Bài 11: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác

1. Sự ra đời của giai cấp công nhân

- Cách mạng công nghiệp đã thay đổi cơ bản nền kinh tế – xã hội của các nước tư bản.

- Máy móc phát minh giúp mở rộng quy mô sản xuất và cần nhiều lao động làm thuê tại các đô thị.

- Giai cấp công nhân hình thành và trở thành giai cấp chính trong xã hội tư bản chủ nghĩa.

- Tuy nhiên, tình cảnh của họ lại vô cùng khốn khổ với lương thấp, thời gian làm việc dài, phụ nữ và trẻ em không được bảo vệ.

- Giai cấp công nhân thường xuyên nổi dậy đấu tranh do điều kiện sống tối tàn.

2. C. Mác, Ph. Ăng-ghen và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

- Giai cấp công nhân trưởng thành và đấu tranh chính trị chống lại giai cấp tư sản từ những năm 30-40 của thế kỉ XIX.

- Phong trào công nhân nổi lên ở nhiều nơi, ví dụ như: công nhân dệt Li-ông (Lyon) ở Pháp năm 1831, phong trào Hiến chương Anh từ năm 1836 đến năm 1847.

- Học thuyết chủ nghĩa xã hội do C. Mác và Ph. Ăng-ghen khởi xướng ra đời để soi đường cho sự phát triển của phong trào công nhân.

3. Phong trào cộng sản và công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX

- Tháng 6 – 1848, công nhân Pa-ri khởi nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm, thực hiện cải cách dân chủ.

- Phong trào công nhân chống lại giai cấp tư sản nổ ra ở nhiều nơi trên thế giới sau cách mạng 1848.

- Ngày 28 – 9 – 1864, Quốc tế thứ nhất được thành lập với vai trò truyền bá học thuyết Mác và thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế.

- Sự lớn mạnh của phong trào công nhân dẫn tới sự ra đời nhiều tổ chức chính trị của giai cấp công nhân trên thế giới.

- Năm 1889, Quốc tế thứ hai được thành lập với sứ mệnh thúc đẩy sự thành lập các chính đảng vô sản ở các nước trên toàn thế giới, nhưng bị chia rẽ và tan rã khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ.