1. Nước Nga Xô viết từ năm 1918 đến năm 1922

- Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười năm 1917, nước Nga Xô viết non trẻ nhanh chóng đối mặt với cuộc tấn công vũ trang từ 14 quốc gia đế quốc và các thế lực phản cách mạng trong nước. Cuộc nội chiến kéo dài từ năm 1918 đến năm 1920 đã tàn phá đất nước, gây ra những tổn thất nặng nề về người và của.

- Để đối phó với tình hình khó khăn, Đảng Bôn-sê-vích đã thực hiện chính sách cộng sản thời chiến, tập trung mọi nguồn lực vào cuộc chiến và xây dựng nền kinh tế tập trung. Tuy nhiên, chính sách này đã gây ra nhiều hậu quả tiêu cực, đặc biệt là đối với nông dân, dẫn đến tình trạng thiếu lương thực nghiêm trọng và sự bất mãn xã hội.

- Trước tình hình đó, Đảng đã quyết định chuyển sang Chính sách kinh tế mới (NEP) vào năm 1921. NEP cho phép một phần kinh tế tư nhân hoạt động, khuyến khích nông dân sản xuất để bán, và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ phát triển. Nhờ NEP, nền kinh tế Liên Xô đã dần phục hồi, đời sống nhân dân được cải thiện, và tạo tiền đề cho giai đoạn công nghiệp hóa sau này.

- Tháng 3/1921, Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện Chính sách kinh tế mới (NEP) do Lê-nin đề xướng, với những nội dung cơ bản như:

+ Bãi bỏ chế độ trưng thu lương thực thừa và thay thể bằng chính sách thu thuế lương thực;

+ Thực hiện tự do buôn bán;

+ Cho phép tư nhân được mở các xí nghiệp nhỏ, khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư kinh doanh ở Nga,…

=> Nhờ thực hiện Chính sách kinh tế mới, nước Nga Xô viết đã từng bước vượt qua khủng hoảng, phục hồi kinh tế và đời sống nhân dân được cải thiện.

2. Liên Xô từ năm 1922 đến năm 1945

- Năm 1922, Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) được thành lập. Dưới sự lãnh đạo của Stalin, Liên Xô đã tiến hành công nghiệp hóa và tập thể hóa nông nghiệp với tốc độ chóng mặt.

+ Công nghiệp hóa: Liên Xô đã ưu tiên phát triển công nghiệp nặng, xây dựng các nhà máy, xí nghiệp quy mô lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực luyện kim, cơ khí, năng lượng. Chỉ trong vòng một thập kỷ, Liên Xô đã trở thành một cường quốc công nghiệp hàng đầu thế giới.
+ Tập thể hóa nông nghiệp: Chính sách tập thể hóa nông nghiệp đã biến đổi sâu sắc bộ mặt nông thôn Liên Xô. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra vội vàng, gây ra nhiều hậu quả tiêu cực như nạn đói khủng khiếp ở Ukraine vào đầu những năm 1930.
+ Thành tựu xã hội, văn hóa, giáo dục: Cơ cấu giai cấp trong xã hội có sự thay đổi căn bản. Các giai cấp bóc lột bị xoá bỏ, chỉ còn lại hai giai cấp lao động là công nhân và nông dân tập thể, cùng tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa.  Liên Xô cũng đã đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa. Nạn mù chữ được xóa bỏ, hệ thống giáo dục được mở rộng, và đời sống của người dân được nâng cao.
+ Khoa học - kỹ thuật: Liên Xô đã đạt được những thành tựu lớn trong lĩnh vực khoa học - kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực vũ trụ và hạt nhân.