Bài 2. Thuyết êlectron. Định luật bảo toàn điện tích
Nội dung lý thuyết
THUYẾT ÊLECTRON. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐIỆN TÍCH
I. Thuyết êlectron
1. Cấu tạo nguyên tử về phương diện điện
- Nguyên tử được cấu tạo bởi hạt nhân mang điện tích dương (+) và êlectron mang điện tích âm (-) chuyển động xung quanh.
- Hạt nhân gồm các hạt prôtôn mang điện tích +1,6.10-19C và các nơtrôn không mang điện.
- Êlectron mang điện tích -1,6.10-19C, khối lượng \(m\)= 9,1.10-31kg.
- Số êlectron bằng số prôtôn của hạt nhân nên nguyên tử trung hòa về điện.
- Điện tích của electron (hoặc prôtôn) là điện tích nhỏ nhất mà có thể có được, ta gọi là điện tích nguyên tố.
2. Thuyết electron
Thuyết electron là thuyết dựa vào sự cư trú và di chuyển của các electron để giải thích các hiện tượng điện và tính chất điện của các vật.
Nội dung của thuyết êlectron
- Êlectron có thể rời khỏi nguyên tử để di chuyển từ nơi này đến nơi khác. Nguyên tử mất êlectron sẽ trở thành iôn dương.
- Một nguyên tử trung hòa có thể nhận thêm electron và trở thành iôn âm.
- Một vật nhiễm điện âm khi số êlectron mà nó chứa lớn hơn số điện tích dương (prôtôn) và ngược lại.
II. Vận dụng
1. Vật (chất) dẫn điện và vật (chất) cách điện
- Vật (chất) dẫn điện là vật (chất) chứa nhiều điện tích tự do. Ví dụ: kim loại, dung dịch axit, bazơ, muối...
- Vật (chất) cách điện là vật (chất) không chứa điện tích tự do. Ví dụ: không khí khô, thủy tinh, cao su...
2. Sự nhiễm điện do tiếp xúc
Nếu cho một vật chưa nhiễm điện tiếp xúc với một vật nhiễm điện thì nó sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật đó.
3. Sự nhiễm điện do hưởng ứng
Đưa thanh kim loại không nhiễm điện đến gần quả cầu đã nhiễm điện nhưng không chạm vào quả cầu, thì hai đầu thanh kim loại được nhiễm điện. Đầu gần quả cầu hơn nhiễm điện trái dấu với quả cầu, đầu xa hơn nhiễm điện cùng dấu.
Người ta nói thanh kim loại được nhiễm điện do hưởng ứng.
III. Định luật bảo toàn điện tích
Hệ cô lập về điện là hệ vật không có trao đổi điện tích với các vật khác ngoài hệ.
Định luật bảo toàn điện tích
Trong một hệ vật cô lập về điện, tổng đại số của các điện tích là không đổi.