Bài 3. Phản ứng hoá học và năng lượng trong các phản ứng hoá học
Nội dung lý thuyết
1. Phản ứng hoá học
- Hỗn hợp sắt và lưu huỳnh phản ứng với nhau khi đun nóng tạo thành hợp chất iron (II) sulfide (FeS).
Quá trình biến đổi chất này thành chất khác được gọi là phản ứng hoá học.
Chất tham gia phản ứng gọi là chất đầu, chất mới tạo thành gọi là sản phẩm.
Chất tham gia phản ứng gọi là chất đầu, chất mới tạo thành gọi là sản phẩm.
2. Diễn biến của phản ứng hoá học
- Phân tử là hạt đại diện cho chất, thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất. Khi các chất có phản ứng, chính là các phân tử phản ứng với nhau.
Trong phản ứng hoá học, có sự phá vỡ liên kết cũ và hình thành liên kết mới. Kết quả là chất này bị biến đổi thành chất khác.
3. Một số dấu hiệu nhận biết có phản ứng hoá học xảy ra
- Một số dấu hiệu có thể nhận biết phản ứng hoá học xảy ra:
- Xuất hiện chất khí, chất kết tủa;
- Thay đổi màu sắc, mùi;
- Phát sáng, giải phóng hoặc hấp thụ nhiệt năng.
4. Năng lượng trong phản ứng hoá học
4.1 Phản ứng toả nhiệt, thu nhiệt
- Phản ứng hóa học xảy ra trong các hoạt động hằng ngày, trong cơ thể chúng ta.
- Trong một phản ứng hoá học, luôn có sự thay đổi năng lượng.
- Có thể chia phản ứng thành hai nhóm: phản ứng toả nhiệt và phản ứng thu nhiệt.
Phản ứng toả nhiệt là phản ứng có sự giải phóng năng lượng ra môi trường bên ngoài, thể hiện ở sự gia tăng nhiệt độ.
Những phản ứng toả nhiệt có thể được viết tổng quát như sau:
chất phản ứng → sản phẩm + năng lượng
Phản ứng thu nhiệt là những phản ứng hấp thụ năng lượng từ môi trường xung quanh.
Những phản ứng thu nhiệt có thể được viết tổng quát như sau:
chất phản ứng + năng lượng → sản phẩm
4.2 Ứng dụng phổ biến của phản ứng toả nhiệt
- Khi đốt cháy than, xăng, dầu,... sẽ toả ra một lượng nhiệt lớn, đây chính là phản ứng toả nhiệt. Lượng nhiệt này sẽ phục vụ cho các hoạt động trong đời sống và sản xuất của con người.
- Quá trình hô hấp trong cơ thể cung cấp năng lượng để cơ thể hoạt động, đồng thời tạo nên thân nhiệt ổn định và hỗ trợ quá trình vận động.