Bài 11: Đặc điểm chung và sự phân bố của lớp phủ thổ nhưỡng

1. Tính chất nhiệt đới gió mùa của lớp phủ thổ nhưỡng

Tính chất nhiệt đới gió mùa là đặc điểm cơ bản của thổ nhưỡng nước ta, thể hiện:

- Ở khu vực nhiệt đới ẩm gió mùa, quá trình phong hoá diễn ra với cường độ mạnh tạo nên lớp thổ nhưỡng dày. 

- Lượng mưa tập trung theo mùa rửa trôi các chất dễ tan đồng thời tích tụ oxit sắt và oxit nhôm tạo nên đất feralit có màu chủ đạo là đỏ vàng. 

- Quá trình feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng của nước ta.

2. Phân bố các nhóm đất chính ở nước ta

a) Nhóm đất feralit

Nhóm đất feralit chiếm tới 65% diện tích đất tự nhiên của nước ta, phân bố ở các khu vực đồi núi:

- Đất feralit hình thành trên đá badan phân bố tập trung ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và rải rác ở Bắc Trung Bộ, Tây Bắc,...

- Đất feralit hình thành trên đá vôi phân bố chủ yếu ở khu vực Đông Bắc, Bắc Trung Bộ, Tây Bắc.

- Đất feralit hình thành trên các loại đá khác chiếm diện tích lớn nhất và phân bố rộng khắp ở nhiều vùng đồi núi thấp của nước ta.

b) Nhóm đất phù sa

- Nhóm đất phù sa chiếm khoảng 24% diện tích đất tự nhiên

- Phân bố chủ yếu ở đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và các đồng bằng ven biển miền Trung. 

+ Ở đồng bằng sông Cửu Long và các ô trũng ở đồng bằng sông Hồng, đất phù sa có một phần diện tích bị nhiễm phèn (còn gọi là đất phèn)

+ Ở rìa đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ có đất xám trên phù sa cổ

+ Duyên hải miền Trung có đất cát ven biển. 

+ Ngoài ra, ở các khu vực ven biển còn có đất mặn.

c) Nhóm đất mùn núi cao

- Nhóm đất mùn núi cao chiếm khoảng 11% diện tích đất tự nhiên

- Phân bố rải rác ở các khu vực núi có độ cao từ 1 600 – 1 700 m trở lên dưới thảm rừng cận nhiệt hoặc ôn đới trên núi.