Bài 17: Thực hành và trải nghiệm với các đơn vị ki-lô-gam, lít

1. Ki-lô-gam

1.1. Một số loại cân và cách cân

a) Cân đĩa

Cân đĩa là một loại cân cơ học truyền thống, được sử dụng để đo khối lượng của các vật bằng cách so sánh với các quả cân chuẩn.

• Cách sử dụng
  • Kiểm tra cân: Đặt cân trên một mặt phẳng và chắc chắn rằng cân ở trạng thái cân bằng (thanh đòn cân nằm ngang khi không có vật trên đĩa).

  • Đặt vật cần cân: Đặt vật cần đo khối lượng lên một bên đĩa cân.

  • Thêm quả cân chuẩn: Đặt các quả cân chuẩn lên đĩa cân còn lại. Lựa chọn các quả cân có khối lượng phù hợp để dần dần làm cân thăng bằng.

  • Cân chỉnh: Tiếp tục thêm hoặc bớt quả cân cho đến khi thanh đòn cân nằm ngang hoàn toàn (hai đĩa cân ở trạng thái cân bằng).

• Cách đọc kết quả

  • Khối lượng vật cần cân là tổng khối lượng các quả cân trên đĩa để biết khối lượng của vật.

Ví dụ 1: Sử dụng cân đĩa.

Ta thấy hai đĩa cân thăng bằng, tức là gói đường cân nặng 1 kg.

b) Cân đồng hồ, cân bàn đồng hồ bàn 

Cân đồng hồ là một loại cân cơ học sử dụng mặt đồng hồ có kim chỉ để hiển thị khối lượng của vật cần đo. Loại cân này thường được sử dụng rộng rãi trong các cửa hàng, siêu thị, chợ và nhà bếp nhờ sự dễ dàng trong việc đọc kết quả.

• Cách sử dụng

  • Kiểm tra cân:
    ​Đặt cân trên một bề mặt bằng phẳng và chắc chắn.
    Kiểm tra xem kim chỉ có ở vị trí 0 không. Nếu không, điều chỉnh núm xoay (nếu có) để đưa kim về vị trí 0.

  • Đặt vật cần cân: Đặt vật cần đo lên mâm cân (đối với cân đồng hồ) hoặc bàn cân (đối với cân bàn đồng hồ). Đảm bảo vật nằm gọn trong khu vực đo lường và không bị lệch ra ngoài.

  • Đọc kết quả: Xem vị trí của kim chỉ trên mặt đồng hồ để biết khối lượng của vật.

  • Sau khi cân: Lấy vật ra khỏi cân và đảm bảo mâm cân hoặc bàn cân trống để kim trở lại vị trí ban đầu.

• Cách đọc kết quả

  • Quan sát điểm mà kim chỉ trên mặt đồng hồ, đó chính là khối lượng của vật cần cân.

Ví dụ 2: Sử dụng cân đồng hồ và cân bàn đồng hồ.

Ta quan sát trên mặt đồng hồ và thấy kim chỉ số 2, tức là con vịt cân nặng 2 kg.

Tương tự, kim chỉ số 18, tức là Mi cân nặng 18 kg.

2. Lít

Nhắc lại: Các ca 1 l, chai 1 l hoặc các cốc nhỏ dùng để đong, đo lượng nước (dung tích) của một số đồ vật.

Cách thực hành

Đong, đo lượng nước:

• Đổ nước vào ca 1 l, chai 1 l cho đến khi đầy.
• Lặp lại nhiều lần nếu cần.

Cụ thể:

• Để đong 5 l nước, ta đổ đầy nước vào ca 1 l và lặp lại 5 lần để có đúng 5 l nước.
• Khi ta đổ đầy nước vào ca 1 l và thực hiện 5 lần, ta xác định được lượng nước là 5 l.