Bài 16: Từ trường Trái Đất

I. Mô tả từ trường Trái Đất

Trái Đất quay quanh trục xuyên tâm. Trục này là đường thẳng nối giữa cực Nam và cực Bắc của nó.

Trái Đất có từ trường, giống như một thanh nam châm.

Từ trường của Trái Đất và hai cực từ được quy định như sau:

Đường sức từ của Trái Đất có chiều đi từ Nam bán cầu đến Bắc bán cầu. Vì vậy, từ cực nằm ở Nam bán cầu phải gọi là cực Bắc địa từ còn từ cực ở Bắc bán cầu phải gọi là cực Nam địa từ.

Tuy nhiên ngay từ đầu người ta đã gọi như vậy nên thói quen đó vẫn được sử dụng đến ngày nay.

II. La bàn

La bàn là dụng cụ giúp con người tìm hướng địa lí.

Cấu tạo la bàn:

• Kim nam châm quay tự do trên trục.
• Mặt chia độ được có ghi các hướng. Mặt hình tròn được gắn cố định với vỏ kim loại của la bàn và quay độc lập với kim nam châm.
• Vỏ kim loại kèm mặt kính.

Sử dụng la bàn xác định hướng địa lí:

Để xác định hướng từ tâm la bàn đến một vị trí (giả sử A) cần tiến hành như sau:

• Đặt la bàn trên mặt phẳng nằm ngang cách xa nam châm và các vật liệu có tính chất từ.
• Khi kim nam châm ổn định (hướng nam bắc), xoay la bàn sao cho vạch số 0 ở chữ N trùng với cực từ bắc của kim nam châm.

• Đọc số chỉ của vạch trên mặt chia độ gần nhất với hướng từ tâm la bàn tới điểm A.

Trên hình, hướng từ tâm la bàn tới A là hướng Đông bắc.

1. Trái Đất có từ trường.

2. Theo quy ước, cực từ bắc của Trái Đất ở gần cực Bắc của Trái Đất.

3. La bàn là dụng cụ dùng để xác định phương hướng trên Trái Đất.