Bài 29. Ôn tập chương V và chương VI

Nội dung lý thuyết

Các phiên bản khác

1. Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền đã diễn ra như thế nào?

Trả lời

Nội dungChiến tranh Nam - Bắc triềuChiến tranh Trịnh - Nguyễn
Nguyên nhân

- Do triều đình nhà Lê suy yếu, sự tranh chấp giữa các phe phái phong kiến diễn ra quyết liệt

- 1527, Mạc Đăng Dung lập triều Mạc (Bắc triều)

- 1533 Nguyễn Kim lập Nam triều

- Sự tranh giành quyền lực giữa họ Trịnh và họ Nguyễn 
Diễn biếnChiến tranh kéo dài 50 năm, suốt một vùng từ Thanh - Nghệ ra BắcChiến tranh kéo dài gần 50 năm. Quảng Bình - Hà Tĩnh là chiến trường ác liệt
Kết quảNăm 1592, Nam triều chiếm Thăng Long, họ Mạc chạy lên Cao Bằng, chiến tranh chấm dứtĐất nước bị chia cắt: Đàng Trong và Đàng Ngoài
@34261@

2. Quang Trung đã đặt nền tảng cho việc thống nhất đất nước và xây dựng quốc gia như thế nào?

Trả lời

- Tây Sơn lật đổ chính quyền Nguyễn năm 1777, Trịnh năm 1786, Lê năm 1788. Xoá bỏ ranh giới chia cắt đất nước giữa Đàng Ngoài và Đàng Trong.

- Tây Sơn đánh tan cuộc xâm lược của quân Xiêm năm 1785, Thanh năm 1789.

- Xây dựng chính quyền phong kiến mới tiến bộ.

- Phục hồi và phát triển kinh tế, văn hoá, giáo dục, củng cố quốc phòng.

@15932@

3. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền ra sao?

Trả lời

- Nguyễn Ánh lật đổ vương triều Tây Sơn.

- 1802 Nguyễn Ánh đặt niên hiệu Gia Long chọn Phú Xuân làm kinh đô.

- Nhà Nguyễn củng cố chế độ phong kiến tập quyền:

+ Vua trực tiếp nắm mọi quyền hành từ trung ương đến địa phương.

+ Luật pháp: năm 1815 nhà Nguyễn ban hành luật Gia Long (Hoàng triều luật lệ).

+ Hành chính: chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc.

+ Quân đội: xây dựng quân đội với nhiều binh chủng, xây dựng hệ thống thành luỹ vững chắc, lập hệ thống thông tin trạm ngựa từ Nam Quan đến Cà Mau.

+ Đối ngoại: vua Nguyễn thần phục nhà Thanh, từ chối tiếp xúc với các nước phương Tây.

 

@1602428@

4. Tình hình kinh tế, văn hoá ở các thế kỉ XVI đến nửa đầu thế kỉ XIX

Tình hình kinh tế, văn hóaThế kỉ XVI - XVIIThế kỉ XVIIINửa đầu thế kỉ XIX
Nông nghiệp

- Đàng Ngoài: trì trệ, bị kìm hãm

- Đàng Trong: có những bước phát triển, khai hoang lập làng

- Vua Quang Trung ban hành "Chiếu khuyến nông"

- Các vua Nguyễn chú ý việc khai hoang, lập ấp, lập đồn điền

- Việc sửa đắp đê không được chú trọng

Thủ công nghiệp- Xuất hiện nhiều làng thủ công - Nghề thủ công được phục hồi dần

- Xuất hiện nhiều xưởng thủ công, làng thủ công

- Nghề khai thác được mở rộng

Thương nghiệp

- Xuất hiện nhiều chợ, phố xá, đô thị

- Buôn bán với nước ngoài được mở rộng nhưng sau có phần hạn chế

- Mở cửa ải, thông chợ búa, giảm thuế

- Nhiều thị tứ mới xuất hiện

- Hạn chế buôn bán với người phương Tây

Văn học - nghệ thuật

- Văn học và nghệ thuật dân gian phát triển mạnh

- Chữ Quốc ngữ ra đời

- Ban hành "Chiếu lập học"

- Chủ yếu sử dụng chữ Nôm

- Văn học phát triển rực rỡ.

- Nghệ thuật sân khấu chèo, tuồng, tranh dân gian, nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng

Khoa học - kĩ thuật- Mua vũ khí- Áp dụng một số kĩ thuật tiên tiến của phương Tây

- Sử học, địa lí, y học đạt nhiều thành tựu

- Tiếp thu kĩ thuật máy móc tiên tiến của phương Tây