Bài 33: Cơ cấu, vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố dịch vụ

1. Cơ cấu

- Là những hoạt động mang tính xã hội, sản phẩm phần lớn là vô hình (phi vật chất) thỏa mãn nhu cầu trong sản xuất và đời sống

- Cơ cấu đa dạng phức tạp, xuất hiện nhiều ngành mới:

+ Dịch vụ kinh doanh: tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, vận tải hàng hóa, bán buôn, bán lẻ…

+ Dịch vụ tiêu dùng: Y tế, giáo dục, thể dục thể thao, bưu chính viễn thông, du lịch…

+ Dịch vụ công: Hành chính công, thủ tục hành chính

2. Vai trò

- Vai trò kinh tế:

+ Giúp các hoạt động sản xuất, phân phối diễn ra thông suốt, hiệu quả cao, giảm rủi ro.

+ Thúc đẩy sự phân công lao động, hình thành cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế hợp lí, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

+ Tăng thu nhập quốc dân và thu nhập cá nhân.

- Các vai trò khác:

+ Về xã hội: Giúp các lĩnh vực đời sống xã hội, sinh hoạt công cộng diễn ra thuận lợi, nâng cao đời sống con người.

+ Môi trường: Góp phần khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường.

+ Tăng cường toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế

3. Đặc điểm

- Khó đánh giá chất lượng, quy mô cung cấp dịch vụ.

- Quá trình sản xuất và tiêu dụng dịch vụ thường diễn ra đồng thời.

- Sự phát triển khoa học công nghệ làm thay đổi hình thức, cơ cấu, chất lượng ngành dịch vụ.

4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố

- Vị trí địa lí: thu hút đầu tư, nguồn lao động chất lượng cao, tiếp cận thị trường, thực hiện toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế.

- Nhân tố tự nhiên: Tác động trực tiếp tới sự phát triển, phân bố một số loại hình dịch vụ.

- Nhân tố kinh tế xã hội có ý nghĩa quan trọng:

+ Trình độ phát triển kinh tế: quyết định định hướng, trình độ phát triển, quy mô dịch vụ

+ Dân số - lao động: Ảnh hưởng tới tốc độ phát triển, cơ cấu, mạng lưới dịch vụ

+ Vốn đầu tư, khoa học công nghệ: ảnh hưởng quy mô, trình độ phát triển dịch vụ

+ Thị trường: Hướng phát triển, tốc độ, quy mô phát triển dịch vụ