Nội dung lý thuyết
a) Mục tiêu
Xác định được một số thành tựu của công nghệ tế bào trong các lĩnh vực:
- Trong nông nghiệp.
- Trong sản xuất thực phẩm
b) Nhiệm vụ
c) Tìm hiểu một số thành tựu của công nghệ tế bào trong thực tiễn như đã xác định trong mục tiêu.
Sản phẩm dự kiến
Bản mô tả một số thành tựu của công nghệ tế bào: cơ sở khoa học, quy trình công nghệ, ứng dụng.
Lựa chọn một trong số các chủ đề sau để thực hiện dự án:
- Tìm hiểu thành tựu của công nghệ tế bào trong lĩnh vực y học: liệu pháp tế bào gốc, liệu pháp gene.
- Tìm hiểu thành tựu của công nghệ tế bào trong lĩnh vực nông nghiệp: nhân nhanh giống cây trồng; khôi phục các giống cây quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng, tạo giống mới,...
- Người thực hiện, địa điểm, phương tiện.
- Thời hạn hoàn thành.
- Học sinh cần phân công trách nhiệm theo năng lực của từng người. Một số học sinh chuyên sưu tầm tư liệu trên internet, viết thư xin tư liệu từ các nhà khoa học, thu thập tài liệu từ những chuyến đi tham quan các viện nghiên cứu khoa học, các trường đại học,... Học sinh có khả năng chụp ảnh có thể chụp những hình ảnh liên quan đến thành tựu công nghệ tế bào trong các chuyến tham quan hoặc sưu tầm. Những học sinh có khả năng vẽ, thiết kế, sử dụng các phần mềm chuyên dụng kết hợp với nhóm học sinh có năng lực biên soạn sẽ sắp xếp tư liệu, trang trí, phác hoạ tập san hoặc báo tường, trình bày các nội dung nhóm hoặc lớp đã sưu tầm được sao cho hấp dẫn và lôi cuốn.
Thu thập thông tin qua nhiều kênh như:
- Thầy cô và các bạn trong nhóm.
- Sách, báo, tạp chí, internet, phim tư liệu,...
- Thực nghiệm, quan sát, điều tra, phỏng vấn,...
Sử dụng các phương pháp thống kê, phân tích số liệu, trình bày kết quả dạng bảng, biểu đồ, đồ thị,...
3. Thảo luận
Thường xuyên thảo luận, trao đổi, nhận xét, đánh giá để chia sẻ dữ liệu, đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ và không đi chệch hướng.
- Tổng hợp tất cả các kết quả đã phân tích thành sản phẩm cuối cùng.
- Lựa chọn hình thức sản phẩm để trình bày.
- Sản phẩm cuối cùng có thể được trình bày dưới nhiều dạng khác nhau: bài thuyết trình, tập san, tranh ảnh, vật thật, mô hình,...
Hoạt động này không phải dành cho từng cá nhân mà là hoạt động tập thể nhằm rèn luyện năng lực hợp tác, phân công trách nhiệm, phát huy năng lực tiềm ẩn của từng thành viên trong nhóm, trong lớp.
Cần có sự bàn bạc trong nhóm, các em cần rèn luyện kĩ năng thảo luận nhóm, biết lắng nghe và chấp nhận những ý kiến trái chiều, học cách điều hành các cuộc thảo luận. Sau khi trình bày sản phẩm, có thể tổ chức hội thảo. Đây là một cơ hội tốt để mỗi cá nhân chia sẻ kiến thức, học cách diễn đạt thuyết phục người nghe với phong cách của người làm khoa học. Những vấn đề được gọi là khoa học chỉ khi nó có được các bằng chứng thực nghiệm khách quan ủng hộ. Người thuyết trình phải cung cấp được các chứng cứ xác thực, lập luận chặt chẽ thuyết phục được người nghe.
Các nội dung có thể thảo luận liên quan đến công nghệ tế bào gồm:
- Trình bày quan điểm cá nhân về việc nên hay không nên phá huỷ phôi sớm ở người (những phôi mà các cặp vợ chồng hiếm muộn làm thụ tinh nhân tạo còn lại không dùng đến) để phục vụ cho việc chữa bệnh. Việc này có vi phạm đạo đức xã hội không?
- Nêu quan điểm về việc nhân bản vô tính người. Ở góc độ sinh học, việc nhân bản vô tính người dẫn đến những hệ luỵ gì?
- Hiện nay, ở Việt Nam đang nhập khẩu hay trồng các loại cây biến đổi gene nào? Nếu quan điểm cá nhân về việc nên hay không nên sử dụng thực phẩm biến đổi gene.
- Phân tích những lợi ích mà cây trồng biến đổi gene đem lại và sưu tầm, phân tích những hiểm hoạ có thể có khi sử dụng những loại sinh vật biến đổi gene xét ở góc độ sinh học và y học.
- Học sinh có thể sử dụng phầm mềm trình chiếu để trình bày báo cáo. Tuy nhiên, những nội dung chiếu lên cần chọn lọc ý chính, dựa trên những ý đó để phát triển, giải thích thêm. Cần tôn trọng các ý kiến phản bác sau báo cáo, biết lắng nghe, biết chia sẻ, hợp tác với bạn bè.
Sản phẩm dự án phải thể hiện được các tiêu chí đánh giá được đưa ra ban đầu.
- Thực hiện dự án: Tìm hiểu thành tựu ứng dụng liệu pháp tế bào gốc trong chữa trị bệnh ở người. Tìm hiểu công nghệ nhân bản động vật vô tính.
- Tìm hiểu thành tựu của công nghệ tế bào trong sản xuất thực phẩm nhân tạo: sản xuất thịt nhân tạo,...