Bài 8: Dự án: Tìm hiểu về ứng dụng enzyme

A. HƯỚNG DẪN CHUNG

I - LẬP KẾ HOẠCH

1. Mục tiêu, nhiệm vụ và sản phẩm dự kiến

a) Mục tiêu

Xác định được những lĩnh vực ứng dụng công nghệ enzyme và cơ sở khoa học của việc ứng dụng công nghệ enzyme:

- Trong công nghiệp thực phẩm.

- Trong y – dược.

- Trong kĩ thuật di truyền.

- Triển vọng trong tương lai.

b) Nhiệm vụ

Tìm hiểu một số sản phẩm ứng dụng enzyme trong thực tiễn:

- Trong công nghiệp thực phẩm.

- Trong y – dược.

- Trong kĩ thuật di truyền.

- Triển vọng trong tương lai.

c) Sản phẩm dự kiến

- Bản mô tả các sản phẩm ứng dụng công nghệ enzyme: cơ sở khoa học, quy trình sản xuất.

- Ví dụ về quy trình sản xuất một sản phẩm ứng dụng công nghệ enzyme.

2. Lựa chọn chủ đề của dự án

Lựa chọn một trong số các chủ đề sau để thực hiện dự án:

- Tìm hiểu quy trình sản xuất mạch nha từ lúa nếp.

- Tìm hiểu quy trình sản xuất chất tẩy rửa từ rác thải thực vật trong nhà bếp.

- Tìm hiểu quy trình sản xuất sữa chua, lên men rau củ quả.

- Tìm hiểu quy trình sản xuất nước ép trái cây có ga,..

3. Lập kế hoạch phân công nhiệm vụ

- Phân công nhiệm vụ cho cá nhân/nhóm.

- Dự án được thực hiện ở đâu?

- Cần sử dụng phương tiện, công cụ hỗ trợ nào?

- Thời gian hoàn thành dự án là bao lâu?

- Sản phẩm hoàn thành phải đạt được tiêu chí nào?

II – THỰC HIỆN DỰ ÁN

1. Thu thập thông tin

Thu thập thông tin qua nhiều kênh như:

- Thầy cô và các bạn trong nhóm.

- Sách, báo, tạp chí, internet, phim tư liệu,...

- Thực nghiệm, quan sát, điều tra, phỏng vấn,...

2. Xử lí thông tin

Sử dụng các phương pháp thống kê, phân tích số liệu, trình bày kết quả dạng bảng, biểu đồ, đồ thị,...

3. Thảo luận

Thường xuyên thảo luận, trao đổi, nhận xét, đánh giá để chia sẻ dữ liệu, đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ và không đi chệch hướng.

III – BÁO CÁO KẾT QUẢ

1. Xây dựng sản phẩm

- Tổng hợp tất cả các kết quả đã phân tích thành sản phẩm cuối cùng.

- Lựa chọn hình thức sản phẩm để trình bày.

2. Trình bày sản phẩm

Sản phẩm cuối cùng có thể được trình bày dưới nhiều dạng khác nhau: bài thuyết trình, tập san tranh ảnh, vật thật, mô hình,...

3. Đánh giá dự án

Sản phẩm dự án phải thể hiện được các tiêu chí đánh giá được đưa ra ban đầu.

B. VÍ DỤ/BÀI TẬP

I - VÍ DỤ: SẢN XUẤT MẠCH NHA TỪ LÚA NẾP

1. Chuẩn bị

- Nguyên liệu: Hạt lúa nếp, gạo nếp, nước lọc.

- Dụng cụ: Chậu, muôi thủng lỗ, rổ, mâm, vải tối màu, khay nhựa, nồi nấu, đũa, kéo.

2. Cách tiến hành

Bước 1. Chuẩn bị nguyên liệu

- Chọn hạt lúa nếp chắc, thơm.

- Chọn gạo nếp thơm, hạt trắng, đều màu.

Bước 2. Ủ mầm lúa

- Cho hạt lúa vào chậu, đổ ngập nước, thay nước sau mỗi 6 giờ, ngâm trong 24 giờ.

- Sau 24 giờ, đổ hạt lúa ra rổ, dàn đều, đặt vào khay và phủ bằng khăn mỏng tối màu, sau đó ủ một ngày cho hạt lúa nảy mầm.

Bước 3. Thu mầm lúa

- Chuẩn bị hai khay nhựa, rải đều mầm lúa vào hai khay, đậy tấm vải mỏng tối màu và ủ trong khoảng 5 ngày, cứ sau mỗi 8 giờ mở khăn và vẩy nước đều vào khay để duy trì độ ẩm.

- Mầm lúa sau khoảng 5 ngày sẽ có màu vàng nhạt, cao từ 5 cm đến 7 cm. Lấy mầm lúa ra rồi tách nhỏ, dàn đều vào mâm.

- Đem phơi mầm lúa dưới nắng từ 2 ngày đến 3 ngày hoặc sấy ở điều kiện nhiệt độ phòng cho mầm lúa khô lại. Sau đó dùng kéo cắt mầm khô thành từng khúc nhỏ khoảng 1 cm hoặc giã nhỏ.

Bước 4. Chuẩn bị môi trường

- Nấu gạo nếp thành cơm.

Bước 5. Trộn mầm lúa với cơm nếp

- Lấy cơm nếp đã chín sang một chiếc nồi khác, trộn cơm với mầm lúa theo tỉ lệ 5 cơm nếp : 1 mầm lúa rồi đảo thật đều.

- Sau đó, đổ thêm nước đun sôi vào nồi (lượng nước gấp đôi hỗn hợp cơm nếp và mầm lúa) rồi trộn đều.

Bước 6. Ủ hỗn hợp mầm lúa và cơm nếp

- Lấy hỗn hợp đã trộn đều cho vào nồi lớn, dàn phẳng, đậy kín và đem ủ trong chăn hoặc tủ ấm từ 13 giờ đến 15 giờ.

Bước 7. Nấu đường mạch nha

- Sau khi ủ hỗn hợp mầm lúa và cơm nếp đủ thời gian, lấy hỗn hợp ra lọc lấy dịch chiết và loại bỏ bã.

- Đun sôi dịch chiết, hạ lửa nhỏ sau khi sôi, đun hỗn hợp đến khi sánh lại, không còn nhìn thấy hơi nước bốc lên và thấy độ dẻo khi khuấy là sản phẩm đạt yêu cầu.

3. Thu hoạch

1. Hãy cho biết cơ sở khoa học của việc sản xuất mạch nha và những lưu ý khi thực hiện các bước của quy trình này.

2. Hãy giới thiệu mạch nha thành phẩm với các nhóm khác (có thể lựa chọn hình thức giới thiệu là làm một poster hay tập san với các nội dung: Hình ảnh sản phẩm mạch nha thu được, mùi vị sản phẩm, quy trình tạo ra sản phẩm, ứng dụng sản phẩm trong thực tiễn).

II – THỰC HIỆN DỰ ÁN VỚI CUỘC SỐNG

Tìm hiểu và đề xuất quy trình sản xuất chất tẩy rửa từ rác thải thực vật trong nhà bếp.