Hiện nay, sinh vật biến đổi gene được tạo ra ngày càng nhiều và dần trở nên phổ biến. Hãy giải thích có nên sử dụng sinh vật biến đổi gene không?
Bài 11: Hệ gene, công nghệ gene và ứng dụng
Mở đầu (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 65)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 65)
Dựa vào thông tin ở bảng 11.1, hãy nhận xét đặc điểm hệ gene của một số loài sinh vật.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHệ gene có kích thước nhỏ nhưng số lượng gene mã hóa lớn.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 2 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 66)
Quan sát hình 11.1 và nêu một số thành tựu của việc giải trình tự hệ gene người.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số thành tựu của việc giải trình tự hệ gene người:
- Năm 2000: Hoàn thành dự án giải trình tự gene người lần đầu (90% hệ gene được xác định).
- Năm 2001: Chính thức công bố hệ gene người.
- Năm 2022: Vùng telomere được xác định.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 3 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 66)
Hãy cho biết lợi ích của việc giải trình tự hệ gene người.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHệ gene người được giải trình tự đã cho phép hiểu rõ về quá trình di truyền các tính trạng cũng như bệnh tật ở người.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 4 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 67)
Quan sát hình 11.2 và mô tả quá trình tạo DNA tái tổ hợp.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiBước 1: Sử dụng cùng loại enzyme giới hạn (endonuclease xúc tác cắt DNA tại những vị trí nhận biết đặc hiệu) cắt đoạn DNA ngoại lai và vector.
Bước 2: Gắn đoạn DNA ngoại lai vào vector nhờ enzyme ligase để tạo vector tái tổ hợp.
Bước 3: Chuyển DNA tái tổ hợp vào tế bào nhận.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 5 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 68)
Quan sát hình 11.3 và mô tả sơ đồ quá trình sản xuất vaccine phòng bênh viêm gan B.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiQuá trình sản xuất vaccine phòng bệnh viêm gan B:
- Bước 1: Tạo plasmid mang gene cần chuyển.
- Bước 2: Chèn gene cần chuyển vào nấm men.
- Bước 3: Nấm men biến đổi gene sinh ra protein virus.
- Bước 4: Nuôi cấy nấm men.
- Bước 5: Tách chiết protein tạo vaccine.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Luyện tập 1 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 68)
Lấy thêm ví dụ thành tựu của công nghệ DNA tái tổ hợp trong điều trị bệnh ở người.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiInsulin được sản xuất bởi vi khuẩn E. coli mang gen mã hóa insulin của người.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 6 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 69)
Quan sát hình 11.4, nêu nguyên lí tạo thực vật biến đổi gene.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐối với thực vật, vector tái tổ hợp thường được biến nạp vào vi khuẩn, sau đó vi khuẩn được cho lây nhiễm vào tế bào thực vật nhận gene.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 7 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 70)
Quan sát hình 11.5, mô tả nguyên lí tạo động vật biến đổi gene.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiVector tái tổ hợp mang gene ngoại lai được chuyển trực tiếp vào tế bào động vật nhận nhờ phương pháp vi tiêm hoặc gián tiếp nhờ vector có nguồn gốc từ virus (retrovirus, lentivirus,...), tế bào trứng, tinh trùng, tế bào gốc phôi.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 8 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Cánh diều - Trang 70)
Dựa trên thông tin trong bảng 11.2, lấy ví dụ để tranh luận, phản biện các lợi ích hoặc nguy cơ/rủi ro của sinh vật biến đổi gene và sản phẩm biến đổi gene.
