Bài 12. Quyền trẻ em

1. Tìm hiểu các quyền cơ bản của trẻ em

- Quyền trẻ em là những lợi ích mà trẻ em được hưởng để được sống và phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần.

- Các quyền cơ bản của trẻ em được phân chia theo 4 nhóm quyền sau đây:

   + Nhóm quyền được sống còn: Trẻ em có quyền được khai sinh; được bảo vệ tính mạng, được chăm sóc tốt nhất về sức khoẻ; được sống chung với cha mẹ; được tru tiên tiếp cận, sử dụng dịch vụ phòng bệnh và khám bệnh, chữa bệnh.

Làng trẻ S.O.S - "Ngôi nhà của những trẻ mồ côi".

   + Nhóm quyền được bảo vệ: Trẻ em có quyền được bảo vệ dưới mọi hình thức để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc, bị bóc lột và xâm hại làm tổn hại đến sự phát triển toàn diện của trẻ em.

   + Nhóm quyền được phát triển: Trẻ em có quyền học tập, vui chơi, giải trí, tham gia các hoạt động văn hoá văn nghệ.

Trẻ em tàn tật, khuyết tật được Nhà nước và xã hội giúp đỡ trong việc điều chỉnh phục hồi chức năng.

   + Nhóm quyền được tham gia: Trẻ em có quyền được tiếp cận thông tin và tham gia hoạt động xã hội; được bày tỏ ý kiến, nguyện vọng về các vấn đề liên quan đến trẻ em.

2. Ý nghĩa của quyền trẻ em và việc thực hiện quyền trẻ em

a. Ý nghĩa của quyền trẻ em

*Đọc tình huống và trả lời câu hỏi

      Lan không những học giỏi mà còn thích múa hát, nên bố mẹ, thầy cô giáo của Lan luôn khuyến khích, động viên bạn tham gia các hoạt động văn nghệ của lớp, trường và của địa phương.

      (?) Theo em, vì sao Lan có thể tham gia tốt các hoạt động văn hoá, văn nghệ của trường lớp và địa phương?

- Gợi ý trả lời câu hỏi: Theo em, Lan có thể tham gia tốt các hoạt động văn hoá, văn nghệ của trường lớp và địa phương vì Lan có quyền được học tập và phát triển những môn năng khiếu mà bạn thích. Bạn Lan còn luôn được bố mẹ, thầy cô giáo khuyến khích, động viên bạn tham gia các hoạt động văn nghệ của lớp, trường và của địa phương. Chắc chắn với sự đam mê, quyết tâm và được hỗ trợ, Lan có thể tham gia tốt các hoạt động văn hoá, văn nghệ của trường lớp và địa phương.

b. Ý nghĩa của việc thực hiện quyền trẻ em

      Gia đình Tuấn có hai anh em, luôn được bố mẹ thương yêu và tôn trọng ý kiến của con. Dù bận nhiều việc, nhưng bố mẹ Tuấn vẫn luôn chăm lo đến việc học tập của hai anh em. Được sống trong tình thương yêu, quan tâm, chăm sóc của gia đình, Tuấn và em gái luôn chăm ngoan, học giỏi, được thầy cô và bạn bè yêu quý.

      (?) Vì sao Tuấn và em gái luôn chăm ngoan học giỏi, được thầy cô và bạn bè yêu quý?

      - Gợi ý trả lời câu hỏi: Tuấn và em gái luôn chăm ngoan học giỏi, được thầy cô và bạn bè yêu quý vì hai anh em luôn được bố mẹ thương yêu và tôn trọng ý kiến của con, chăm lo tới việc học của hai anh em, được sống trong tình yêu thương gia đình. Tuấn và em gái đã thực hiện tốt bổn phận của mình. Những người xung quanh Tuấn và em gái đã thực hiện tốt quyền của trẻ em.

Trẻ em hôm nay sẽ là thế giới của ngày mai. Thực hiện quyền trẻ em để trẻ em được yêu thương, chăm sóc, giáo dục, vui chơi giải trí, được sống hạnh phúc, tạo điều kiện để xây dựng gia đình hạnh phúc; là điều kiện tốt nhất cho sự phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần của trẻ em - chủ nhân tương lai của đất nước.

 3. Tìm hiểu trách nhiệm của gia đình, nhà trường, xã hội và bổn phận của trẻ em trong việc thực hiện quyền trẻ em

a. Trách nghiệm của gia đình, nhà trường và xã hội

Gia đình, nhà trường và xã hội có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em; dành điều kiện tốt nhất và tạo môi trường lành mạnh cho sự phát triển toàn diện của trẻ em, bảo đảm cho trẻ em được học tập và phát triển; giáo dục và giúp đỡ để trẻ em hiểu và thực hiện được quyền và bổn phận của trẻ em. 

Mọi trẻ em, không phân biệt dân tộc, giàu nghèo đều có quyền được đến trường

b. Bổn phận của trẻ em

- Bổn phận của trẻ em đối với gia đình:

   + Kính trọng, lễ phép, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ.

   + Học tập, rèn luyện, giữ gìn nề nếp gia đình.

- Bổn phận của trẻ em đối với nhà trường:

   + Tôn trọng giáo viên, cán bộ, nhân viên nhà trường.

   + Rèn luyện đạo đức, thực hiện tốt nhiệm vụ học tập.

   + Chấp hành đầy đủ nội quy, quy định của nhà trường.

- Bổn phận của trẻ em đối với bản thân:

   + Sống trung thực, khiêm tốn.

   + Không đánh bạc, không mua, bán, sử dụng rượu, bia, thuốc lá và chất gây nghiện, chất kích thích khác.