Bài 21: Cách mạng khoa học - kĩ thuật và xu thế toàn cầu hóa

I. Cách mạng khoa học - kĩ thuật

- Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật bắt đầu từ những năm 40 của thế kí XX tại Mỹ và lan rộng ra toàn cầu, bắt nguồn từ nhu cầu vật chất và tinh thần ngày cảng cao của con người, đặc biệt trong bối cảnh bùng nổ dân số và vơi cạn tải nguyên thiên nhiên.

- Từ giữa thập niên 70 của thể kĩ XX, công nghệ trở thành lĩnh vực cốt lỗi của cuộc cách mạng này nên được gọi là cách mang khoa học - công nghệ. Từ thập niên thứ hai của thể kí XXI, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Cách mạng công nghiệp 4.0) dã diễn ra với trọng tâm là sự xuất hiện của các hệ thống liên kết thế giới thực và ảo.

Một số thành tựu trên các lĩnh vực của cách mạng khoa học - kĩ thuật 

- Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật có ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam như góp phần giải phóng sức lao động, tặng năng suất lao động, giải quyết nạn thiếu lương thực, cải thiện đời sông nhân dân, thúc đây quá trình hội nhập sâu rộng.... Tuy nhiên, cuộc cách mạng này cũng có ảnh hưởng tiêu cực như gây ra tinh trạng ô nhiễm môi trường, sự phụ thuộc của con người vào máy móc, công nghệ,....

II. Xu thế toàn cầu hóa

- Toàn cầu hóa là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối liên hệ, những tác động, phụ thuộc lẫn nhau trên tất cả các lĩnh vực của các khu vực, các quốc gia trên phạm vi toàn cầu. Xu thế này phát triển mạnh mẽ từ những năm 80 của thế kỉ XX, được thúc đẩy bởi cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật, bao trùm hầu hết các lĩnh vực, trong đó cốt lõi là toàn cầu hóa về kinh tế. Toàn cầu hóa thể hiện qua các trụ cột chính như sau:

- Toàn cầu hóa có tác động mạnh mẽ đến thế giới và Việt Nam. Đối với thế giới, toàn cầu hóa thúc đẩy sự giao lưu kinh tế, chính trị, văn hóá, xã hội và an ninh, làm thay đổi bộ mặt của nhân loại cuối thế kỉ XX, đầu thế kỉ XXI. Đối với Việt Nam, xu thế này tạo ra những cơ hội và thách thức trong quá trình thực hiện công cuộc Đổi mới và hội nhập quốc tế.