vào mùa hạ, mưa nhiều, nước sông dâng cao, thường gây ra ngập lụt.

4. Bảo vệ thiên nhiên vùng Đồng bằng Bắc Bộ

a. Thực trạng

• Thiên nhiên ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ đang có một số vấn đề cần quan tâm là: đất bạc màu, nguồn nước ô nhiễm, sinh vật tự nhiên bị suy giảm,...
• Hiện nay, biến đổi khí hậu càng làm gia tăng những tác động tiêu cực tới thiên nhiên của vùng.

b. Biện pháp

Để bảo vệ thiên nhiên và ứng phó với biến đổi khí hậu cần thực hiện đồng thời nhiều biện pháp. Một số biện pháp là:

• Sử dụng phân bón hữu cơ.
• Xử lí nước thải.
• Phân loại rác và bỏ rác đúng nơi quy định.
• Trồng cây.
• Thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên.
• Giáo dục và tuyên truyền bảo vệ thiên nhiên.
• ...