Bài 4: Thực hành: Thí nghiệm chứng minh tác dụng của loại phân bón, cách bón và hàm lượng phân bón đối với cây trồng

I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Thực hiện được thí nghiệm chứng minh tác dụng của loại phân bón, cách bón, hàm lượng phân bón đối với cây trồng.

II. CHUẨN BỊ

1. Dụng cụ

Chậu nhựa có kích thước 25 x 20 cm (chiều cao × đường kính).

Cốc thuỷ tinh có vạch chia mức; chai nhựa 1 L, cân điện tử.

2. Hoá chất, nguyên liệu

Đất vườn hoặc đất phù sa có độ đồng đều về tính chất và thành phần.

Phân đạm (N), lân (P), kali (K) và phân hỗn hợp NPK (đóng túi của nhà sản xuất).

3. Mẫu vật

Các loại hạt giống (ngô, đậu xanh...

II. CÁCH TIẾN HÀNH

1. Thí nghiệm chứng minh tác dụng của loại phân bón đối với cây trồng

a) Nguyên lí

Các loại phân bón cung cấp chất dinh dưỡng khoáng cho cây. Nếu thiếu một trong các loại phân bón sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây trồng.

b) Quy trình thí nghiệm

Bước 1: Chuẩn bị 5 chậu nhựa có kích thước 25 × 20 cm, mỗi chậu chứa 1,5 kg đất, tương ứng với 5 công thức (được dán nhãn) như sau:

Bước 2: Hạt ngô được ngâm, ủ cho nảy mầm rồi trồng vào mỗi chậu 5 cây (4 cây trồng xung quanh và 1 cây ở giữa). Đặt các chậu thí nghiệm trong điều kiện giống nhau về các yếu tố ảnh sáng, nhiệt độ,...

Bước 3:

+ Cân 4 loại phân bón, mỗi loại 2 g, hoà tan vào 4 chai nước dung tích 1 L tương ứng với các công thức thí nghiệm. Chai thứ năm chỉ chứa nước sạch (ghi và dán nhãn cho các chai).

+ Các chậu cây được tưới 50 mL dung dịch nói trên, tương ứng với các công thức thí nghiệm, riêng chậu đối chứng chỉ tưới 50 mL nước sạch/ngày vào cùng thời điểm.

Bước 4: Sau 4 tuần thí nghiệm, quan sát và theo dõi sự sinh trưởng của cây ngô thông qua các chỉ tiêu sau:

+ Chiều cao cây: đo bằng thước chia cm từ gốc rễ đến đỉnh ngọn cây.

+ Đếm tất cả số lá có trên cây.

+ Chiều dài lá: lấy các lá ở vị trí thứ ba tính từ dưới gốc lên, đo từ cuống lá đến chóp lá.

+ Khối lượng tươi: nhổ cây, rửa sạch rễ, thấm khô và đem cân.

+ Màu sắc của lá: quan sát sự thay đổi màu sắc lá ở các công thức.

Bước 5: Hoàn thiện bảng kết quả theo dõi và nhận xét, giải thích kết quả thu được.

2. Thí nghiệm chứng minh tác dụng của cách bón phân đối với cây trồng

a) Nguyên lí

Các cách bón phân (trộn vào đất, tưới dung dịch vào đất, phun qua lá,...) có tác dụng khác nhau đối với sinh trưởng, phát triển của cây trồng.

b) Quy trình thí nghiệm

Bước 1: Chuẩn bị 2 chậu nhựa có kích thước 25 × 20 cm, mỗi chậu chứa 1,5 kg đất, bố trí thành 2 công thức (được dán nhãn) như sau:

+ Công thức 1 (CT1): tưới dung dịch phân bón hỗn hợp NPK (cân 2 g NPK hoà tan trong 1L nước).

+ Công thức 2 (CT2): trộn 2 g NPK vào đất trong chậu.

Bước 2: Hạt ngô được ngâm, ủ cho nảy mầm và trồng trong cát đến khi cây được 2 – 3 lá thật. Chuyển vào mỗi chậu/công thức 5 cây (bố trí 4 cây trồng xung quanh và 1 cây ở giữa). Đặt các chậu thí nghiệm trong điều kiện giống nhau về các yếu tố ánh sáng, nhiệt độ,..

Bước 3: Các chậu cây được chăm sóc như sau:

+ CT1: Tưới 01 lần 50 mL dung dịch NPK/ngày vào cùng thời điểm.

+ CT2: Tưới 01 lần 50 mL nước sạch/ngày vào cùng thời điểm.

Bước 4: Sau 4 tuần thí nghiệm, quan sát và theo dõi sự sinh trưởng của cây thông qua các chỉ tiêu sau:

+ Chiều cao cây: đo bằng thước chia cm từ gốc rễ đến chóp ngọn cây.

+ Đếm tất cả số lá có trên cây.

+ Chiều dài lá: lấy các lá ở vị trí thứ ba tính từ dưới gốc lên, đo từ cuống lá đến đỉnh của lá.

+ Khối lượng tươi: nhổ cây, rửa sạch rễ, thấm khô và đem cân.

+ Màu sắc của lá: quan sát sự thay đổi màu sắc lá ở các công thức.

Bước 5: Hoàn thiện bảng kết quả theo dõi và nhận xét ảnh hưởng của cách bón phân đến sinh trưởng của cây, giải thích kết quả thu được.

3. Thí nghiệm chứng minh ảnh hưởng của hàm lượng phân bón đối với cây trồng

a) Nguyên lí

Hàm lượng phân bón khác nhau có ảnh hưởng khác nhau đến sinh trưởng của cây trồng.

b) Quy trình thí nghiệm

Bước 1: Chuẩn bị 4 chậu nhựa có kích thước 25 × 20 cm, mỗi chậu chứa 1,5 kg đất được bố trí thành 4 công thức (có dán nhãn) như sau:

Bước 2: Hạt đậu xanh được ngâm, ủ cho nảy mầm và trồng vào mỗi chậu/công thức 5 cây

(bố trí 4 cây trồng xung quanh và 1 cây ở giữa).

Bước 3: Các chậu được để trong điều kiện về các yếu tố ánh sáng nhiệt độ,... và chế độ chăm sóc giống nhau. Hằng ngày, tưới 50 mL nước và dung dịch NPK đã được chuẩn bị tương ứng cho các công thức thí nghiệm, vào cùng thời điểm.

Bước 4: Sau 4 tuần thí nghiệm, quan sát và theo dõi sự sinh trưởng của cây đậu xanh thông qua các chỉ tiêu sau:

+ Chiều cao cây: đo bằng thước chia cm từ gốc rễ đến chóp ngọn cây.

+ Đếm tất cả số lá có trên cây.

+ Chiều dài lá: lấy các lá ở vị trí thứ ba tỉnh từ dưới gốc lên, đo từ cuống lá đến đỉnh của lá.

+ Thời gian ra hoa, số lượng hoa/cây.

+ Thời gian tạo quả, số lượng quả/cây, khối lượng quả/cây.

Bước 5: Hoàn thiện bảng kết quả theo dõi và nhận xét, giải thích kết quả thu được.

IV.THU HOẠCH

Học sinh viết báo cáo thực hành theo các nội dung sau

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích

2. Kết quả và giải thích

Báo cáo kết quả thí nghiệm về tác dụng của loại phân bón đối với cây trồng. Báo cáo kết quả thí nghiệm về tác dụng của cách bón phân đối với cây trồng. Báo cáo kết quả thí nghiệm về tác dụng của hàm lượng phân bón đối với cây trồng.

3. Trả lời câu hỏi

a) Tại sao phải bón phân cho cây trồng?

b) Kể tên một số loại phân bón thông dụng mà em biết.

c) Em hãy đưa ra một số lời khuyên khi sử dụng phân bón cho cây trồng.