Bài 25: Xây dựng thế giới xanh - sạch - đẹp

1. Vai trò của thiên nhiên đối với cuộc sống con người

- Thiên nhiên đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của con người. Thiên nhiên là không gian sinh sống, cung cấp nguồn tài nguyên cần thiết cho hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người. Đồng thời, thiên nhiên là nơi chứa đựng các chất thải do con người tạo ra.

- Vai trò của thiên nhiên đối với cuộc sống của con người:

+ Không gian sinh sống: Thiên nhiên cung cấp môi trường sống cho con người và các loài sinh vật khác.

+ Cung cấp tài nguyên: Thiên nhiên cung cấp các tài nguyên cần thiết cho hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người, bao gồm nước, không khí, đất đai, khoáng sản, thực phẩm...

+ Nơi chứa đựng chất thải: Thiên nhiên có khả năng tự làm sạch một phần các chất thải do con người tạo ra.

- Ví dụ 

+ Cung cấp tài nguyên: Rừng cây cung cấp gỗ để xây nhà, sản xuất đồ nội thất; sông, hồ cung cấp nước ngọt cho sinh hoạt, nông nghiệp và thủy điện; đất đai màu mỡ cho phép trồng trọt lương thực, thực phẩm.

+ Không gian sinh sống: Con người sống trên đất liền, trong các đô thị, nông thôn, những nơi có điều kiện tự nhiên phù hợp.

+ Nơi chứa đựng chất thải: Rừng cây hấp thụ khí CO2, một số loại vi sinh vật trong đất và nước giúp phân hủy chất hữu cơ.

2. Một số vấn đề môi trường trên thế giới

- Trong nhiều thập kỉ qua, thế giới đã và đang phải đối mặt với nhiều thách thức về môi trường, tác động rất lớn đến sự phát triển của nhân loại. Nguyên nhân chủ yếu gây ra các vấn đề môi trường là do hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người.

- Thiên tai:

+ Biểu hiện: Bão, lũ lụt, hạn hán, động đất, sóng thần, núi lửa phun trào ngày càng gia tăng về tần suất và cường độ.

+ Tác động: Gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản, phá hủy cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của con người. 

- Biến đổi khí hậu:

+ Biểu hiện: Nhiệt độ toàn cầu tăng lên (nóng lên toàn cầu), mực nước biển dâng, băng tan ở các cực.

+ Tác động: Ảnh hưởng đến sức khỏe con người (ví dụ: nắng nóng, dịch bệnh), gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, và làm mất đi môi trường sống của nhiều loài sinh vật. Hình 3 minh họa một khu rừng bị cháy ở Washington, Mỹ do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

- Suy giảm tài nguyên thiên nhiên:

+ Biểu hiện: Rừng tự nhiên bị chặt phá, tài nguyên khoáng sản cạn kiệt, nhiều loài động thực vật đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

+ Tác động: Làm mất môi trường sống của nhiều loài sinh vật, giảm đa dạng sinh học, ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái và gây khó khăn cho các ngành sản xuất phụ thuộc vào tài nguyên.

- Ô nhiễm môi trường:

+ Biểu hiện: Ô nhiễm đất, nước (do rác thải, hóa chất), ô nhiễm không khí (do khói bụi, khí thải công nghiệp, giao thông). 

+ Tác động: Gây ra nhiều bệnh tật nguy hiểm cho con người, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, và làm suy thoái môi trường tự nhiên.

3. Biện pháp xây dựng thế giới xanh – sạch – đẹp

- Xây dựng và bảo vệ môi trường sống xanh – sạch – đẹp là trách nhiệm của mọi người.

- Một số biện pháp xây dựng thế giới xanh – sạch – đẹp:

+ Giáo dục và bảo vệ môi trường: Nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, tổ chức các hoạt động tình nguyện bảo vệ môi trường.

+ Trồng rừng và bảo vệ rừng: Phục hồi rừng bị suy thoái, trồng cây xanh ở các khu đô thị và nông thôn.

+ Khai thác và sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả: Tái chế, tái sử dụng các vật liệu, tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng sạch.

+ Giữ gìn và bảo vệ môi trường sống: Thu gom và xử lý rác thải đúng cách, không xả rác bừa bãi, tham gia dọn dẹp môi trường.

+ Lựa chọn lối sống xanh: Ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường, hạn chế sử dụng túi ni lông, đi bộ hoặc đi xe đạp thay vì phương tiện cá nhân.

+ Tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường: Tích cực hưởng ứng các chiến dịch bảo vệ môi trường, tham gia các câu lạc bộ, nhóm hoạt động vì môi trường.