Bài 1. Tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ

1. Truyền thống gia đình, dòng họ.

*Đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi

Dòng họ Đặng ở Sơn La là dòng họ có truyền thống hiếu học. Qua nhiều thế hệ, các gia đình trong dòng họ luôn quan tâm, chăm lo việc học hành của con em mình. Trẻ em đến tuổi đều được tới trường, nhiều em đạt thành tích cao trong học tập. Nhiều thành viên trong dòng họ đã trưởng thành, là cán bộ có đóng góp tích cực trong việc xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Con cháu trong dòng họ luôn tự hào và không ngừng phát huy truyền gia đình, dòng họ hiếu học.

a. Dòng họ Đặng ở Sơn La có truyền thống gì? Em hãy suy nghĩ gì về truyền thống ấy?

b. Hãy kể tên các truyền thống gia đình, dòng họ mà em biết?

*Gợi ý trả lời câu hỏi

a. Dòng họ Đặng ở Sơn La có truyền thống hiếu học, truyền thống yêu quê hương, đất nước. Em nghĩ đây là truyền thống tốt đẹp cần lưu giữ và phát huy, em thấy ngưỡng mộ, đáng học tập.

b. Tên các truyền thống gia đình, dòng họ mà em biết: 

- Truyền thống yêu quê hương, đất nước. 

- Truyền thống hiếu học.

- Truyền thống cần cù lao động. 

- Truyền thống làm đồ gốm. 

- Truyền thống làm nón lá.

- Truyền thống làm chiếu cói.

- Truyền thống làm đồ gỗ mĩ nghệ. 

*Truyền thống gia đình, dòng họ.

- Truyền thống gia đình, dòng họ là những giá trị tốt đẹp mà gia đình, dòng họ đã tạo ra, được lưu truyền, phát huy từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Nghề đan nón truyền thống ở xã Gia Thanh, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.

- Một số truyền thống điển hình của gia đình, dòng họ: hiếu học, cần cù lao động, giữ gìn nghề truyền thống,...

Làng gốm Bát Tràng (Hà Nội).

2. Ý nghĩa của truyền thống gia đình, dòng họ

*Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi

1. Dung xa nhà lên huyện học. Mỗi khi gặp khó khăn trong cuộc hay học tập, Dung lại nhớ tới ông ngoại, người đã cần cù lao động, khai khẩn đất đai để trồng trọt, chăn nuôi. Cũng như ông ngoại, bố mẹ Dung không quản khó khăn, vất vả để tiếp tục mở rộng và phát triển kinh tế. Dung cảm thấy tự hào về tinh thần lao động chăm chỉ và không ngại khó khăn của ông ngoại và bố mẹ mình. Nhờ đó, bạn có động lực để tiếp tục học tập tốt dù ở xa nhà.

2. Gia đình Nam có nhiều thế hệ sống chung một nhà, việc duy trì nhề nếp, gia phong “kính trên, nhường dưới”, “uống nước nhớ nguồn” đã trở thành truyền thống của gia đình. Mỗi thế hệ có nếp nghĩ, cách sống khác nhau nhưng mọi người biết chia sẻ, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhau nên cuộc sống gia đình luôn đoàn kết, vui vẻ, đầm ấm.

a. Việc tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ đã giúp ích gì cho Dung?

b. Việc duy trì nề nếp, gia phong đã đem lại điều gì cho gia đình Nam?

c. Theo em, truyền thống gia đình, dòng họ có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội?

*Gợi ý trả lời câu hỏi:

a. Việc tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ đã giúp ích cho Dung: 

+ Ý thức về giá trị bản thân, tự hào về gia đình, dòng họ của mình. 

+ Tạo nền tảng và có động lực để tiếp tục học tập tốt dù ở xa nhà.

b. Việc duy trì nề nếp, gia phong đã đem lại cho gia đình Nam có cuộc sống gia đình luôn đoàn kết, vui vẻ, đầm ấm. Các thành viên trong gia đình luôn yêu thương nhau, biết chia sẻ, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhau.

c. Theo em, truyền thống gia đình, dòng họ có ý nghĩa đối với mỗi cá nhân gia đình và xã hội như:

+ Phát triển lòng tự tôn cá nhân, tự tin, tự hào về gia đình.

+ Nâng đỡ và tạo nên sức mạnh cho cá nhân vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống.

+ Nuôi dưỡng và phát triển tình yêu thương, lối sống đẹp có văn hóa.

+ Góp phần làm phong phú truyền thống, bản sắc dân tộc Việt Nam.

*Ý nghĩa truyền thống gia đình, dòng họ

- Truyền thống gia đình, dòng họ giúp chúng ta có thêm kinh nghiệm và sức mạnh trong cuộc sống; góp phần làm phong phú thêm truyền thống và bản sắc dân tộc, nhất là trong thời đại ngày nay.

Truyền thống tôn sư trọng đạo xưa và nay.

Vẻ đẹp như tranh vẽ của làng nghề làm hương truyền thống Quảng Phú Cầu (Hà Nội).

3. Giữ gìn và phát huy truyền thống gia đình, dòng họ

*Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi:

1. Năm nào cũng vậy, Linh luôn háo hức mong chờ đến sáng mùng một Tết Nguyên đán. Khi đó, mọi thành viên trong gia đình đều tụ họp đông đủ, cùng nhau đi chúc tết ông bà và những người thân trong gia đình, dòng họ. Tết năm nay, Linh còn học được rất nhiều lời chúc ý nghĩa để chúc mừng ông bà, bố mẹ và những người thân.

2. Tuổi thơ của An đã gắn bó với tiếng đàn bầu vì bà ngoại và mẹ của An đều là nghệ sĩ đàn bầu nổi tiểng. Từ nhỏ, An đã được tập đàn cùng bà và mẹ. Giờ đây, kĩ thuật đánh đàn của An đã khá điêu luyện. An luôn mong muốn sẽ có nhiều cơ hội mang nét độc đáo của tiếng đàn bầu Việt Nam giới thiệu với bạn bè trong nước và quốc tế.

a. Theo em, việc làm của Linh và gia đình sẽ mang đến cảm xúc như thế nào cho người thân?

b. Em có suy nghĩ gì về mong muốn của bạn An?

c. Từ việc làm của gia bạn Linh và bạn An, theo em mỗi người cần làm gì để giữ gìn, phát huy truyền thống gia đình, dòng họ?

*Gợi ý trả lời câu hỏi:

a. Theo em, việc làm của Linh và gia đình sẽ mang đến cảm xúc vui vẻ, tự hào và hạnh phúc, gần gũi yêu thương nhau hơn giữa các thành viên trong gia đình.

b. Em có suy nghĩ  về mong muốn của bạn An: Đây là mong muốn chính đáng, rất tích cực phát huy được truyền thống gia đình, đồng thời cũng giới thiệu được truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam tới thế giới.

c. Từ việc làm của gia bạn Linh và bạn An, theo em để giữ gìn, phát huy truyền thống gia đình, dòng họ mỗi người cần làm những việc như:

+ Tìm hiểu về truyền thống gia đình mình qua việc hỏi han, trò chuyện với bố mẹ, ông bà…

+ Tiếp nối những truyền thống tốt đẹp của gia đình mình bằng những việc làm cụ thể phù hợp với lứa tuổi như: Chăm học, chăm làm, yêu thương bạn bè và thầy cô giáo, kính trên nhường dưới,…

*Giữ gìn và phát huy truyền thống gia đình, dòng họ

- Chúng ta cần giữ gìn và phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ mình trong cuộc sống bằng những việc làm thiết thực, phù hợp với lứa tuổi; không làm điều gì tổn hại đến thanh danh của gia đình, dòng họ.

Nhóm các bạn trẻ đưa hát Xẩm đến gần hơn với giới trẻ.

Lưu giữ, phát triển nghề làm gốm tại làng Bát Tràng thông qua các hoạt động du lịch trải nghiệm.

1. Nhiều gia đình, dòng họ Việt Nam có truyền thống tốt đẹp về: yêu nước, yêu thương con người, hiếu thảo, hiếu học, cần cù lao động, giữ nghề truyền thống...

2. Hiểu biết và tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ giúp ta có thêm kinh nghiệm và sức mạnh trong cuộc sống, góp phần làm phong phú truyền thống, bản sắc dân tộc Việt Nam.

3. Chúng ta cần tìm hiểu để tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ mình; từ đó, có những việc làm phù hợp với khả năng để phát huy truyền thống.