Bài 2. Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa

I. BIỂU HIỆN CỦA THIÊN NHIỆT NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta thể hiện rõ rệt ở tất cả các thành phần tự nhiên.

1. Khí hậu

Biểu hiện của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa của nước ta thể hiện qua các yếu tố:

- Lượng bức xạ mặt trời lớn và nhiệt độ trung bình năm cao.

- Lượng mưa, độ ẩm lớn.

- Nước ta nằm trong khu vực có gió Tín phong hoạt động quanh năm và khu vực gió mùa châu Á với tác động của các khối khí hoạt động theo mùa:

+ Gió mùa đông (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau).

+ Gió mùa hạ (từ tháng 5 đến tháng 10).

2. Địa hình

- Các quá trình phong hoá phát triển mạnh => Hình thành địa hình các-xtơ với các hang động.

- Quá trình xâm thực - bồi tụ là quá trình chính trong sự hình thành địa hình Việt Nam.

3. Sông ngòi

- Mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên đất liền.

- Sông nhiều nước, giàu phù sa.

4. Đất và sinh vật

a. Đất

- Quá trình hình thành đất đặc trưng là quá trình feralit.

- Đất feralit là loại đất chính ở vùng đồi núi nước ta.

- Chế độ nước sông theo mùa.

b. Sinh vật

- Thảm thực vật rừng có lượng sinh khối lớn và năng suất sinh học cao.

- Hệ sinh thái rừng nguyên sinh phổ biến là rừng rậm nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh. Ngoài ra có các kiểu rừng thứ sinh khác.

- Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đất feralit là cảnh quan tiêu biểu cho thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.

II. ẢNH HƯỞNG CỦA THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA ĐẾN HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT VÀ ĐỜI SỐNG

1. Ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất

- Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp.

- Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa tạo thuận lợi cho nước ta phát triển các ngành kinh tế khác như lâm nghiệp, thuỷ sản, giao thông vận tải, du lịch,...

2. Ảnh hưởng đến đời sống

- Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa nhìn chung thuận lợi cho đời sống con người.

- Tuy nhiên, thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa cũng gây ra nhiều khó khăn cho đời sống (thiên tai, dịch bệnh,...).